
Ευρωπαϊκή κρίση: Η εναλλακτική λύση που φοβούνται να πουν
Το Social Europe παρουσιάζει μια διαφορετική πρόταση για την αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης, που έχει επιδεινωθεί από τον πόλεμο των δασμών του Ντόναλντ Τραμπ. Η πρόταση αυτή απομακρύνεται από τις συνηθισμένες λύσεις, προτείνοντας την εγκατάλειψη της λιτότητας και την ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης.
Σύμφωνα με τις Τζούντιθ Κέρτον-Ντάρλινγκ και Ιζαμπέλ Μπαρτέ, του ευρωπαϊκού Συνδικάτου Εργαζομένων στη Βιομηχανία (industriAll European Trade Union), αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω συντονισμένων επενδύσεων.
Οι συγγραφείς του άρθρου με τίτλο «Η Ευρώπη χρειάζεται ενεργητική διαχείριση της ζήτησης – Όχι τα συνήθη μέτρα» (Europe needs active demand management, not business as usual), τονίζουν ότι επιχειρηματίες και πολιτικοί συνεχίζουν να χρησιμοποιούν το καθεστώς «έκτακτης ανάγκης» για να επιβάλουν τις αποφάσεις τους. Ακόμη και αν αυτές οι αποφάσεις δεν έχουν βάση, ή ανοίγουν τον δρόμο στην ακροδεξιά.
Επιπλέον, οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα καλούνται διαρκώς να είναι λογικοί και να ενεργούν υπεύθυνα, καθώς τους διαβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει "καμία εναλλακτική λύση" πέρα από αυτές που ήδη προτείνονται.
Όμως, «εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν πάντα», υποστηρίζουν οι αρθρογράφοι, ακόμη και στην εποχή των δασμών Τραμπ, όπου η αβεβαιότητα κυριαρχεί.
Οι δασμοί αποτελούν ένα ακόμη πλήγμα για πολλές ευρωπαϊκές βιομηχανίες, ιδίως για εκείνες που αντιμετωπίζουν ήδη ενεργειακή κρίση, αναδιάρθρωση, πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και περιορισμένη ζήτηση. Ωστόσο, η μοναδική λύση που προτείνεται από τους ιθύνοντες παραμένει η ίδια: λιτότητα, απορρύθμιση και συγκράτηση μισθών.
Οι Κέρτον-Ντάρλινγκ και Μπαρτέ υποστηρίζουν ότι η λύση είναι ακριβώς η αντίθετη: επενδύσεις, μια συντονισμένη ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική και μια νέα προσέγγιση που θα βασίζεται στη διαχείριση της εσωτερικής ζήτησης. Δεδομένου ότι η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον να βασίζεται στις ΗΠΑ ως αγορά για τα προϊόντα της, προτείνουν την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς μέσω της ενδυνάμωσης της εγχώριας ζήτησης.
Όπως διαπιστώνουν, η μόνη εξαίρεση από την πολιτική λιτότητας είναι ο αμυντικός τομέας, για τον οποίο η Κομισιόν βρήκε μέσα σε μια νύχτα 800 δισ. ευρώ για εξοπλισμούς. Αυτό αποδεικνύει ότι, όταν υπάρχει βούληση, οι πόροι μπορούν να βρεθούν.
Ωστόσο, παραμένει ασαφές αν αυτά τα χρήματα θα στηρίξουν ευρωπαϊκές εταιρείες, άρα και ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας και μισθούς. Υπάρχει πιθανότητα τα χρήματα να δαπανηθούν σε έτοιμο εξοπλισμό από τρίτες χώρες, κυρίως τις ΗΠΑ, όπως υποδεικνύουν οι ανακοινώσεις για ευρωπαϊκές επενδύσεις ύψους 600 δισ. ευρώ βάσει της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ.
Ενώ η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια δεινή οικονομική κατάσταση, η ηγεσία της φαίνεται να πιστεύει, αφελώς κατά τις συγγραφείς, ότι η ενίσχυση της άμυνας θα αντισταθμίσει τις απώλειες σε άλλους τομείς, όπως στην αυτοκινητοβιομηχανία ή τη χαλυβουργία. Πέρα από το γεγονός ότι δεν μπορεί ο καθένας να αγοράσει ένα τεθωρακισμένο, εγείρονται και ηθικά διλήμματα, καθώς η Ευρώπη δεν μπορεί να στηρίζει την ασφάλειά της μόνο στον επανεξοπλισμό. Η εσωτερική ισχύς εξαρτάται από την οικονομική ασφάλεια και την κοινωνική σταθερότητα.
Όμως, όπως τονίζουν οι συγγραφείς, και τα δύο βρίσκονται υπό σοβαρή απειλή, χωρίς να έχουν προταθεί πολιτικές λύσεις για την προστασία τους.
Οι Κέρτον-Ντάρλινγκ και Μπαρτέ θέτουν το ερώτημα: ποιος είναι ο στόχος της συγκράτησης των μισθών και των περικοπών στην κοινωνική ασφάλιση; Για να χρηματοδοτηθεί τι; Στις ΗΠΑ, οι τιμές έχουν αυξηθεί λόγω των δασμών, αναγκάζοντας τις εταιρείες να κάνουν εκπτώσεις για να μη χάσουν τους πελάτες. Στην Ευρώπη, αντίθετα, μειώνουμε τους μισθούς, ώστε να αγοράζουν φθηνά οι Αμερικανοί;
Παράλληλα, δεν υπάρχουν εγγυήσεις για επενδύσεις και θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Αντίθετα, μεγιστοποιούνται τα κέρδη για τις επιχειρήσεις, οι οποίες απολαμβάνουν υψηλότερες τιμές στις ΗΠΑ και απαιτούν συγκρατημένους μισθούς στην Ευρώπη.
Όλα αυτά έχουν φέρει τους εργαζόμενους στα όριά τους, καθώς αντιμετωπίζουν χρόνια κρίση του κόστους ζωής και διαρκή συμπίεση των εισοδημάτων τους, γεγονός που εκφράζεται και στην κάλπη. Έτσι, η σχεδιαζόμενη λιτότητα και η απορρύθμιση απειλούν να θέσουν σε κίνδυνο την ίδια τη δημοκρατία.
Οι Τζούντιθ Κέρτον-Ντάρλινγκ και Ιζαμπέλ Μπαρτέ τονίζουν ότι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί οφείλουν να βρουν καινοτόμες λύσεις, προτείνοντας την αλλαγή του οικονομικού μοντέλου μέσω της ενεργού διαχείρισης της ζήτησης. Αυτό συνεπάγεται επενδύσεις με κοινωνικούς όρους που δημιουργούν καλές θέσεις εργασίας στην Ευρώπη, τονίζοντας ότι αυτός είναι ο μόνος δρόμος για την επιβίωση της οικονομίας και της δημοκρατίας στην Ευρώπη.