Το 2026, ο κρατικός προϋπολογισμός αναμένεται να ενισχυθεί κατά περισσότερα από οκτώ δισεκατομμύρια ευρώ, χάρη στην αύξηση των φορολογικών εσόδων και των εισροών από ευρωπαϊκά κονδύλια, οδηγώντας σε νέα επίπεδα τα συνολικά έσοδα.

Ειδικότερα, οι φόροι προβλέπεται να αγγίξουν τα 65,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ τα ευρωπαϊκά κονδύλια που διαχειρίζεται ο προϋπολογισμός θα ξεπεράσουν τα 15 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτός ο συνδυασμός δημιουργεί μια ισχυρή αλλά και απαιτητική δημοσιονομική κατάσταση.

Σε σύγκριση με το 2025, οι φόροι παρουσιάζουν αύξηση περίπου 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, από 62,1 σε 65,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ οι πόροι από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, με τις επιχορηγήσεις επενδύσεων να υπερβαίνουν τα 10,5 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2026 στηρίζεται σημαντικά στη σταθερή ροή φορολογικών εσόδων και στην έγκαιρη απορρόφηση των κοινοτικών πόρων, τόσο από τα παραδοσιακά ταμεία όσο και από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Στο σκέλος των φόρων, το βάρος μετατοπίζεται κυρίως στους έμμεσους φόρους και στον φόρο εισοδήματος. Περίπου 36,2 δισεκατομμύρια ευρώ αναμένονται από φόρους επί αγαθών και υπηρεσιών, με τον ΦΠΑ να αντιπροσωπεύει περίπου 29,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Από αυτά, πάνω από 16,5 δισεκατομμύρια ευρώ προέρχονται από δηλώσεις μέσω ΔΟΥ και περίπου 8,2 δισεκατομμύρια ευρώ από τα τελωνεία, όπου καταγράφονται οι εισαγωγές καυσίμων, οχημάτων, ενεργειακών προϊόντων και άλλων αγαθών που επιβαρύνονται με ΦΠΑ. Επιπλέον, προστίθεται η νέα βάση εσόδων από το ψηφιακό τέλος συναλλαγής και από ειδικούς φόρους σε ασφαλιστικές εργασίες, διαφημίσεις και άλλες υπηρεσίες.

Μεγάλη σημασία έχουν επίσης οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης, που αθροιστικά φτάνουν τα 7,3 δισεκατομμύρια ευρώ, με τα καύσιμα, τα καπνικά προϊόντα και τα αλκοολούχα να συνεισφέρουν το μεγαλύτερο μέρος. Αυτά τα έσοδα είναι στενά συνδεδεμένα με την κατανάλωση και τις τιμές ενέργειας, υποδεικνύοντας ότι διακυμάνσεις στις διεθνείς αγορές ή στην εσωτερική ζήτηση μπορούν να επηρεάσουν άμεσα την εκτέλεση του προϋπολογισμού. Οι φόροι σε χρηματοοικονομικές και κεφαλαιακές συναλλαγές, όπως ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων και ο φόρος στις χρηματιστηριακές συναλλαγές, παραμένουν μια σταθερή πηγή εσόδων.

Η εικόνα για τον φόρο εισοδήματος το 2026 είναι επίσης ανοδική. Να σημειωθεί ότι τότε ξεκινά η εφαρμογή των νέων κλιμάκων της φορολογικής μεταρρύθμισης. Τα συνολικά έσοδα υπερβαίνουν τα 24,4 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων σχεδόν 15 δισεκατομμύρια ευρώ προέρχονται από φυσικά πρόσωπα. Ο φόρος στους μισθούς φτάνει τα 6,4 δισεκατομμύρια ευρώ, ο φόρος στις συντάξεις τα 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ το υπόλοιπο καλύπτεται από λοιπά εισοδήματα, παροχές σε είδος και παρακράτηση σε ελεύθερους επαγγελματίες και εισοδήματα από ενοίκια. Επίσης, σημαντικό είναι το βάρος του φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων, που αντανακλά την κερδοφορία των επιχειρήσεων και τις προκαταβολές φόρου για τα επόμενα έτη.

Ο ΕΝΦΙΑ και οι λοιποί φόροι ακίνητης περιουσίας εμφανίζονται σταθεροποιημένοι κοντά στα 2,28 δισεκατομμύρια ευρώ, με το μεγαλύτερο μέρος να προέρχεται από τον βασικό φόρο κατοχής. Οι λοιποί φόροι επί της παραγωγής, όπως το τέλος επιτηδεύματος και ειδικά τέλη για συγκεκριμένες δραστηριότητες, προσθέτουν ακόμη περίπου 0,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Συνολικά, η δομή των φόρων το 2026 δείχνει ότι το κύριο βάρος εξακολουθεί να προέρχεται από την κατανάλωση και το εισόδημα, με μικρότερη συνεισφορά των μη φορολογικών εσόδων.

Στον τομέα των ευρωπαϊκών κονδυλίων, ο κρατικός προϋπολογισμός του 2026 περιλαμβάνει εισροές άνω των 15,2 δισεκατομμυρίων ευρώ, συνυπολογίζοντας επιχορηγήσεις και δάνεια. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας παίζει σημαντικό ρόλο, στην τελευταία του χρονιά, παρέχοντας επιχορηγήσεις ύψους περίπου 6,2 δισεκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες κατευθύνονται σε επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Τα ευρωπαϊκά κεφάλαια από το ΕΣΠΑ και τα επιμέρους ταμεία, όπως το ΕΤΠΑ, το Ταμείο Συνοχής, τα γεωργικά ταμεία και τα ταμεία για την απασχόληση και την καταπολέμηση της φτώχειας, προσθέτουν επιπλέον περίπου 4,3 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις επενδύσεων.

Εκτός από τις επιχορηγήσεις, τα δάνεια αποτελούν κρίσιμο κομμάτι των ευρωπαϊκών κονδυλίων για το 2026. Ο κρατικός προϋπολογισμός προβλέπει την είσπραξη δανείων περίπου 4,7 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και το αμυντικό πρόγραμμα SAFE, τα οποία στη συνέχεια διοχετεύονται σε επιχειρήσεις και επενδυτικά σχήματα μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αυτές οι ροές αυξάνουν το ακαθάριστο χρέος, αλλά συνοδεύονται από αντίστοιχη αύξηση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου, καθώς τα κεφάλαια μεταβιβάζονται ως δάνεια σε τελικούς δικαιούχους.

Σε σύγκριση με το 2025, το 2026 παρουσιάζει μια πλήρως ανεπτυγμένη φάση υλοποίησης των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, όπου οι επιχορηγήσεις και τα δάνεια κινούνται ταυτόχρονα σε υψηλά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι ο κρατικός προϋπολογισμός παραμένει στενά συνδεδεμένος με την έγκαιρη υλοποίηση έργων και μεταρρυθμίσεων, καθώς τυχόν καθυστερήσεις θα οδηγήσουν σε χαμηλότερα έσοδα από ευρωπαϊκά κονδύλια και σε πιέσεις για την κάλυψη εθνικών αναγκών. Λαμβάνοντας υπόψη την αυξημένη στόχευση στα φορολογικά έσοδα, το 2026 διαφαίνεται ως μια χρονιά όπου φόροι και ευρωπαϊκά κονδύλια μαζί διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες οικονομικής πολιτικής.