F-35: Ισραήλ υπό όρους «ναι» σε Σαουδική Αραβία, «όχι» σε Τουρκία
Το Ισραήλ δεν είναι κατ' αρχήν αντίθετο στην προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών F-35 stealth από τις ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία, θέτει όμως έναν κρίσιμο όρο: την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Ριάντ και Ιερουσαλήμ. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το Channel 12 και το Axios, η ισραηλινή κυβέρνηση εμφανίζεται ανένδοτη, απορρίπτοντας κατηγορηματικά την αντίστοιχη πώληση στην Τουρκία.
Ισραηλινές πηγές που γνωρίζουν την υπόθεση δήλωσαν ότι το Ισραήλ αντιμετωπίζει διαφορετικά την περίπτωση της Σαουδικής Αραβίας σε σχέση με την Τουρκία. Η Άγκυρα επιδιώκει την προμήθεια των F-35 για να αναπληρώσει το χαμένο έδαφος έναντι των περιφερειακών αντιπάλων της.
«Είπαμε στην κυβέρνηση Τραμπ ότι η προμήθεια F-35 στη Σαουδική Αραβία πρέπει να υπόκειται σε εξομάλυνση των σχέσεων της Σαουδικής Αραβίας με το Ισραήλ», τόνισε Ισραηλινός αξιωματούχος στο Axios. Υπογράμμισε δε πως η μη σύνδεση της πώλησης με τη διπλωματική πρόοδο μεταξύ των δύο χωρών θα ήταν «αντιπαραγωγική».
Ένας δεύτερος αξιωματούχος ανέφερε στον Axios: «Σε αντίθεση με την προμήθεια F-35 στην Τουρκία, στην οποία αντιτιθέμεθα σθεναρά, ανησυχούμε λιγότερο για ένα τέτοιο σύστημα όπλων στη Σαουδική Αραβία, εάν αποτελεί μέρος μιας περιφερειακής συνεργασίας ασφαλείας στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ, όπως έχουμε κάνει με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα».
Το Ισραήλ έχει εκφράσει και στο παρελθόν ανησυχίες για την πιθανή πώληση των προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών F-35 σε χώρες της περιοχής, επιθυμώντας να διατηρήσει το ποιοτικό στρατιωτικό του πλεονέκτημα. Σήμερα, είναι η μόνη χώρα στη Μέση Ανατολή που διαθέτει F-35, με 45 αεροσκάφη στο οπλοστάσιό της και επιπλέον 30 να έχουν παραγγελθεί. Μαχητικά F-35 αναμένεται να αποκτήσει και η Ελλάδα, με τις πρώτες παραλαβές να προγραμματίζονται για το 2028.
«Χρειάζονται λίγα λεπτά για να πετάξει ένα F-35 από τη Σαουδική Αραβία στο Ισραήλ», επεσήμανε ένας από τους αξιωματούχους στον Axios, υπογραμμίζοντας την απαίτηση του Ισραήλ να μην σταθμεύουν τα σαουδαραβικά F-35 στα δυτικά της χώρας.
Την Παρασκευή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να συνάψει συμφωνία για την προμήθεια των αεροσκαφών στη Σαουδική Αραβία, λίγες ημέρες πριν από το προγραμματισμένο ταξίδι του Σαουδάραβα πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στην Ουάσινγκτον, όπου αναμένεται να υπογράψουν οικονομικές και αμυντικές συμφωνίες.
Ο Τραμπ επανέλαβε την ελπίδα του ότι η Σαουδική Αραβία θα ενταχθεί σύντομα στις Συμφωνίες του Αβραάμ, οι οποίες έχουν εξομαλύνει τις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και ορισμένων μουσουλμανικών χωρών. Το Ριάντ, ωστόσο, έχει αντισταθεί σε ένα τέτοιο βήμα, λόγω της απουσίας οδικού χάρτη για ένα παλαιστινιακό κράτος.
Σαουδάραβες αξιωματούχοι βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για την απόκτηση των αεροσκαφών, τα οποία κατασκευάζονται από την Lockheed Martin και θεωρούνται από τα πιο προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη στον κόσμο, με κόστος περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια ανά μονάδα.
Παράλληλα, η πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Αθήνα Κίμπερλι Γκίλφοϊλ ξεκαθάρισε σε συνέντευξή της στον ΑΝΤ1 ότι «αυτή τη στιγμή η πώληση μαχητικών F-35 στην Τουρκία απαγορεύεται από τη νομοθεσία (CAATSA - Countering America's Adversaries Through Sanctions Act - Νόμος Αντιμετώπισης των Εχθρών της Αμερικής μέσω Κυρώσεων), που έχει ψηφιστεί και από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και από τη Γερουσία. Δεν γνωρίζουμε βεβαίως τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Όμως, προς το παρόν, δεν τίθεται καν συζήτηση λόγω της εν λόγω νομοθεσίας».