Ελπίδα το 2025: Θετικές ειδήσεις για επιστήμη, κλίμα και υγεία!
Το 2025 διακρίθηκε για θετικές εξελίξεις στην επιστήμη και το κλίμα, σηματοδοτώντας ότι η πρόοδος είναι εφικτή, όπως αναφέρει το περιοδικό Time. Παρά την αυξανόμενη αίσθηση απαισιοδοξίας που προκαλούν οι ειδήσεις, υπάρχουν λόγοι για αισιοδοξία.
Μόνο το 7% των Αμερικανών αισθάνονται χαρούμενοι ή ενδυναμωμένοι από τις ειδήσεις, ενώ περίπου τέσσερις στους δέκα αισθάνονται θυμό ή λύπη, σύμφωνα με το Pew Research Center. Ωστόσο, το 2025 δεν ήταν μόνο σκοτάδι. Όπως τονίζει το Time, υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις στην επιστήμη και το κλίμα που αποδεικνύουν ότι η πρόοδος είναι ακόμα δυνατή.
Η τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική συρρικνώθηκε στο πέμπτο μικρότερο μέγεθος των τελευταίων τριών δεκαετιών, σύμφωνα με τη NASA και την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA). Αυτό επιτεύχθηκε χάρη στους κανονισμούς για τις «ουσίες που καταστρέφουν το όζον», που θεσπίστηκαν με το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, μια διεθνή συμφωνία για την προστασία της στιβάδας του όζοντος. Επιπλέον, ένας ασθενέστερος πολικός στρόβιλος, ένα σύστημα χαμηλής πίεσης ψυχρού αέρα, συνέβαλε στη μείωση.
Το όζον αποτελεί μια παγκόσμια ασπίδα ενάντια στην επιβλαβή υπεριώδη ακτινοβολία. Η αποδυνάμωσή του μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά καρκίνου του δέρματος και καταρράκτη, ενώ επηρεάζει τις καλλιέργειες. «Από τότε που κορυφώθηκαν περίπου το 2000, τα επίπεδα των ουσιών που καταστρέφουν το όζον στη στρατόσφαιρα της Ανταρκτικής έχουν μειωθεί κατά περίπου ένα τρίτο σε σχέση με τα προ-τρύπας επίπεδα», δήλωσε ο Στίβεν Μοντζκά, ανώτερος επιστήμονας στο Global Monitoring Laboratory της NOAA.
Παράλληλα, ερευνητές στη Μελβούρνη πλησιάζουν σε μια θεραπεία για τον HIV. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν έναν τρόπο να «αναγκάζουν» τον ιό, που κρύβεται στα λευκά αιμοσφαίρια, να βγει από την αφάνεια, σύμφωνα με μελέτη στο Nature Communications. Η ανακάλυψη αυτή θα βοηθήσει τα 40,8 εκατομμύρια άτομα που ζουν με HIV. Η ασθένεια είναι διαχειρίσιμη για πολλούς, με οκτώ στους δέκα παγκοσμίως να λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία, κάτι που βελτίωσε σημαντικά το προσδόκιμο ζωής. Ωστόσο, ο HIV παραμένει ανίατος λόγω του υψηλού ρυθμού μετάλλαξης και της ικανότητάς του να μολύνει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνολογία mRNA για να περικλείσουν τον HIV σε μια «λιπιδική φυσαλίδα» που δίνει εντολή στα κύτταρα να δείχνουν την παρουσία του ιού. «Ελπίζουμε ότι αυτός ο νέος σχεδιασμός νανοσωματιδίων μπορεί να αποτελέσει έναν νέο δρόμο προς την ίαση του HIV», δήλωσε η Δρ Πόλα Σεβάλ.
Πάνω από 33 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει από HIV, αν και οι ετήσιοι θάνατοι έχουν μειωθεί σημαντικά από το 2004. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ICJ), το κύριο δικαστικό όργανο του ΟΗΕ, δήλωσε ότι τα κράτη έχουν υποχρέωση να διασφαλίζουν ένα «καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον» βάσει του διεθνούς δικαίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στην ιστορική απόφαση του Ιουλίου, το δικαστήριο χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή «επείγουσα και υπαρξιακή απειλή» και ξεκαθάρισε ότι τα κράτη έχουν νομική ευθύνη να την αντιμετωπίσουν, συμπεριλαμβανομένης της ρύθμισης ιδιωτικών φορέων που εμποδίζουν αυτόν τον στόχο.
Οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες έχουν ανακάμψει από το καθεστώς κινδυνεύοντος είδους, με αύξηση σχεδόν 30% από τη δεκαετία του ’70, ανακοίνωσε η IUCN. Μετά από περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, το μεγαλύτερο είδος θαλάσσιας χελώνας με σκληρό καβούκι έχει πλέον χαρακτηριστεί «μη απειλούμενο», αν και ορισμένοι πληθυσμοί εξακολουθούν να κινδυνεύουν, ιδιαίτερα λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Παράλληλα, γιατρός στο Institute of Cancer Research στο Λονδίνο ανακάλυψε τρόπο να βοηθήσει στη θεραπεία όγκων υψηλής κακοήθειας σε παιδιά κάτω του ενός έτους, χρησιμοποιώντας υπάρχοντα φάρμακα, μειώνοντας την ανάγκη για χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.
Ο κόσμος κινείται ραγδαία προς τη χρήση κυρίως ανανεώσιμης ενέργειας. Έκθεση του IEA προβλέπει ότι οι ανανεώσιμες πηγές θα αυξηθούν ταχύτερα από όλες τις άλλες ενεργειακές μορφές την επόμενη δεκαετία. Ξεχωριστή μελέτη έδειξε ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2025 οι ανανεώσιμες πηγές παρήγαγαν το 34,3% της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τον άνθρακα.
Τέλος, με περισσότερα από 100.000 εκθέματα, συμπεριλαμβανομένου του τάφου του Τουταγχαμών, το Grand Egyptian Museum άνοιξε επίσημα τον Νοέμβριο. Σε έκταση 117 στρεμμάτων, μόλις 2 χλμ. από τις πυραμίδες της Γκίζας, φιλοξενεί χιλιάδες χρόνια ιστορίας. Η Αίγυπτος ελπίζει ότι το «μεγαλύτερο αρχαιολογικό μουσείο στον κόσμο» θα τονώσει τον τουρισμό, ιδίως με την πλήρη έκθεση των ευρημάτων από τον τάφο του νεαρού βασιλιά για πρώτη φορά στο σύνολό τους.