Ευρωπαϊκή Επιτροπή: «Καμπανάκι» για την ελληνική οικονομία – Οι ανησυχίες
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην έκθεσή της «Alert Mechanism Report» στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου, εντάσσει για ακόμη μία φορά την Ελλάδα στις επτά χώρες με οικονομικές ανισορροπίες. Παράλληλα, έδωσε το «πράσινο φως» στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, εκφράζοντας μια γενικά θετική αξιολόγηση στο πλαίσιο της μεταπρογραμματικής εποπτείας.
Ο «συναγερμός» για την Ελλάδα αφορά πέντε αρνητικές επιδόσεις: έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών, αρνητική καθαρή επενδυτική θέση, ανεργία, υψηλό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και αύξηση των τιμών των κατοικιών, που εμφανίζουν σημάδια υπερτίμησης.
Η έκθεση τονίζει πως οι ανησυχίες για το ισοζύγιο παραμένουν, καθώς το έλλειμμα είναι υψηλότερο από τα επίπεδα του 2020 και από τα επίπεδα που δικαιολογούν τα οικονομικά δεδομένα. Το 2024 ανήλθε στο 7,2% του ΑΕΠ και αναμένεται να μειωθεί το 2025, αλλά θα παραμείνει υψηλό. Η καθαρή επενδυτική θέση βελτιώθηκε, αλλά παραμένει σε πολύ αρνητικό επίπεδο, στο -137,5% του ΑΕΠ. Η Κομισιόν προειδοποιεί ότι η βελτίωση περιορίζεται από τον εξωτερικό δανεισμό και την αναμενόμενη υποχώρηση της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ.
Αντίθετα, ο επιχειρηματικός τομέας εμφανίζεται ισχυρός, με υψηλά επίπεδα δανεισμού και επενδύσεων, καθώς και με μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η πιστωτική επέκταση ήταν ισχυρή, φτάνοντας το 10,4% το 2024, την υψηλότερη στην Ε.Ε., και τα δάνεια συνέχισαν να αυξάνονται στο πρώτο εξάμηνο του 2025. Οι επενδύσεις ήταν χαμηλότερες το 2024 σε σύγκριση με το 2023, αλλά εξακολουθούν να είναι από τις υψηλότερες στην Ε.Ε. Ο δανεισμός των νοικοκυριών έχει περιοριστεί στο 39% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, η καθαρή αποταμίευση των νοικοκυριών παραμένει αρνητική, στο -2,5%, με μικρές προοπτικές αύξησης. Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων επιβραδύνεται και εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το 7% του δανεισμού των τραπεζών προς τα νοικοκυριά. Ο ρυθμός ρύθμισης του χρέους που διαχειρίζονται οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers) παραμένει αργός.
Το χρέος είναι υψηλό, αλλά βρίσκεται σε σαφή πτωτική πορεία. Το 2024 ανήλθε στο 154,2% του ΑΕΠ, 29 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από τα επίπεδα πριν από την πανδημία COVID-19. Παρόλα αυτά, η Κομισιόν επιμένει ότι οι κίνδυνοι παραμένουν υψηλοί μεσοπρόθεσμα.
Στην έκθεση της μεταπρογραμματικής εποπτείας, που περιλαμβάνεται επίσης στο πακέτο του ευρωπαϊκού εξαμήνου, επισημαίνονται δύο επιπλέον αδύνατα σημεία της ελληνικής οικονομίας: η συσσώρευση μη εξυπηρετούμενων υποχρεώσεων του κράτους και ο αργός ρυθμός ρύθμισης του χρέους από τους servicers.
Η έκθεση σημειώνει ότι το απόθεμα των καθαρών ληξιπρόθεσμων οφειλών της γενικής κυβέρνησης (εξαιρουμένων των clawback και των υποθέσεων που εκκρεμούν στα δικαστήρια) αυξήθηκε από 465 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024 σε 626 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2025, κυρίως λόγω της απότομης αύξησης των οφειλών των νοσοκομείων, οι οποίες αυξήθηκαν σε 147 εκατ. ευρώ και πλέον αντιπροσωπεύουν το 40% του συνόλου. «Η δημιουργία της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) δεν έχει αποφέρει ακόμη τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αν και αναμένεται να βοηθήσει στην αποφυγή νέων ληξιπρόθεσμων χρεών στις φαρμακευτικές και ιατρικές προμήθειες στο μέλλον».
Οι τράπεζες, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, μείωσαν περαιτέρω τον λόγο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά ο ρυθμός ρύθμισης του χρέους που διαχειρίζονται οι servicers παραμένει αργός.
Η Κομισιόν θα ετοιμάσει αναλυτικές εκθέσεις για τις επτά χώρες με τις ανισορροπίες ή υπερβολικές ανισορροπίες, υποδεικνύοντας τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για τη βελτίωσή τους. Οι υπόλοιπες έξι χώρες είναι η Ιταλία, η Ουγγαρία, η Ολλανδία, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Σουηδία.