Την ώρα που καταβάλλονται τα επιδόματα στους χαμηλοσυνταξιούχους, η Eurostat δημοσιεύει μια λίστα αποκαλύπτοντας τις περιοχές της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας, βάσει στοιχείων του 2024.

Στη «λίστα της ντροπής», όπου το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο φτώχειας ξεπερνά το 30%, δύο ελληνικές περιφέρειες, η Δυτική Ελλάδα και το Βόρειο Αιγαίο, καταγράφουν ποσοστό 30%. Η εικόνα γίνεται ακόμα πιο ανησυχητική καθώς και στις δύο αυτές περιοχές το ποσοστό είναι αυξημένο σε σύγκριση με το 2023.

Μόνο ιταλικές περιφέρειες – η Καλαβρία, η Καμπανία, η Σικελία και η Απουλία – βρίσκονται σε χειρότερη θέση από τις δύο ελληνικές.

Ως πληθυσμός σε κίνδυνο φτώχειας ορίζονται τα άτομα που, ακόμη και μετά τη λήψη κοινωνικών μεταβιβάσεων (επιδόματα και ενισχύσεις), έχουν διαθέσιμο ισοδύναμο εισόδημα κάτω από το 60% του εθνικού διάμεσου ισοδύναμου εισοδήματος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, ψηλά στη λίστα βρίσκονται επίσης περιοχές της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Ισπανίας.

Στον αντίποδα, οι περιοχές με τα χαμηλότερα ποσοστά κινδύνου φτώχειας βρίσκονται κυρίως στην Τσεχία, την Πολωνία, τη Σλοβακία, τη Φινλανδία και τη Σλοβενία.

Στη μέση της κατάταξης βρίσκονται περιφέρειες της Ουγγαρίας, της Κροατίας, της Λετονίας και της Εσθονίας.

Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, ότι η Ελλάδα κατατάσσεται στην 9η θέση από το τέλος στην Ευρώπη των 27 (συν την Τουρκία), με το 19,6% του πληθυσμού να αντιμετωπίζει τον κίνδυνο φτώχειας.

Το εθνικό ποσοστό έχει αυξηθεί κατά 0,7 μονάδες σε σχέση με το 18,9% του 2023 και βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από το 2017.

Αυτά τα δεδομένα οδηγούν σε ένα διπλό συμπέρασμα: τα δισεκατομμύρια που διατίθενται σε μειώσεις φόρων, εισφορών, επιδόματα, ενισχύσεις και φοροαπαλλαγές, αφενός δεν επαρκούν, αφετέρου ενδέχεται να μην κατευθύνονται σωστά, οδηγώντας σε σπατάλη πόρων.

Για παράδειγμα, η φορολογική μεταρρύθμιση που θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου, δείχνει ότι τη μεγαλύτερη ποσοστιαία βελτίωση θα δουν όσοι βρίσκονται στην υψηλότερη κατηγορία εισοδημάτων.

Σε άλλο παράδειγμα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αν αφαιρεθούν τα επιδόματα και οι ενισχύσεις, ο αριθμός των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια αυξάνεται μόλις κατά 3,9 μονάδες, από το 19,5% στο 23,5%, υποδεικνύοντας ότι οι κρατικές ενισχύσεις έχουν περιορισμένο κοινωνικό αντίκτυπο.

Τα χρήματα που διατίθενται δεν είναι αμελητέα, καθώς υπολογίζονται σε περισσότερα από 4 δισ. ευρώ, αλλά το πρόβλημα έγκειται στην έλλειψη συνολικής εικόνας από το Δημόσιο σχετικά με την κατανομή των πόρων.

Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, βρίσκεται σε εξέλιξη η κατάρτιση του Εθνικού Μητρώου Επιδομάτων και Παροχών, το οποίο λειτουργεί πιλοτικά και αναμένεται να εφαρμοστεί πλήρως το 2026, συμβάλλοντας στη βελτίωση της στόχευσης των δημοσίων πόρων.