Μια νέα, ελπιδοφόρα ανακάλυψη από ερευνητές του MIT στις ΗΠΑ φέρνει στο προσκήνιο την κυστεΐνη, ένα αμινοξύ που φαίνεται να έχει την ικανότητα να αναζωογονεί το λεπτό έντερο. Η έρευνα έδειξε ότι η κυστεΐνη ενεργοποιεί συγκεκριμένους ανοσοποιητικούς μηχανισμούς, οι οποίοι με τη σειρά τους ενισχύουν την αναγέννηση των βλαστοκυττάρων. Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει νέους δρόμους για διατροφικές στρατηγικές, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον οργανισμό να επουλωθεί από τις βλάβες που προκαλούνται από ακτινοθεραπείες και χημειοθεραπείες.

Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε αρχικά σε ποντίκια, έδειξε εντυπωσιακά αποτελέσματα. Οι ερευνητές, όμως, είναι αισιόδοξοι και ελπίζουν ότι τα ίδια αποτελέσματα θα επιβεβαιωθούν και σε ανθρώπους. Εάν συμβεί αυτό, η αυξημένη πρόσληψη κυστεΐνης μέσω της διατροφής ή συμπληρωμάτων θα μπορούσε να επιταχύνει σημαντικά την επούλωση των ιστών.

Ο Ομέρ Γιλμάζ, διευθυντής της MIT Stem Cell Initiative και αναπληρωτής καθηγητής Βιολογίας στο MIT, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η μελέτη υποδηλώνει ότι αν προτείνουμε σε αυτούς τους ασθενείς μια διατροφή πλούσια σε κυστεΐνη ή συμπληρώματα κυστεΐνης, ίσως να μπορέσουμε να μειώσουμε μέρος των βλαβών που προκαλούνται από τη χημειοθεραπεία ή την ακτινοβολία». Τόνισε επίσης ότι «Το καλο σε αυτή την περίπτωση, είναι ότι δεν χρησιμοποιούμε συνθετικά μόρια, αλλά εκμεταλλευόμαστε μια φυσική διατροφική ουσία».

Πώς ακριβώς, όμως, η κυστεΐνη υποστηρίζει την αναγέννηση των βλαστοκυττάρων; Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι ορισμένα διατροφικά πρότυπα, όπως οι υποθερμιδικές δίαιτες, μπορούν να ενισχύσουν τη δραστηριότητα των εντερικών βλαστοκυττάρων. Ωστόσο, η νέα μελέτη του MIT είναι η πρώτη που εντοπίζει ένα συγκεκριμένο θρεπτικό συστατικό που ενισχύει άμεσα την αναγέννηση των εντερικών κυττάρων.

Η ερευνητική ομάδα του MIT ξεκίνησε τη μελέτη χορηγώντας σε ποντίκια τροφές εμπλουτισμένες με υψηλές συγκεντρώσεις καθενός από τα 20 πρωτεϊνικά αμινοξέα. Σκοπός τους ήταν να διερευνήσουν τις επιδράσεις τους στην αναγέννηση των εντερικών βλαστοκυττάρων. Για κάθε ομάδα ποντικιών, υπολόγισαν πώς η διατροφή επηρεάζει την αναγέννηση των εντερικών βλαστοκυττάρων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η κυστεΐνη είχε τα πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα στα βλαστοκύτταρα και τα πρόδρομα κύτταρα (ανώριμα κύτταρα που διαφοροποιούνται σε ενήλικα εντερικά κύτταρα).

Περαιτέρω μελέτες αποκάλυψαν ότι η κυστεΐνη πυροδοτεί μια αλυσίδα γεγονότων που οδηγεί στην ενεργοποίηση ενός πληθυσμού ανοσοκυττάρων, των CD8 T. Όταν τα κύτταρα της επένδυσης του εντέρου απορροφούν κυστεΐνη από την τροφή, τη μετατρέπουν σε CoA, έναν συνπαράγοντα που απελευθερώνεται στο εντερικό βλεννογόνο. Εκεί, τα CD8 T κύτταρα απορροφούν το CoA, γεγονός που ενεργοποιεί τον πολλαπλασιασμό τους και διεγείρει την παραγωγή της κυτοκίνης IL-22. Η IL-22 διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αναγέννηση των εντερικών βλαστοκυττάρων, όμως μέχρι πρόσφατα οι επιστήμονες δεν γνώριζαν ότι τα CD8 Τ κύτταρα μπορούν να την παράγουν, ενισχύοντας έτσι τη διαδικασία της αναγέννησης. Αφού ενεργοποιηθούν, αυτά τα Τ κύτταρα είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε βλάβη στον εντερικό βλεννογόνο.

«Το πιο συναρπαστικό είναι ότι μια διατροφή πλούσια σε κυστεΐνη οδηγεί στην αύξηση ενός πληθυσμού ανοσοκυττάρων που συνήθως δεν συνδέουμε με παραγωγή IL-22 και ρύθμιση της αναγέννησης των βλαστοκυττάρων», είπε ο Γιλμάζ. Αυτά τα Τ κύτταρα εντοπίζονται κυρίως στο έντερο, ώστε να είναι έτοιμα να δράσουν όταν προκύψει ανάγκη. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η διέγερση των CD8 T συμβαίνει κυρίως στο λεπτό έντερο, κάτι που πιθανώς οφείλεται στο γεγονός ότι η πλειονότητα των πρωτεϊνών που καταναλώνουμε απορροφάται εκεί.

Η μελέτη έδειξε ότι μια διατροφή πλούσια σε κυστεΐνη ενισχύει την αναγεννητική ικανότητα του εντέρου, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση βλαβών που προκαλούνται από ακτινοβολία. Επιπλέον, σύμφωνα με μη δημοσιευμένα δεδομένα, η υψηλή πρόσληψη κυστεΐνης είχε αναγεννητική δράση μετά από θεραπεία με το χημειοθεραπευτικό φάρμακο 5-φλουοροουρακίλη, που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου και του παγκρέατος, αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει βλάβες στο έντερο.

Η κυστεΐνη βρίσκεται σε πολλές τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη, όπως κρέας, γαλακτοκομικά, όσπρια και ξηρούς καρπούς. Το σώμα μπορεί επίσης να συνθέσει κυστεΐνη μετατρέποντας τη μεθειονίνη στο ήπαρ, αλλά αυτή η ενδογενής κυστεΐνη κατανέμεται σε όλο το σώμα και δεν συσσωρεύεται στο λεπτό έντερο όπως όταν καταναλώνεται μέσω της διατροφής.

Έχει επίσης αποδειχτεί πως η κυστεΐνη έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, ωστόσο, αυτή η μελέτη είναι η πρώτη που αποδεικνύει την επίδρασή της στην αναγέννηση των εντερικών βλαστοκυττάρων. Οι ερευνητές θέλουν τώρα να εξετάσουν αν αυτό το αμινοξύ αν μπορεί να ενισχύσει και άλλα είδη βλαστοκυττάρων για την παραγωγή νέων ιστών. Στο μέλλον, σχεδιάζουν να μελετήσουν και άλλα αμινοξέα που φαίνεται να επηρεάζουν την αναγέννηση βλαστοκυττάρων.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature.

ΠΗΓΗ: Scitechdaily