Μια νέα εποχή ξεκινά για τον Κάθετο Διάδρομο και την ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης, με την Ελλάδα να αναδεικνύεται σε κομβικό σημείο. Η Atlantic – See LNG Trade, η εταιρεία που συνέστησαν οι όμιλοι ΔΕΠΑ και Aktor, υπέγραψε σύμβαση προμήθειας με την αμερικανική Venture Global, επισφραγίζοντας τη γεωστρατηγική σημασία της χώρας.

Η συμφωνία, που υπεγράφη στο περιθώριο της 6ης συνόδου για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία, παρουσία της πρέσβειρας των ΗΠΑ Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες σε διάρκεια και ποσότητες για αμερικανικό LNG στην περιοχή. Η Ελλάδα φαίνεται να αποτελεί για τις ΗΠΑ το πρότυπο προς μίμηση για την ταχύτερη απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο και την ενίσχυση της ενεργειακής της ασφάλειας.

Το συμβόλαιο, διάρκειας 20 ετών με έναρξη την 1η Ιανουαρίου 2030, προβλέπει την προμήθεια τουλάχιστον 0,5 δισ. κ.μ. αερίου ετησίως, με δυνατότητα επέκτασης έως τα 4 δισ. κ.μ. Σύμφωνα με θεωρητικούς υπολογισμούς, η αξία του συμβολαίου για την 20ετία, με τις τρέχουσες τιμές ΤΤF (30 ευρώ/μεγαβατώρα), εκτιμάται στα 25 δισ. ευρώ. Η Venture Global, έχοντας ήδη κλείσει το 25% της δυναμικότητας του FSRU Αλεξανδρούπολης, διασφαλίζει εγγυημένες πωλήσεις και έσοδα.

Το εμπορικό ρίσκο μεταφέρεται στην Atlantic – See LNG Trade και, κατ’ επέκταση, στους μετόχους της (ΔΕΠΑ και Aktοr), οι οποίοι καλούνται να εξασφαλίσουν αντίστοιχες ποσότητες και διάρκειας συμβόλαια. Στο πλαίσιο αυτό, υπογράφηκαν στο Ζάππειο τα πρώτα μνημόνια συνεργασίας (MoU).

Η Atlantic – See LNG Trade υπέγραψε MoU με την κρατική εταιρεία της Ουκρανίας Naftogaz για σύμβαση αγοραπωλησίας LNG έως 0,7 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως για 20 χρόνια, με έναρξη την 1η Ιανουαρίου 2030. Επιπλέον, υπέγραψε MoU με τις ρουμανικές εταιρείες Nova Power & Gas και Transgaz για σύμβαση αγοραπωλησίας LNG περίπου 1,4 δισ. κ.μ. ετησίως για 20 χρόνια, επίσης από την 1η Ιανουαρίου 2030. Η ελληνική εταιρεία βρίσκεται σε συζητήσεις με πιθανούς πελάτες για την οριστικοποίηση των όρων των τελικών συμφωνιών αγοραπωλησίας. Παράλληλες συζητήσεις με βουλγαρικές εταιρείες συνεχίζονται, χωρίς να έχουν καταλήξει σε συμφωνία προς το παρόν.

Η ΔΕΠΑ, συνεχίζοντας την αυτόνομη πορεία της στην προμήθεια αερίου για την εσωτερική αγορά, βρίσκεται σε συζητήσεις με αμερικανικές εταιρείες για να καλύψει τις ανάγκες της περιόδου 2028-2030, μετά την απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών και πριν την έναρξη ισχύος της σύμβασης με τη Venture Global.

Το συμβόλαιο με τη Venture Global αποτελεί το μεγαλύτερο μακροπρόθεσμο που έχει συνάψει η ΔΕΠΑ μετά τα συμβόλαια με Ρωσία και Αζερμπαϊτζάν και το δεύτερο μεγαλύτερο σε LNG μετά από αυτό της Αλγερίας. Η κ. Γκίλφοϊλ τόνισε ότι πρόκειται για ένα από τα πιο μακροπρόθεσμα συμβόλαια LNG στην περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και στον κλάδο.

Ο Κωνσταντίνος Ξιφαράς, διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ και πρόεδρος της Atlantic – See LNG Trade, δήλωσε: «Η σημερινή συμφωνία σηματοδοτεί μια ιστορική μετάβαση από το όραμα στην πράξη. Η Ελλάδα, με τη στενή συνεργασία και τη σταθερή υποστήριξη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου, αποκτά για πρώτη φορά μια μακροχρόνια στρατηγική γραμμή προμήθειας LNG από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενισχύοντας τον ρόλο της ως πυλώνα ενεργειακής ασφάλειας και διαφοροποίησης στην Ευρώπη».

Ο Αλέξανδρος Εξάρχου, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας και επικεφαλής του ομίλου Aktor, επισήμανε: «Η Ελλάδα αποκτά πλέον έναν κομβικό ρόλο στην περιοχή, ο οποίος δημιουργεί ιστορικές ευκαιρίες και αισθανόμαστε τεράστια χαρά που είμαστε μέρος αυτής της εθνικής προσπάθειας».

Ανώτατα στελέχη της Venture Global υπογράμμισαν ότι πρόκειται για το πρώτο μακροπρόθεσμο LNG συμβόλαιο με ελληνικό αντισυμβαλλόμενο, υπενθυμίζοντας την πρόσφατη παράδοση 155 φορτίων σε χώρες του πλαισίου P-TEC και τη στρατηγική επένδυση στον κόμβο της Αλεξανδρούπολης. Τόνισαν, επίσης, ότι ο συνδυασμός τερματικών και διασυνδέσεων καθιστά την Ελλάδα σημείο εισόδου για διαφοροποιημένες ροές προς τον βορρά.

Στο Ζάππειο, επίσης, ο υφυπουργός Εξωτερικών Χάρης Θεοχάρης, ο Αμερικανός υφυπουργός Τζείκομπ Χέλμπεργκ και η πρέσβειρα Κίμπερλι Γκίλφοϊλ υπέγραψαν κοινή διακήρυξη για την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ, με έμφαση στην τεχνητή νοημοσύνη.