Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ραγδαία εξάπλωση της γρίπης, με τα συστήματα υγείας να δοκιμάζονται ήδη σε αρκετές χώρες. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, απομένουν λίγες εβδομάδες πριν από την έξαρση των κρουσμάτων. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι ο χρόνος αντίδρασης είναι κρίσιμος, υπογραμμίζοντας πως ο εμβολιασμός, η έγκαιρη διάγνωση και η ετοιμότητα του συστήματος υγείας αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για τον περιορισμό των επιπτώσεων αυτού του κύματος.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) προειδοποίησε την περασμένη Παρασκευή για τις αυξημένες νοσηλείες που καταγράφονται σε ορισμένες χώρες, με έμφαση στα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω. Το μοτίβο της πρόωρης εισόδου της γρίπης στην κοινότητα είναι κοινό σε όλη την Ευρώπη, με υψηλότερη κυκλοφορία αρχικά στα παιδιά ηλικίας 5 έως 14 ετών, τα οποία λειτουργούν ως «όχημα» για τη μετάδοση σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Τα στοιχεία του ECDC επιβεβαιώνουν ότι ο υποκλάδος Κ της γρίπης τύπου Α (Η3Ν2) είναι η αιτία της τρέχουσας έξαρσης. Στη Βρετανία, επιβεβαιώνονται κατά μέσο όρο 2.600 νέα περιστατικά ημερησίως, με το υπουργείο Υγείας να εκφράζει φόβους για πιθανό τριπλασιασμό των νοσηλειών κατά την περίοδο των εορτών, γεγονός που θα δοκιμάσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS).

Οι Έλληνες ειδικοί παρακολουθούν στενά την κατάσταση εκτός συνόρων και εκφράζουν ανησυχία για τις εξελίξεις. Όπως σημειώνει ο ομ. καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Τζανάκης, «Η είσοδος της γρίπης δεν μας εκπλήσσει. Είναι κάτι τυπικό, που συμβαίνει κάθε χρόνο. Όμως, ο συγκεκριμένος υπότυπος έχει συγκεντρώσει πολλές μεταλλάξεις, που εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου».

Παρόλα αυτά, ο ίδιος καθηγητής διευκρινίζει ότι το συγκεκριμένο στέλεχος περιλαμβάνεται στο διαθέσιμο εμβόλιο, το οποίο αποτελεί ένα ισχυρό «όπλο» ενάντια στην αναμενόμενη έξαρση. «Ασφαλή συμπεράσματα θα προκύψουν το προσεχές διάστημα από την κλινική πράξη, σχετικά με το ποσοστό αποτελεσματικότητάς του. Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι προσφέρει σημαντική προστασία έναντι σοβαρής νόσησης και επιπλοκών».

Σύμφωνα με το ECDC, ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό, ακόμη και με την κυριαρχία της γρίπης Κ, είναι μέτριος. Ωστόσο, για τις ομάδες υψηλού κινδύνου, ο κίνδυνος είναι υψηλός. Ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες και οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα καλούνται να δημιουργήσουν μια «ζώνη άμυνας».

Το Κέντρο απηύθυνε έκκληση προς όσους διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμβολιαστούν, συμπεριλαμβάνοντας στη σχετική λίστα τους γονείς και φροντιστές βρεφών, τους κλειστούς πληθυσμούς (όπως τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων) και τους υγειονομικούς.

Επισημαίνεται ότι το εμβόλιο χρειάζεται περίπου δύο εβδομάδες για να παρέχει επαρκή προστασία.

Σε σύγκριση με το παρελθόν, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια μετατόπιση του κύματος γρίπης λόγω της παρατεταμένης καλοκαιρίας στην Ελλάδα. «Η κορύφωσή του πλέον καταγράφεται στα μέσα Ιανουαρίου με αρχές Φλεβάρη», σημειώνει ο Ν. Τζανάκης, προειδοποιώντας για αύξηση των μεταδόσεων και των κρουσμάτων κατά την περίοδο των γιορτών.

Η φετινή πρόωρη έναρξη του κύματος σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, λόγω του υποκλάδου Κ, σε συνδυασμό με το μεγάλο ποσοστό ανεμβολίαστου πληθυσμού, οδηγεί σε προβλέψεις για αύξηση των θανάτων.

Στην Ελλάδα, η τελευταία έκθεση του ΕΟΔΥ διαπιστώνει ότι η θετικότητα για γρίπη στην κοινότητα βρίσκεται άνω του επιδημικού ορίου έναρξης της εποχικής δραστηριότητάς της, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα.

Ο υποκλάδος Κ έχει ήδη εισέλθει στη χώρα, με τα πρώτα κρούσματα να ανιχνεύονται την εβδομάδα 17-23 Νοεμβρίου 2025.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Βρετανός υπουργός Υγείας Γουές Στρίτινγκ προειδοποίησε ότι η γρίπη αποτελεί τη μεγαλύτερη υγειονομική κρίση στη χώρα από την εποχή της πανδημίας. Θετικό είναι ότι ένα σημαντικό ποσοστό των πολιτών στην Ελλάδα έχει ήδη εμβολιαστεί. Σύμφωνα με στοιχεία, 1.720.000 πολίτες έχουν ήδη επισκεφθεί τα φαρμακεία, ενώ έχουν εκτελεστεί 550.000 συνταγές, με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι θα εμβολιαστούν επιπλέον 450.000 πολίτες.