Σε συνεδρίαση στο Στρασβούργο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε το «Φθινοπωρινό Πακέτο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2026», καθορίζοντας τις οικονομικές και εργασιακές προτεραιότητες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ένα γεωπολιτικό περιβάλλον που γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Η Επιτροπή καλεί σε συντονισμένη δράση για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, της καινοτομίας και των επενδύσεων, σύμφωνα με την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας.

Το πακέτο βασίζεται στην Φθινοπωρινή Οικονομική Πρόβλεψη του 2025, η οποία δείχνει ότι η οικονομία της ΕΕ παραμένει ανθεκτική με μέτρια ανάπτυξη, κυρίως λόγω ισχυρής εγχώριας ζήτησης και επενδύσεων, σταθερής αγοράς εργασίας και μείωσης του πληθωρισμού. Ωστόσο, η ΕΕ αντιμετωπίζει στρατηγικές ευπάθειες και δομικές προκλήσεις, όπως χαμηλή παραγωγικότητα, δημογραφικές πιέσεις και αυξανόμενες απαιτήσεις στα δημόσια οικονομικά λόγω άμυνας, μετάβασης σε αποανθρακοποιημένη και ψηφιακή οικονομία. Η Κομισιόν υπογραμμίζει πως η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η διατήρηση υγιών δημόσιων οικονομικών είναι απαραίτητα για την απελευθέρωση του αναπτυξιακού δυναμικού της Ευρώπης και την προστασία της σταθερότητας.

Όπως δήλωσε ο Επίτροπος Οικονομίας και Παραγωγικότητας, Βάλντις Ντομπρόβσκις, «Με την έναρξη του κύκλου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2026, θέτουμε την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στο κέντρο της ατζέντας μας, σύμφωνα με την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας».

Η Επιτροπή αξιολόγησε τη συμμόρφωση όλων των κρατών-μελών με το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο, παρέχοντας καθοδήγηση ώστε η δημοσιονομική πολιτική τους το 2026 να ευθυγραμμίζεται με τις σχετικές Συστάσεις του Συμβουλίου, εστιάζοντας στην αύξηση των καθαρών δαπανών, τον μοναδικό λειτουργικό δείκτη στο αναθεωρημένο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης. Για τα 16 κράτη-μέλη όπου ενεργοποιήθηκε η εθνική ρήτρα διαφυγής, η αξιολόγηση λαμβάνει υπόψη την ευελιξία για αύξηση των αμυντικών δαπανών.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή εξέδωσε Γνωμοδοτήσεις για τα Σχέδια Προϋπολογισμών (DBPs) του 2026 σε 17 κράτη-μέλη της Ευρωζώνης.

Η Ελλάδα ξεχωρίζει στο πακέτο με θετικές αξιολογήσεις σε αρκετούς τομείς, αλλά και προκλήσεις που απαιτούν προσοχή. Το Σχέδιο Προϋπολογισμού της Ελλάδας για το 2026 κρίνεται συμμορφούμενο, ενώ η χώρα έχει ενεργοποιήσει την εθνική ρήτρα διαφυγής για αύξηση αμυντικών δαπανών έως 1,5% του ΑΕΠ την περίοδο 2025-2028, επιτρέποντας ευελιξία χωρίς άμεση ανάγκη αντισταθμιστικών μέτρων.

Στο πλαίσιο της εποπτείας μετά το πρόγραμμα, η Ελλάδα διατηρεί ισχυρή ικανότητα εξυπηρέτησης χρέους, με θετική οικονομική ανάπτυξη, πλεονάσματα προϋπολογισμού και μειούμενο λόγο χρέους προς ΑΕΠ, παρόλο που αυτός παραμένει υψηλός. Ο τραπεζικός τομέας βελτιώνεται, με ισχυρή κερδοφορία και καλύτερη ποιότητα περιουσιακών στοιχείων.

Ωστόσο, η Ελλάδα εντάσσεται στα κράτη-μέλη που απαιτούν εις βάθος εξέταση λόγω μακροοικονομικών ανισορροπιών, όπως εντοπίστηκαν στο προηγούμενο έτος. Επιπλέον, στο Πλαίσιο Κοινωνικής Σύγκλισης, εντοπίζονται κίνδυνοι για ανοδική κοινωνική σύγκλιση, ιδιαίτερα σε θέματα απασχόλησης, δεξιοτήτων και μείωσης φτώχειας. Αυτές οι προκλήσεις υπογραμμίζουν την ανάγκη για στοχευμένες μεταρρυθμίσεις σε εκπαίδευση, καινοτομία και αγορά εργασίας, σύμφωνα με τις γενικές προτεραιότητες του Εξαμήνου.

Για τα εννέα κράτη-μέλη σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Ουγγαρία, Ιταλία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία), η διαδικασία τίθεται σε αναστολή, χωρίς περαιτέρω βήματα αυτή τη στιγμή, αλλά παραμένει ανοιχτή. Η Επιτροπή θα επανεξετάσει την κατάσταση την άνοιξη του 2026, με βάση τα πραγματικά στοιχεία του 2025.

Επιπλέον, η Επιτροπή ετοίμασε Έκθεση σύμφωνα με το Άρθρο 126(3) της ΣΛΕΕ, αξιολογώντας τη συμμόρφωση με το κριτήριο ελλείμματος για Γερμανία και Φινλανδία. Για τη Φινλανδία, κρίνεται απαραίτητη η έναρξη διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος.

Η Σύσταση παρέχει προσαρμοσμένη πολιτική καθοδήγηση στα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, εστιάζοντας σε δράσεις για ενίσχυση της παραγωγικότητας και οικονομικής ασφάλειας, διατηρώντας τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών.

Για πρώτη φορά, η Επιτροπή προτείνει Σύσταση του Συμβουλίου για το ανθρώπινο κεφάλαιο, απευθυνόμενη σε όλα τα 27 κράτη-μέλη, καλώντας σε επείγουσες δράσεις για αντιμετώπιση δομικών προκλήσεων, θέτοντας σε προτεραιότητα την εκπαίδευση και τις δεξιότητες σε στρατηγικούς τομείς όπως η καθαρή μετάβαση, η βιοτεχνολογία και η άμυνα. Εστιάζει σε ισχυρότερα προγράμματα STEM, αντιστροφή της αρνητικής τάσης στις βασικές δεξιότητες, κινητοποίηση πόρων από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, και ποιοτικά δεδομένα για πρόβλεψη μελλοντικών επαγγελμάτων.

Όπως επισήμανε η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος για Κοινωνικά Δικαιώματα και Δεξιότητες, Ροξάνα Μιντζάτου, «Η ανταγωνιστικότητα χρειάζεται ανθρώπινο κεφάλαιο – εδώ είμαστε πολύ αργοί και πολύ σταδιακοί σε σχέση με την ταχύτητα της τεχνολογικής αλλαγής. Η νέα μας Σύσταση ΕΕ-27 για το ανθρώπινο κεφάλαιο φέρνει αυτό το ζήτημα – που απαιτεί επείγουσα δράση – στο τραπέζι συζήτησης όχι μόνο των υπουργών εκπαίδευσης και απασχόλησης, αλλά και οικονομικών και πρωθυπουργών».

Η AMR είναι το ετήσιο εργαλείο ελέγχου για έγκαιρη ανίχνευση μακροοικονομικών ανισορροπιών. Εφέτος, καλεί σε εις βάθος εξετάσεις για επτά κράτη-μέλη που είχαν ανισορροπίες το 2025: Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Ολλανδία, Σλοβακία, Σουηδία, και Ρουμανία (με υπερβολικές ανισορροπίες). Οι εξετάσεις θα γίνουν το πρώτο εξάμηνο του 2026.

Οι εκθέσεις για Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Κύπρο και Πορτογαλία καταλήγουν ότι και τα πέντε κράτη-μέλη διατηρούν ικανότητα εξυπηρέτησης χρέους. Συγκεκριμένα, για την Ελλάδα, η ικανότητα αυτή υποστηρίζεται από μειούμενο λόγο χρέους προς ΑΕΠ, μεγάλα κυβερνητικά αποθεματικά μετρητών και χαμηλούς κινδύνους βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας χρέους.

Η Επιτροπή προβλέπει θετική οικονομική ανάπτυξη για την Ελλάδα, διατήρηση πλεονασμάτων στον προϋπολογισμό και συνεχή μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ, παρόλο που παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Ο τραπεζικός τομέας της Ελλάδας παρουσιάζει βελτίωση στην ποιότητα περιουσιακών στοιχείων και ισχυρή κερδοφορία.

Η πρόταση δείχνει ανθεκτικές αγορές εργασίας, αλλά δομικές αδυναμίες όπως χαμηλή παραγωγικότητα και ελλείψεις δεξιοτήτων. Περιλαμβάνει την πρώτη φάση ανάλυσης του Πλαισίου Κοινωνικής Σύγκλισης, εντοπίζοντας κινδύνους σε εννέα κράτη-μέλη: Βουλγαρία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Λιθουανία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Ρουμανία, Φινλανδία.

Η Ευρωομάδα (Eurogroup) και το Συμβούλιο θα συζητήσουν τα έγγραφα, με στόχο την έγκριση της καθοδήγησης. Η Επιτροπή θα συμμετάσχει σε διάλογο με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.