
Γοργόνα Σκανδάλου στη Δανία: Γιατί την κατεδαφίζουν τώρα;
Μια θυελλώδης συζήτηση έχει ξεσπάσει στη Δανία σχετικά με την τύχη ενός γιγάντιου αγάλματος γοργόνας, το οποίο προορίζεται να απομακρυνθεί από τη δημόσια θέα. Και όχι, δεν πρόκειται για την πασίγνωστη «Μικρή Γοργόνα» της Κοπεγχάγης, αλλά για την «Den Store Havfrue» (τη Μεγάλη Γοργόνα).
Το άγαλμα, ένα επιβλητικό έργο διαστάσεων 4x6 μέτρων, έχει προκαλέσει σάλο και δριμεία κριτική, χαρακτηριζόμενο ως «χυδαίο και πορνογραφικό» και ως «το καυτό όνειρο ενός άνδρα για το πώς πρέπει να μοιάζει μια γυναίκα». Αυτές οι αντιδράσεις οδήγησαν τη δανική υπηρεσία για τα παλάτια και τον πολιτισμό να δρομολογήσει την απομάκρυνσή του από το Φρούριο Ντράγκορ, ένα ιστορικό μέρος των πρώην θαλάσσιων οχυρώσεων της Κοπεγχάγης. Ο λόγος; Σύμφωνα με την υπηρεσία, το άγαλμα δεν εναρμονίζεται με την πολιτιστική κληρονομιά του ορόσημου του 1910.
Ο κριτικός τέχνης της Politiken, Mathias Kryger, δεν δίστασε να χαρακτηρίσει το άγαλμα ως «χυδαίο και πορνογραφικό», σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian. Η Sorine Gotfredsen, ιερέας και δημοσιογράφος, σε άρθρο της στην εφημερίδα Berlingske, έγραψε: «Η ανέγερση ενός αγάλματος που αντιπροσωπεύει το καυτό όνειρο ενός άνδρα για το πώς πρέπει να μοιάζει μια γυναίκα είναι απίθανο να βοηθήσει πολλές γυναίκες να αποδεχθούν το σώμα τους». Η Gotfredsen πρόσθεσε: «Είναι πραγματικά ενθαρρυντικό το γεγονός ότι πολλοί βρίσκουν το άγαλμα χυδαίο, ''αντιποιητικό'' και ανεπιθύμητο, επειδή ασφυκτιούμε με τα τέλεια σώματα σε δημόσιο χώρο».
Ωστόσο, ο δημιουργός του γλυπτού των 14 τόνων, Peter Bech, δηλώνει ότι δεν κατανοεί την κριτική, υποστηρίζοντας ότι το στήθος της πέτρινης φιγούρας έχει απλώς «ανάλογο μέγεθος» σε σχέση με την κλίμακα του έργου.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η κριτική αντανακλά βαθύτερες κοινωνικές προκαταλήψεις απέναντι στο γυναικείο σώμα. Για την Aminata Corr Thrane, συντάκτρια του σάιτ Berlingske, ο εξονυχιστικός έλεγχος του στήθους της γοργόνας ισοδυναμεί με body shaming. «Πρέπει τα γυμνά γυναικεία στήθη να έχουν ένα συγκεκριμένο ακαδημαϊκό σχήμα και μέγεθος για να τους επιτραπεί να εμφανιστούν δημόσια;» διερωτάται η Corr Thrane.
Επισημαίνοντας ότι η Μεγάλη Γοργόνα είναι «ίσως λίγο λιγότερο γυμνή» από τη διάσημη μικροκαμωμένη ανάλογή της από μπρούντζο και γρανίτη, τη Μικρή Γοργόνα, η Corr Thrane προσθέτει: «Από την άλλη πλευρά, έχει μεγαλύτερο στήθος, και εκεί πιθανώς βρίσκεται το πρόβλημα». Και καταλήγει: «Ίσως τα δύο αγάλματα - η Μεγάλη και η Μικρή Γοργόνα - αντιπροσωπεύουν τις δύο πλευρές της γυναίκας και την αιώνια διελκυστίνδα για το τι είναι μια πραγματική γυναίκα. Και ίσως ακόμη και τι είναι μια λάθος γυναίκα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2006, η Μεγάλη Γοργόνα είχε αρχικά τοποθετηθεί στην προβλήτα Langelinie στην Κοπεγχάγη, κοντά στη Μικρή Γοργόνα. Ωστόσο, απομακρύνθηκε το 2018, αφού οι ντόπιοι την αποκήρυξαν ως «την ψεύτικη και χυδαία γοργόνα». Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Φρούριο Ντράγκορ, μέχρι που η δανική υπηρεσία για τα παλάτια και τον πολιτισμό παρενέβη τον Μάρτιο, ζητώντας την αφαίρεσή της. Έκτοτε, ο δήμος του Ντράγκορ φέρεται να απέρριψε την προσφορά του Bech να δωρίσει το άγαλμα.
Η Helle Barth, πρόεδρος της επιτροπής κλίματος, αστικών και επιχειρηματικών θεμάτων του δήμου Dragør, δήλωσε στο Berlingske ότι, αν και ήταν μια καλή προσφορά, «είναι απλώς δύσκολο να χωρέσει. Πιάνει πολύ χώρο».
Ο Bech, ο οποίος δήλωσε ότι έφτιαξε το άγαλμα ως απάντηση στα σχόλια των τουριστών ότι η Μικρή Γοργόνα – εμπνευσμένη από το παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν – ήταν πολύ μικρή σε μέγεθος, είπε ότι οι κάτοικοι του Ντράγκορ του λένε συχνά ότι λατρεύουν το γλυπτό του. Ελπίζει να βρει έναν τρόπο να το κρατήσει στην πόλη. Θα καταφέρει άραγε να πείσει τους αρμόδιους και να σώσει το έργο του από την καταστροφή;