Η Λατινική Αμερική βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κίνδυνο να βυθιστεί σε μια νέα «χαμένη δεκαετία», σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις. Οι δασμοί που επιβλήθηκαν από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, οι υψηλότεροι από τη δεκαετία του ’30, επιβαρύνουν τις ήδη εύθραυστες οικονομίες της περιοχής και απειλούν να ακυρώσουν κάθε προσπάθεια ανάκαμψης. Η Cepal (Οικονομική Επιτροπή για τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική) προειδοποιεί ότι η περιοχή θα αναπτυχθεί μόλις κατά 2,2% το 2025, ποσοστό χαμηλότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο (2,9%) και αισθητά χαμηλότερο σε σχέση με άλλες αναδυόμενες περιοχές, όπως η Ασία.

Αυτό το δυσοίωνο σενάριο θα αποτελέσει την τρίτη μεγάλη κρίση μέσα σε μισό αιώνα, μετά το πλήγμα της δεκαετίας του ’80 λόγω του χρέους και την περίοδο 2015-2024, όταν η πανδημία και οι γεωπολιτικές εντάσεις περιόρισαν την ανάπτυξη κοντά στο 1%. Σήμερα, εκτός από τις διαρθρωτικές αδυναμίες –όπως η υψηλή ανισότητα, η πολιτική πόλωση, οι αδύναμοι θεσμοί και οι ευάλωτες αγορές εργασίας–, οι εξωτερικοί κραδασμοί επιδεινώνουν την κατάσταση.

Η δασμολογική πολιτική της Ουάσιγκτον έχει άνιση επίδραση στις διάφορες χώρες της περιοχής:

* Αργεντινή: Οι δασμοί περιορίζονται μόλις στο 10%, καθώς ο Χαβιέρ Μιλέι φαίνεται να αξιοποιεί την πολιτική του εγγύτητα με τον Τραμπ.
* Βραζιλία: Δασμοί έως και 50% επιβάλλονται σε πολλές εξαγωγές, κάτι που εκλαμβάνεται ως τιμωρητική κίνηση για την πολιτική του Λούλα.
* Μεξικό: Δασμοί 25% στα αυτοκίνητα και 50% σε χάλυβα, αλουμίνιο και χαλκό βρίσκονται στο τραπέζι, με τις δύο πλευρές να συνεχίζουν τις διαπραγματεύσεις.
* Χιλή: Επιβάλλονται δασμοί 10-20%, αλλά ο χαλκός παραμένει στο απυρόβλητο, καθώς θεωρείται κρίσιμος για την αμερικανική τεχνολογία.
* Κολομβία: Ο καφές πλήττεται με δασμούς 50%, ενώ το πετρέλαιο εξαιρείται.
* Περού: Παραμένει στη χαμηλή κλίμακα δασμών (10%).

Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής είναι ήδη εμφανή: η ανάπτυξη της Βραζιλίας αναμένεται να πέσει στο 2,3% (από 3,4% το 2024), το Μεξικό αγγίζει τη στασιμότητα με μόλις 0,3%, ενώ η Χιλή και το Περού κινούνται γύρω στο 2,4%-3,1%. Αντίθετα, η Κολομβία αναμένεται να επιταχύνει στο 2,5%, ενώ η Αργεντινή προβλέπεται να σημειώσει σημαντική άνοδο στο 5%, χάρη στο πρόγραμμα σταθεροποίησης της κυβέρνησης Μιλέι και την εντυπωσιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού.

Επιπλέον, οι χρόνιες παθογένειες παραμένουν: εξαιρετικά υψηλή φοροδιαφυγή (433 δισ. δολάρια ετησίως), ανεπαρκείς δημόσιες επενδύσεις, επισφαλείς εργασιακές συνθήκες (23 στους 50 εργαζόμενους χωρίς συμβάσεις), καθώς και συνεχή προβλήματα διακυβέρνησης. Σε αυτά προστίθενται η κλιματική κρίση και η διεθνής γεωπολιτική αστάθεια, που δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την προοπτική εξόδου από τον φαύλο κύκλο.

Η Cepal απευθύνει έκκληση στις χώρες να κινητοποιήσουν εσωτερικούς και εξωτερικούς πόρους για να αποφύγουν μια τρίτη χαμένη δεκαετία. Ωστόσο, χωρίς πολιτική βούληση για μεταρρυθμίσεις και ουσιαστική διεθνή στήριξη, η Λατινική Αμερική κινδυνεύει να βυθιστεί ξανά σε χρόνια στασιμότητα, τη στιγμή που άλλες αναδυόμενες περιοχές αναπτύσσονται με ταχύτερους ρυθμούς.