Οι αμυντικές δαπάνες στη Γερμανία έχουν επισκιάσει ένα κολοσσιαίο επενδυτικό ταμείο υποδομών, το οποίο προβλέπει επενδύσεις ύψους μισού τρισεκατομμυρίου ευρώ μέσα στα επόμενα 12 χρόνια.

Η υπερβολική λιτότητα έχει οδηγήσει σε σοβαρή φθορά των δρόμων και μεγάλες καθυστερήσεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας. Μέσα στη «δημοσιονομική βαλίστρα» της Γερμανίας υπάρχουν δύο μεγάλοι «πύραυλοι»: η άμυνα και οι υποδομές. Αν και η άμυνα έχει προσελκύσει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, λόγω της γενικότερης στρατιωτικής ανασύνταξης στην Ευρώπη, το θέμα των υποδομών δεν πρέπει να υποτιμάται.

Η άλλοτε πρωτοπόρος χώρα στον τομέα των αυτοκινητοδρόμων βλέπει πλέον γέφυρες και δρόμους να ραγίζουν, το σιδηροδρομικό της δίκτυο να δυσλειτουργεί και την πρόσβαση στο γρήγορο ίντερνετ να είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Χαρακτηριστικά, μόνο το 8% των ευρυζωνικών συνδέσεων ήταν οπτικές ίνες το 2022, ενώ ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ ανερχόταν στο 36%.

Ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός (συντηρητικοί και σοσιαλδημοκράτες) σχεδιάζει να διαθέσει 500 δισ. ευρώ σε 12 χρόνια για την αναβάθμιση των υποδομών. Αν και η υλοποίηση του σχεδίου μένει να αποδειχθεί, η πρόθεση σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή παραδείγματος, ξεφεύγοντας από τη μέχρι τώρα δημοσιονομική ορθοδοξία.

Η έννοια του "kaputtsparen" (σύνθετη λέξη από τις λέξεις "kaputt" = χαλασμένο και "sparen" = αποταμιεύω) περιγράφει γλαφυρά τη φθορά που προκαλείται από την υπερβολική λιτότητα. Οι καθαρές επενδύσεις υποδομών στη Γερμανία άγγιξαν σχεδόν το μηδέν τα τελευταία χρόνια, με τους δήμους να αντιμετωπίζουν αυστηρούς προϋπολογισμούς και να θέτουν άλλες προτεραιότητες.

Οι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι η Γερμανία έχει χάσει σημαντικό έδαφος στην παγκόσμια ανταγωνιστικότητα, υποχωρώντας από την 5η στην 20ή-25η θέση, κυρίως λόγω της παραμέλησης σε υποδομές, παιδεία και ψηφιακό μετασχηματισμό. Θυμίζουν μάλιστα τη δήλωση της Άνγκελα Μέρκελ το 2013, ότι «το ίντερνετ είναι πρωτοπορία», ως σύμβολο της αποτυχίας στη ψηφιοποίηση.

Παρά τα εμπόδια, η χρηματοδότηση είναι εφικτή, σύμφωνα με αναλυτές της Julius Baer, και η επένδυση σε υποδομές θα ωφελήσει τις μελλοντικές γενιές περισσότερο από την αποφυγή νέου χρέους. Ο κατασκευαστικός τομέας, που είχε πτώση μετά το 2022, αναμένεται να ωφεληθεί άμεσα από τις επενδύσεις.

Ωστόσο, για να μεταφραστεί η χρηματοδότηση σε πραγματική ανάπτυξη, η χώρα πρέπει να αντιμετωπίσει τα τεράστια γραφειοκρατικά εμπόδια. Οι εγκρίσεις έργων υποδομής στη Γερμανία είναι εξαιρετικά χρονοβόρες – φθάνουν ακόμα και τα 20 χρόνια. Οι αναλυτές της UniCredit ελπίζουν ότι η επιτυχής και ταχύτατη εφαρμογή του νόμου για τον υγροποιημένο φυσικό αέριο (GNL) το 2022 θα αποτελέσει παράδειγμα για γενικότερες μεταρρυθμίσεις. Τότε, η Γερμανία κατάφερε να κατασκευάσει σε λιγότερο από έναν χρόνο τερματικούς σταθμούς GNL, κάτι που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα απαιτούσε 5-7 χρόνια.

Οι αναλυτές κλείνουν με τη διαπίστωση ότι το «δημοσιονομικό μπαζούκα» θα έχει αποτέλεσμα μόνο αν συνοδευτεί από γενναίες μεταρρυθμίσεις, όπως αυτές του νόμου GNL. Μόνο τότε η Γερμανία θα μπορέσει πραγματικά να ξεκινήσει την αναγέννησή της. Einfach…