Ευρωπαϊκή Ανάκαμψη σε Τεντωμένο Σχοινί: Οι Προβλέψεις και οι Κίνδυνοι
Στις Βρυξέλλες επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία ότι, παρά τις αντίξοες οικονομικές και γεωπολιτικές συνθήκες, η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη θα ξεπεράσει τις αρχικές προβλέψεις. Η ανθεκτικότητα αυτή οφείλεται κυρίως στην ισχυρή εγχώρια ζήτηση. Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις της Κομισιόν, το 2025 θα σημειωθεί αύξηση της τάξης του 1,3% στην Ευρωζώνη, ποσοστό υψηλότερο από τις προβλέψεις του Μαΐου, παρά την επιβολή εμπορικών δασμών ύψους 15% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Ωστόσο, αυτοί οι ρυθμοί ανάπτυξης παραμένουν αναιμικοί, με τις συνολικές προβλέψεις να δείχνουν 1,2% για το 2026 και 1,4% για το 2027. Παράλληλα, εξακολουθούν να υφίστανται ανησυχίες και αβεβαιότητες σχετικά με τις εμπορικές και οικονομικές πολιτικές που ενδέχεται να ακολουθήσει η αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.
Η Κομισιόν υπογράμμισε ότι «παρ’ όλα αυτά, οι δασμοί στις εξαγωγές της Ε.Ε. παραμένουν χαμηλότεροι από εκείνους που εφαρμόζονται σε πολλούς άλλους σημαντικούς παγκόσμιους παράγοντες», προσθέτοντας ότι διαπιστώνεται «ένα μέτριο σχετικό πλεονέκτημα για την οικονομία της Ε.Ε., αν και σε ένα πλαίσιο αδύναμου παγκόσμιου εμπορίου αγαθών». Οι εκτιμήσεις της Ε.Ε. στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στην υπόθεση ότι οι δασμοί ανά χώρα και τομέα, όπως συμφωνήθηκαν μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσιγκτον τον Ιούνιο, θα παραμείνουν σε ισχύ καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου των προβλέψεων. Ο αρμόδιος επίτροπος Βάλντις Ντομπρόβσκις τόνισε ότι η Ε.Ε. πρέπει να συνεχίσει «να στρέφει την προσοχή της σε εγχώριες κινητήριες δυνάμεις ώστε να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη», καθώς οι παγκόσμιοι εμπορικοί «φραγμοί» βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. «Η Ευρώπη πρέπει να βασίζεται στην Ευρώπη», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Κομισιόν, η ανεργία στην Ε.Ε. αναμένεται να διατηρηθεί κάτω από το 6% έως το 2027. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η Φινλανδία καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση με ποσοστό ανεργίας που αγγίζει το 9,5%. Η Ισπανία παραμένει η χώρα με το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας, 10,4% το 2025, με σταδιακή μείωση κάτω από το 10% το 2026 και το 2027. Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη αναθεωρήθηκε επίσης ελαφρώς προς τα πάνω σε σχέση με τις εαρινές προβλέψεις. Αναμένεται πλέον να μειωθεί από 2,4% το 2024, για να επιτευχθεί ο στόχος της ΕΚΤ για 2% το 2027.
Ωστόσο, τα «καμπανάκια» χτυπούν για το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης της Ε.Ε., το οποίο προβλέπεται να αυξηθεί από 3,1% του ΑΕΠ το 2024 σε 3,4% έως το 2027, εν μέρει λόγω της αύξησης των αμυντικών δαπανών. Αντίστοιχα, ο δείκτης χρέους της Ε.Ε. προς το ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί από 84,5% το 2024 σε 85% το 2027, ενώ ο δείκτης της Ευρωζώνης αναμένεται να αυξηθεί από περίπου 88% σε 90,4%.
Η Κομισιόν εξακολουθεί να παρακολουθεί στενά τις χώρες που έχουν ενταχθεί σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, όπως η Ιταλία, η οποία εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί με ακόμη πιο αργό ρυθμό, δηλαδή 0,4% το 2025 και 0,8% το 2026 και το 2027. Παράλληλα, το καλοκαίρι ολοκληρώνεται το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης, του οποίου η Ρώμη υπήρξε βασικός δικαιούχος. Προβληματισμό προκαλεί η δημοσιονομική κατάσταση στη Γαλλία, η οποία επίσης βρίσκεται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και δεν έχει ακόμη καταθέσει σχέδιο προϋπολογισμού. Το δημόσιο έλλειμμα προβλέπεται να μειωθεί στο 5,5% και στο 4,9% του ΑΕΠ το 2025 και το 2026 αντίστοιχα, πριν φτάσει στο 5,3% το 2027. Το δημόσιο χρέος στη Γαλλία αναμένεται να αυξηθεί στο 120% του ΑΕΠ έως το 2027, από 113,2% το 2024, λόγω σημαντικών πρωτογενών ελλειμμάτων. Επιπλέον, ανησυχία προκαλεί η αναιμική ανάπτυξη της Γερμανίας, η οποία αναμένεται να παραμείνει «σε γενικές γραμμές στάσιμη» το 2025 (0,2%), με περιορισμένη ανάκαμψη κατά μόλις 1,2% το 2026 και το 2027. Αντίθετα, από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, η Μάλτα θα σημειώσει εντυπωσιακή ανάπτυξη 4%, όπως και η Βουλγαρία 3% και η Κροατία 3,2%.