Δεκάδες ασθένειες μπορούν να γίνουν αντιληπτές, ακόμη και σε πρώιμο στάδιο, μέσω λεπτών αλλαγών στις πρωτεΐνες του αίματος, σύμφωνα με μια διεθνή μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science. Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει νέους δρόμους για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση σοβαρών παθήσεων.

Οι ερευνητές εξέτασαν 5.416 πρωτεΐνες που υπάρχουν στο ανθρώπινο αίμα και οι οποίες μεταβάλλονται με την ηλικία, αλλά και εξαιτίας 59 διαφορετικών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου, των καρδιαγγειακών και των αυτοάνοσων νοσημάτων. Η μελέτη έδειξε ότι οι πρωτεΐνες αυτές μπορούν να χρησιμεύσουν ως «δείκτες» για την έγκαιρη ανίχνευση αυτών των ασθενειών.

Για παράδειγμα, πολλές πρωτεΐνες αυξάνονται τόσο σε περιπτώσεις καρκίνου ή αυτοάνοσων νοσημάτων όσο και σε λοιμώξεις, καθώς αντανακλούν κοινές φλεγμονώδεις διεργασίες. Άλλες πρωτεΐνες συνδέονται με παθήσεις συγκεκριμένων οργάνων, όπως το ήπαρ. Η ανακάλυψη αυτή βοηθά τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τις πολύπλοκες βιολογικές διεργασίες που σχετίζονται με τις ασθένειες.

Ο «Άτλας Ασθενειών του Αίματος του Ανθρώπου» (Human Disease Blood Atlas) αποκαλύπτει επίσης ότι το πρωτεϊνικό προφίλ του αίματος αλλάζει κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και σταθεροποιείται στην ενήλικη ζωή. Αυτό παρέχει μια βάση σύγκρισης που οι επαγγελματίες υγείας θα μπορούσαν κάποια μέρα να χρησιμοποιήσουν για να εντοπίζουν πρώιμες αποκλίσεις, ανοίγοντας το δρόμο για προληπτικές παρεμβάσεις.

Η έρευνα αξιοποίησε τεχνικές μηχανικής μάθησης για να αναγνωρίσει μοτίβα στις αλλαγές πρωτεϊνών και να διαχωρίσει τα ψευδή σήματα φλεγμονής από τα πραγματικά σήματα των νόσων. Αυτό κατέστησε δυνατή την ακριβέστερη ανάλυση των πρωτεϊνικών αλλαγών και τη σύνδεσή τους με συγκεκριμένες ασθένειες.

Εκτός από μεταβολές που συνδέονται με ασθένειες, η μελέτη αποκάλυψε πρωτεϊνικούς δείκτες που συνδέονται με το φύλο, την ηλικία και τον δείκτη μάζας σώματος. Αυτό υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα του ανθρώπινου οργανισμού και την ανάγκη για εξατομικευμένες προσεγγίσεις στην ιατρική.

Ακόμη, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι τα πρωτεϊνικά προφίλ αλλάζουν αισθητά λίγο πριν από τη διάγνωση καρκίνου, με ορισμένες πρωτεΐνες να εμφανίζονται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις. Αυτό υποδεικνύει την ανάγκη περαιτέρω μελέτης της πρωτεωμικής, του κλάδου που μελετά τη δομή και λειτουργία των πρωτεϊνών, ως εργαλείο για την έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου. Η πρωτεωμική μπορεί να προσφέρει νέες δυνατότητες για την ανάπτυξη διαγνωστικών εργαλείων και θεραπευτικών στρατηγικών.

Πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ