Μετά από διαπραγματεύσεις στο Μινσκ, μεταξύ του απεσταλμένου του Λευκού Οίκου, Τζον Κόουλ, και της ηγεσίας της Λευκορωσίας, ανακοινώθηκε η αποφυλάκιση 123 πολιτικών κρατουμένων. Η κίνηση αυτή κατέστη δυνατή, έπειτα από τη συμφωνία της Ουάσιγκτον να άρει τις κυρώσεις στην ποτάσα, ένα κρίσιμο συστατικό των λιπασμάτων και βασικό εξαγώγιμο προϊόν της Λευκορωσίας.

Το απόγευμα του Σαββάτου, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, απελευθέρωσε προσωπικότητες όπως τον βραβευμένο με Νόμπελ Ειρήνης, Άλες Μπαλιάτσκι, και τη Μαρία Καλεσνίκαβα, ηγετική φυσιογνωμία της αντιπολίτευσης.

Αυτή η απελευθέρωση είναι η μεγαλύτερη από την έναρξη των συνομιλιών μεταξύ Ουάσιγκτον και Μινσκ, αποτελώντας μέρος μιας ευρύτερης προσέγγισης του καθεστώτος Λουκασένκο με τη Δύση.

Η Λευκορωσία, στενός σύμμαχος της Ρωσίας και του Βλαντιμίρ Πούτιν, είναι σε μεγάλο βαθμό απομονωμένη από την Ευρώπη και άλλα δυτικά κράτη, λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της καταστολής των λαϊκών διαμαρτυριών, που κορυφώθηκαν το 2020 μετά τα αμφισβητούμενα εκλογικά αποτελέσματα.

Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η προσέγγιση με τη Λευκορωσία έχει στόχο να την αποσύρει από τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, αν και η αντιπολίτευση στη χώρα εκφράζει αμφιβολίες για την εφικτότητα αυτού του εγχειρήματος.

Η αποφυλάκιση των πολιτικών κρατουμένων έγινε δεκτή με ανακούφιση. Ο Άλες Μπαλιάτσκι μοιράστηκε το Νόμπελ Ειρήνης το 2022 με δύο ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μια ρωσική και μια ουκρανική. Πριν φυλακιστεί τον Ιούλιο του 2021, πάλεψε για την υπεράσπιση των πολιτικών κρατουμένων.

Μεταξύ των αποφυλακισθέντων είναι η Μαρία Καλεσνίκαβα, μία από τις τρεις γυναίκες που ηγήθηκαν των διαμαρτυριών του 2020 κατά του Λουκασένκο, και ο Βίκταρ Μπαμπάρικα, ο οποίος συνελήφθη το 2020, ενώ προσπαθούσε να θέσει υποψηφιότητα για τις προεδρικές εκλογές.

Κάποιοι από τους αποφυλακισθέντες θα μεταφερθούν στο Βίλνιους της Λιθουανίας, ενώ άλλοι, συμπεριλαμβανομένων Ουκρανών και Λευκορώσων πολιτών, στην Ουκρανία.

Ο απεσταλμένος του Τραμπ στη Λευκορωσία, Τζον Κόουλ, δήλωσε σε δημοσιογράφους στο Μινσκ ότι οι ΗΠΑ θα άρουν τις κυρώσεις για την ποτάσα, «σύμφωνα με τις οδηγίες του προέδρου Τραμπ».

Οι ΗΠΑ και η ΕΕ επέβαλαν κυρώσεις στη Λευκορωσία μετά την καταστολή των λαϊκών διαμαρτυριών. Οι οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα κατήγγειλαν βασανιστήρια σε συλληφθέντες. Επιπλέον κυρώσεις επιβλήθηκαν το 2022, όταν η Λευκορωσία επέτρεψε στη Ρωσία να χρησιμοποιήσει το έδαφός της για την εισβολή στην Ουκρανία.

Πολιτικοί της αντιπολίτευσης ευχαρίστησαν τις ΗΠΑ και τον Ντόναλντ Τραμπ για τις προσπάθειές τους, ενώ ζήτησαν από την ΕΕ να διατηρήσει τις κυρώσεις σε ισχύ. Η εξόριστη ηγέτιδα της αντιπολίτευσης, Σβιατλάνα Τσιχανούσκαγια, υποστήριξε ότι είναι κρίσιμες για «τη διευκόλυνση της δημοκρατικής μετάβασης και τη διασφάλιση της λογοδοσίας».

Ο Αλεξάντερ Λουκασένκο αρνήθηκε ότι κρατάει πολιτικούς κρατούμενους, χαρακτηρίζοντας τους φυλακισμένους ως «ληστές» και αντιπάλους του κράτους. Ωστόσο, η λευκορωσική ομάδα ανθρωπίνων δικαιωμάτων Viasna, η οποία είναι απαγορευμένη στη Λευκορωσία, αναφέρει ότι 1.227 πολιτικοί κρατούμενοι παραμένουν στη φυλακή.