Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί μια από τις πιο θανατηφόρες μορφές καρκίνου, συχνά διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο, περιορίζοντας τις θεραπευτικές επιλογές. Στην Ελλάδα, παρά την πρόοδο στην πρόσβαση των ασθενών σε θεραπεία, υπάρχουν ακόμα προκλήσεις στην έγκαιρη διάγνωση, την έγκαιρη φροντίδα και την ισότιμη πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες.

Η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου – ΕΛΛΟΚ, εθνικός κόμβος για την Αποστολή Καρκίνος, συνδιοργάνωσε με το ECHoS και με την υποστήριξη του European Observatory on Health Systems and Policies, ένα Policy Dialogue για τον Καρκίνο του Πνεύμονα στην Αθήνα. Στη συνάντηση συμμετείχαν εθνικοί και διεθνείς εμπειρογνώμονες, πολιτικοί, επαγγελματίες υγείας, εκπρόσωποι της φαρμακευτικής βιομηχανίας, οργανώσεις ασθενών και πολιτών, καθώς και ηγέτες δημόσιας υγείας. Η εκδήλωση επικεντρώθηκε στην ενίσχυση της πρόληψης, στη βελτίωση της έγκαιρης διάγνωσης και στη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στην καινοτομία, αντιμετωπίζοντας τον καρκίνο του πνεύμονα σε διαφορετικά στάδια και οικοδομώντας ένα βιώσιμο σύστημα υγείας.

Οι συμμετέχοντες τόνισαν ότι ο καρκίνος του πνεύμονα δεν είναι αυτοπροκαλούμενη νόσος και μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε. Η αποτελεσματική αντιμετώπιση απαιτεί να ξεπεραστεί το στίγμα και να επικεντρωθούμε στην πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την ποιοτική φροντίδα. Βασικοί παράγοντες κινδύνου είναι το κάπνισμα, το άτμισμα, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η επαγγελματική έκθεση. Η χρήση καπνού παραμένει η κύρια αιτία αποτρέψιμων θανάτων στην ΕΕ, με σχεδόν 500.000 θανάτους το 2021 και εκτιμώμενο κόστος 2,5% του ετήσιου ΑΕΠ της Ευρώπης.

«Η πρόληψη αποτελεί τον πρώτο και πιο ισχυρό πυλώνα της εθνικής αντιμετώπισης του καρκίνου του πνεύμονα», τόνισαν οι συμμετέχοντες. Μέτρα όπως η μείωση του καπνίσματος και του ατμίσματος, η βελτίωση της ποιότητας του αέρα και η προστασία των εργαζομένων από εκθέσεις σε καρκινογόνες ουσίες θα σώσουν ζωές, θα ενισχύσουν τα συστήματα υγείας και θα ωφελήσουν την οικονομία.

Η εφαρμογή ενός πληθυσμιακού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου θα επιτρέψει τη διάγνωση σε πρώιμα στάδια, βελτιώνοντας σημαντικά τα ποσοστά επιβίωσης. Η πρωτοβάθμια φροντίδα πρέπει να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο μιας βιώσιμης στρατηγικής, λειτουργώντας ως κύρια πύλη για πρόληψη, αξιολόγηση κινδύνου, παραπομπές σε διαγνωστικά προγράμματα και υποστήριξη διακοπής καπνίσματος/ατμίσματος.

Η επίτευξη μιας ολοκληρωμένης και ασθενοκεντρικής φροντίδας απαιτεί ένα σύστημα υγείας ικανό να υποστηρίξει και να διατηρήσει αυτές τις βελτιώσεις. Απαραίτητα στοιχεία είναι ισχυρές υποδομές, διαλειτουργικά συστήματα δεδομένων υγείας, τυποποιημένες διαδικασίες, επαρκές προσωπικό και ένα σαφές πολιτικό πλαίσιο. Ενισχύοντας αυτούς τους παράγοντες, η Ελλάδα μπορεί να διασφαλίσει ότι οι καινοτόμες προσεγγίσεις μετατρέπονται σε απτά οφέλη για τους ασθενείς.

Οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν ότι η μείωση της θνησιμότητας μπορεί να επιτευχθεί όταν όλοι οι ασθενείς έχουν πρόσβαση στην καινοτομία όσο το δυνατόν νωρίτερα, από τη διάγνωση και μετά – συμπεριλαμβανομένων μοριακών διαγνωστικών τεστ και προηγμένων θεραπειών. Εργαλεία όπως η ESMO Scale for Clinical Actionability of Molecular Targets (ESCAT), θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό των σχετικών κριτηρίων και την καθοδήγηση λήψης αποφάσεων.

Η αποτελεσματική φροντίδα εκτείνεται πέρα από τη διάγνωση και τη θεραπεία, βοηθώντας ασθενείς και οικογένειές τους να επανενταχθούν στην καθημερινή ζωή, την εργασία και την κοινωνία. Θα πρέπει να δημιουργηθούν προγράμματα υποστηρικτικής φροντίδας και επιβίωσης στην Ελλάδα, με στόχο την παροχή ολοκληρωμένης υποστήριξης, που να περιλαμβάνει σωματική και πνευμονική αποκατάσταση, ψυχολογική συμβουλευτική, επαγγελματικό προσανατολισμό και κοινωνικές υπηρεσίες. Ανταποκρινόμενη στις μακροχρόνιες ανάγκες των ασθενών, η Ελλάδα μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους, την πρόσβασή τους σε κοινωνική υποστήριξη, να μειώσει το βάρος στις οικογένειες και στο σύστημα υγείας και να διασφαλίσει ότι οι επιβιώσαντες παραμένουν ενεργοί και ενδυναμωμένοι.

Οι συμμετέχοντες τόνισαν ότι η έγκαιρη διάγνωση, η έγκαιρη θεραπεία και η συντονισμένη φροντίδα μπορούν να μειώσουν το κόστος για το σύστημα υγείας, να αυξήσουν την παραγωγικότητα του ανθρώπινου δυναμικού και να προσφέρουν μετρήσιμα οφέλη επιβίωσης στους ασθενείς.

Η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου – ΕΛΛΟΚ αριθμεί 50 οργανώσεις-μέλη από όλη την Ελλάδα, συνηγορώντας για όλους τους τύπους καρκίνου. Αποστολή της ΕΛΛΟΚ είναι η συνηγορία για τις πολιτικές και την έρευνα για τον καρκίνο, υποστηρίζοντας τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα των ογκολογικών ασθενών για την καθολική και απρόσκοπτη πρόσβαση τους στη διάγνωση, τη θεραπεία και τη φροντίδα.

Δείτε περισσότερα στην ιστοσελίδα της Ομοσπονδίας.