Εξι συγκεκριμένα συμπτώματα κατάθλιψης, που εμφανίζονται στη μέση ηλικία, συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας αργότερα στη ζωή, σύμφωνα με νέα μελέτη ερευνητών του University College London (UCL). Η κατάθλιψη στη μέση ηλικία θεωρείται εδώ και καιρό παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση άνοιας. Τα νέα ευρήματα, που δημοσιεύονται στο περιοδικό «The Lancet Psychiatry», υποδεικνύουν ότι η σχέση αυτή δεν αφορά την κατάθλιψη συνολικά, αλλά μια μικρή ομάδα συγκεκριμένων συμπτωμάτων. Συγκεκριμένα τα συμπτώματα αυτά είναι η απώλεια αυτοπεποίθησης, η αδυναμία αντιμετώπισης προβλημάτων, η έλλειψη ζεστασιάς και στοργής προς τους άλλους, το διαρκές αίσθημα νευρικότητας και άγχους, η δυσαρέσκεια για τον τρόπο εκτέλεσης των εργασιών και οι δυσκολίες συγκέντρωσης.

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 5.811 άτομα μέσης ηλικίας που συμμετείχαν στη μελέτη Whitehall II, μια βρετανική μακροχρόνια μελέτη που ξεκίνησε το 1985 και χρηματοδοτήθηκε από το Συμβούλιο Ιατρικής Έρευνας και το ίδρυμα Wellcome Trust. Τα συμπτώματα κατάθλιψης στη μέση ηλικία αξιολογήθηκαν την περίοδο 1997-1999, όταν όλοι οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 45-69 ετών (μέση ηλικία 55 έτη) και δεν είχαν άνοια. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτηματολόγιο που κάλυπτε 30 κοινά συμπτώματα κατάθλιψης.

Στη συνέχεια, η κατάσταση της υγείας τους παρακολουθήθηκε για 25 χρόνια μέσω εθνικών μητρώων υγείας, με τις διαγνώσεις άνοιας να καταγράφονται έως το 2023. Κατά την περίοδο αυτή, το 10,1% των συμμετεχόντων εμφάνισε άνοια. Η μακρά περίοδος παρακολούθησης επέτρεψε στους ερευνητές να διερευνήσουν τη συσχέτιση κατάθλιψης και άνοιας, πολύ πριν εμφανιστούν οι τυπικές νευροεκφυλιστικές αλλαγές.

Οι αναλύσεις έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες που εμφάνισαν κατάθλιψη (πέντε ή περισσότερα συμπτώματα) στη μέση ηλικία είχαν 27% υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν άνοια στη συνέχεια. Ωστόσο, αυτός ο αυξημένος κίνδυνος οφειλόταν αποκλειστικά στα έξι συγκεκριμένα συμπτώματα σε ενήλικες κάτω των 60 ετών. Ιδιαίτερα η απώλεια αυτοπεποίθησης και η δυσκολία αντιμετώπισης προβλημάτων συσχετίστηκαν με περίπου 50% αυξημένο κίνδυνο άνοιας το καθένα. Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι τα συμπτώματα αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε μειωμένη κοινωνική εμπλοκή και λιγότερες εμπειρίες γνωστικής διέγερσης, τα οποία είναι σημαντικά για τη διατήρηση του γνωστικού αποθέματος, δηλαδή της ικανότητας του εγκεφάλου να αντιμετωπίζει βλάβες ή ασθένειες.

Αντίθετα, άλλα συμπτώματα κατάθλιψης, όπως τα προβλήματα ύπνου, ο αυτοκτονικός ιδεασμός ή η κακή διάθεση, δεν έδειξαν καμία ουσιαστική συσχέτιση με την άνοια μακροπρόθεσμα.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η εστίαση σε αυτά τα έξι συμπτώματα κατά τη θεραπεία της κατάθλιψης στη μέση ηλικία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας αργότερα στη ζωή, συμπληρώνοντας ωστόσο πως απαιτείται περαιτέρω έρευνα. Διευκρινίζουν επίσης, ότι οι συμμετέχοντες στη μελέτη Whitehall II ήταν δημόσιοι υπάλληλοι που προσλήφθηκαν τη δεκαετία του 1980 και το δείγμα που χρησιμοποιήθηκε ήταν κατά 72% άνδρες και 92% λευκοί. Χρειάζεται λοιπόν περισσότερη έρευνα σε διαφορετικούς πληθυσμούς, για να επιβεβαιωθεί πόσο ισχύουν τα ευρήματα και σε γυναίκες αλλά και σε εθνοτικές μειονότητες.