Η αμερικανική κινητοποίηση στην Καραϊβική τις τελευταίες εβδομάδες έχει προκαλέσει παγκόσμιο συναγερμό. Σχεδόν το 10% του αμερικανικού στόλου έχει συγκεντρωθεί γύρω από τη Βενεζουέλα, συνοδευόμενο από προηγμένα μαχητικά, ανάμεσά τους και F-35 στο Πουέρτο Ρίκο. Η εικόνα αυτή δεν παραπέμπει σε μια απλή «άσκηση ρουτίνας», αλλά σε μια προετοιμασία για κάποιας μορφής επιχείρηση.

Η τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Τραμπ και Μαδούρο, που παρουσιάστηκε ως «εγκάρδια» από το Καράκας, μοιάζει περισσότερο με βαλβίδα αποσυμπίεσης παρά με σαφή ένδειξη αποκλιμάκωσης. Όλα δείχνουν ότι η περιοχή εισέρχεται σε μια φάση υψηλού κινδύνου.

Για να κατανοήσει κανείς τι πραγματικά συμβαίνει, πρέπει να εξετάσει την καρδιά του προβλήματος: την ενέργεια.

Η Βενεζουέλα κατέχει:
* Τεράστια αποθέματα πετρελαίου
* Στρατηγική γεωγραφική θέση

Με απλά λόγια, πρόκειται για ένα ενεργειακό Ελντοράντο, σε μια εποχή όπου οι ΗΠΑ επιδιώκουν με κάθε τρόπο την πλήρη ενεργειακή υπεροχή. Αυτό από μόνο του θα αρκούσε για να εξηγήσει την αμερικανική εμμονή με την περιοχή, αλλά δεν είναι ο μόνος λόγος.

Τους προηγούμενους μήνες υπήρξαν πολλές διαβουλεύσεις, που πραγματοποιήθηκαν αθόρυβα, μεταξύ του Νικολάς Μαδούρο και της κυβέρνησης Τραμπ. Ο στόχος του Λευκού Οίκου ήταν ξεκάθαρος: να εξασφαλίσουν τον μέγιστο αριθμό ενεργειακών συμβολαίων για αμερικανικές εταιρείες και, ταυτόχρονα, να εκτοπίσουν τις ρωσικές και κινεζικές εταιρείες από τη Βενεζουέλα.

Ήταν το κλασικό δόγμα Τραμπ: business first – morals second, κάτι σαν τη «νέα τάξη πραγμάτων» στην Ανατολική Μεσόγειο.

Όμως, οι διαπραγματεύσεις δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα.

Ο Μαδούρο δεν έκανε το εύρος των παραχωρήσεων που ζητούσαν επίμονα οι ΗΠΑ. Σήμερα, με το deal να έχει αποτύχει, ο Μαδούρο νιώθει «κυνηγημένος» και ο Τραμπ εμφανίζεται έτοιμος να ανατρέψει το καθεστώς με κάθε πρόσφορο μέσο, ακόμη και στρατιωτικό.

Υπάρχει, ωστόσο, και μια βαθύτερη γεωπολιτική διάσταση: η Ουάσιγκτον θεωρεί παραδοσιακά τη Λατινική Αμερική «δική της γειτονιά».

Η στενή σχέση Βενεζουέλας-Κούβας, από την εποχή του Φιντέλ Κάστρο, παραμένει αγκάθι για τις ΗΠΑ. Η Κούβα επιβιώνει, σε μεγάλο βαθμό, χάρη στο δωρεάν πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα.

Ο νυν υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, κουβανικής καταγωγής, θεωρεί την ανατροπή του Μαδούρο «προσωπική υπόθεση». Για την Ουάσιγκτον, η ανατροπή της κυβέρνησης στο Καράκας σημαίνει κάτι πολύ μεγαλύτερο: ανοίγει ο δρόμος για την ιστορική ανατροπή του καθεστώτος στην Κούβα, 66 χρόνια μετά τον Κάστρο.

Αυτό θα αποτελούσε μια από τις μεγαλύτερες γεωπολιτικές νίκες του Τραμπ, ακριβώς αυτού του τύπου οι επιτυχίες που επίμονα επιδιώκει.

Η Μαρία Κορίνα Ματσάδο, ηγετική φυσιογνωμία της αντιπολίτευσης, τιμημένη με το Νόμπελ Ειρήνης 2025, βρίσκεται σε ετοιμότητα να αναλάβει τα ηνία. Για τις ΗΠΑ, η Ματσάδο αποτελεί εγγύηση ότι η χώρα θα στραφεί αποφασιστικά προς τη Δύση, θα ανοίξει ακόμη περισσότερο την αγορά της και θα σπάσει ο ιστορικός άξονας με την Αβάνα.

Η Ουάσιγκτον δεν επιθυμεί απλώς μια αλλαγή προσώπου στη Βενεζουέλα, αλλά μια γεωπολιτική αναδιάταξη.

Παρά την παρουσία Ρώσων συμβούλων και κινεζικών επενδύσεων στη Βενεζουέλα, η πραγματικότητα είναι λιγότερο δραματική απ’ όσο συχνά παρουσιάζεται.

1. Η Ρωσία: Ο Πούτιν έχει απέναντί του ένα πολύ μεγαλύτερο διακύβευμα, μια ευνοϊκή λύση για το ουκρανικό ζήτημα με τη βοήθεια του Τραμπ. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να ρισκάρει αυτή την προοπτική «για χάρη του Μαδούρο».

2. Η Κίνα: Θα εκδώσει μια τυπική καταγγελία της αμερικανικής επέμβασης, αλλά επί της ουσίας δεν θα εμπλακεί. Η Λατινική Αμερική είναι ξεκάθαρα ζώνη αμερικανικής επιρροής και το Πεκίνο το γνωρίζει πολύ καλά.

Καμία μεγάλη δύναμη δεν πρόκειται να στήσει παγκόσμια κρίση για το Καράκας.

Υπάρχουν αντιδράσεις από χώρες της περιοχής, κυρίως από τη Βραζιλία, αλλά ακόμη κι εκεί, η ρεαλιστική αντίληψη κυριαρχεί: «Ο τελευταίος λόγος ανήκει στις ΗΠΑ».

Η περιοχή γνωρίζει καλά ότι η Ουάσιγκτον είναι ο απόλυτος ρυθμιστής.

Με δεδομένα:
* Την έντονη αμερικανική παρουσία
* Την αποφασιστικότητα του Τραμπ
* Την αδυναμία των αντιπάλων του Μαδούρο

Όλα υποδεικνύουν ότι οι ΗΠΑ ετοιμάζουν κάποιας μορφής επιχείρηση. Από στοχευμένα χτυπήματα κατά «ναρκο-δομών» έως μια ευρύτερη επιχείρηση αποσταθεροποίησης του καθεστώτος, τα σενάρια είναι ανοιχτά.

Αν ξεσπάσει σύγκρουση, είναι πιθανό να αποτελέσει μέρος μιας μεγαλύτερης διαπραγμάτευσης ΗΠΑ-Ρωσίας για το ουκρανικό ζήτημα, με τον Μαδούρο να μην αποτελεί για κανέναν παγκόσμιο παίκτη «κόκκινη γραμμή».

Η κατάσταση βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σημείο της εδώ και χρόνια. Η Ουάσιγκτον έχει στη διάθεσή της:
* Την στρατιωτική ισχύ
* Την πολιτική βούληση
* Τους κατάλληλους συμμάχους

Ο Μαδούρο γνωρίζει ότι είναι απομονωμένος και πως κανένας μεγάλος σύμμαχος δεν θα θυσιαστεί για αυτόν.

Το ρολόι μετρά αντίστροφα. Και όλα δείχνουν πως η Καραϊβική μπορεί, για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, να γίνει το σημείο όπου θα αλλάξει όχι μόνο το πολιτικό μέλλον της Βενεζουέλας, αλλά και ολόκληρος ο χάρτης ισχύος στη Λατινική Αμερική.