Κόκκινος συναγερμός! Η τιμή του κρέατος «έκαψε» τον Οκτώβριο
Οι τιμές του κρέατος κατέγραψαν μια εκρηκτική ετήσια αύξηση της τάξης του +10,6% τον Οκτώβριο, σκαρφαλώνοντας στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί εντός του 2025 μέχρι στιγμής. Αυτή η απότομη άνοδος, που ξεπέρασε κατά πολύ το ήδη υψηλό +8,4% του Σεπτεμβρίου, επιβεβαιώνει με τον πιο εμφατικό τρόπο πως το κρέας εξελίσσεται σε έναν από τους μεγαλύτερους «πονοκεφάλους» για τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Το τελευταίο δίμηνο, ενώ ο γενικός πληθωρισμός δείχνει σημάδια εξισορρόπησης, τα είδη διατροφής αρνούνται να υποχωρήσουν, με την τιμή του κρέατος να τραβάει την ανηφόρα με ιλιγγιώδεις ρυθμούς.
Η εικόνα του Οκτωβρίου για τις τιμές του κρέατος είναι διπλά ανησυχητική, συνδυάζοντας δύο κρίσιμα στοιχεία. Πρώτον, αυτή η αύξηση είναι η μεγαλύτερη ετήσια μηνιαία μεταβολή που έχουμε δει το 2025 μέχρι σήμερα. Δεύτερον, ξεπερνά όλα τα αντίστοιχα διαστήματα της τελευταίας πενταετίας, με μοναδική εξαίρεση το 2022, έτος που χαρακτηρίστηκε από την κορύφωση της πληθωριστικής κρίσης λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η γενικότερη μεγαλύτερη αύξηση της τελευταίας πενταετίας καταγράφηκε τον Φεβρουάριο του 2023.
Ανατρέχοντας στα στοιχεία, πέρυσι τον Οκτώβριο η άνοδος ήταν μόλις +2,1%, το 2023 στο +8,3% και το 2019 στο +1,5%. Το 2020, παρότι η ΕΛΣΤΑΤ δεν είχε ενιαία καταγραφή για τα «κρέατα (γενικά)», οι επιμέρους κατηγορίες, όπως μοσχάρι, χοιρινό, αρνί/κατσίκι και αλλαντικά, εμφάνιζαν σαφώς ηπιότερες μεταβολές σε σχέση με το εφετινό +10,6%. Η μόνη φορά που η αύξηση ήταν υψηλότερη από φέτος ήταν το 2022, όταν το κρέας είχε εκτιναχθεί στο ιλιγγιώδες +17,3%. Ωστόσο, παρότι η φετινή άνοδος είναι μικρότερη, η συσσώρευση αυξήσεων διαδοχικών ετών καθιστά την κατάσταση δυσβάσταχτη για τον μέσο καταναλωτή, ο οποίος βλέπει τις τιμές να εκτοξεύονται χωρίς καμία προοπτική έστω και πρόσκαιρης ανάσας.
Παρόλο που ο παγκόσμιος δείκτης τιμών κρέατος του FAO εμφάνισε υποχώρηση τον Οκτώβριο, αυτή οφειλόταν πρωτίστως στην πτώση τιμών σε χοιρινό και πουλερικά. Αντίθετα, οι διεθνείς τιμές βοείου κρέατος κινήθηκαν ανοδικά, τροφοδοτούμενες από μια ισχυρή ζήτηση. Αυτή η αντιφατική εικόνα εξηγεί γιατί το μοσχάρι, ακόμα και στην Ελλάδα, «σπάει» τον μέσο όρο και παραμένει ένα ακριβό αγαθό στα ελληνικά νοικοκυριά.
Ένας επιπλέον παράγοντας που επιβαρύνει την κατάσταση είναι η εξάπλωση της ευλογιάς στα αιγοπρόβατα, η οποία έπληξε την ελληνική αγορά κρέατος με διπλό τρόπο. Αφενός, επηρέασε την προσφορά: οι δραστικοί περιορισμοί στις μετακινήσεις, τα σφαγεία και οι αναγκαστικές θανατώσεις ζώων συρρίκνωσαν δραματικά τη διαθεσιμότητα αιγοπρόβειου κρέατος. Το ΥΠΑΑΤ έχει ανακοινώσει εκατοντάδες χιλιάδες θανατώσεις και το κλείσιμο μονάδων, κλιμακώνοντας διαρκώς τα μέτρα. Αφετέρου, επηρέασε τη ζήτηση: καθώς το αρνί και το κατσίκι σπανίζουν ή καθίστανται απρόσιτα, ένα μεγάλο μέρος της κατανάλωσης μετατοπίζεται αναγκαστικά σε υποκατάστατα, όπως το μοσχάρι και το χοιρινό. Η κυβέρνηση και διεθνείς φορείς έχουν ήδη εκδώσει προειδοποιήσεις για τις πιθανές επιπτώσεις στις τιμές και τις ροές της αγοράς, ειδικά αν οι περιορισμοί συνεχιστούν ή επεκταθούν.
Ταυτόχρονα, το κόστος παραγωγής για την εγχώρια κτηνοτροφία παραμένει σε δυσθεώρητα επίπεδα, κυρίως λόγω των τιμών των ζωοτροφών, αλλά και των αυξημένων ενεργειακών και μεταφορικών δαπανών. Στοιχεία από τον κλάδο επιβεβαιώνουν ότι η δαπάνη για τις ζωοτροφές στην Ελλάδα παραμένει δυσανάλογα υψηλή σε σχέση με την αξία της ζωικής παραγωγής, εντείνοντας ασφυκτικά τις πιέσεις στις τελικές τιμές για τους καταναλωτές.
Αυτό σημαίνει ότι, ακόμα και όταν κάποια επιμέρους κόστη υποχωρούν, η συνολική δαπάνη δεν επιστρέφει στα προ κρίσης επίπεδα, με τις ανατιμήσεις να παγιώνονται. Έτσι, η ακρίβεια στο κρέας επιμένει με μεγαλύτερη σφοδρότητα σε σχέση με άλλες κατηγορίες αγαθών, παγιδεύοντας τα νοικοκυριά σε ένα φαύλο κύκλο ανατιμήσεων.
Το βαρύ αυτό τίμημα αντικατοπτρίζεται και στην καθοριστική συμβολή του κρέατος στον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή. Τον Οκτώβριο, το κρέας βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των αγαθών με τις μεγαλύτερες θετικές επιπτώσεις στον δείκτη, πλάι σε φρούτα και γαλακτοκομικά/αυγά, την ώρα που άλλες κατηγορίες, όπως το ελαιόλαδο, κινούνταν πτωτικά. Για τα νοικοκυριά, αυτό μεταφράζεται σε μια σκληρή πραγματικότητα: παρά την όποια επιβράδυνση του συνολικού πληθωρισμού, οι τιμές στο κρέας παραμένουν ένας από τους βασικούς «δράστες» της ακρίβειας στο καθημερινό καλάθι.
Η συνολική εικόνα του 2025, λοιπόν, αποκαλύπτει ότι το κρέας συνεχίζει ακάθεκτο την ανοδική του πορεία, με τον Οκτώβριο να σηματοδοτεί το φετινό «ταβάνι» των τιμών μέχρι σήμερα. Το αν θα δούμε μια ουσιαστική αναστροφή αυτής της πορείας θα εξαρτηθεί άμεσα από το εάν θα συμπιεστούν σταθερά οι βραχυπρόθεσμοι συντελεστές κόστους, με τις ζωοτροφές να είναι στην πρώτη γραμμή, και, κυρίως, αν αυτή η μείωση θα μετακυλιστεί τελικά στην τελική τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής στο ράφι.