Το ελληνικό Δημόσιο προχώρησε σήμερα σε πρόωρη εξόφληση ευρωπαϊκών δανείων του πρώτου μνημονίου, ύψους 5,287 δισ. ευρώ, κατόπιν συμφωνίας με τον ESM και το EFSF.

Στόχος της κίνησης αυτής είναι η ταχύτερη μείωση του δημοσίου χρέους και η εξοικονόμηση δαπανών για τόκους. Τα δάνεια της πρώτης χρηματοδοτικής στήριξης της χώρας από τους Ευρωπαίους έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο και λήγουν στα έτη 2033-2041. Η εξόφληση γίνεται με χρήματα από το «μαξιλάρι» των διαθεσίμων, το οποίο ανέρχεται σε περίπου 45 δισ. ευρώ.

Άμεσα, ο κρατικός προϋπολογισμός ελαφρύνεται από πληρωμές ύψους 1,6 δισ. ευρώ, χρήματα που θα δίνονταν από το 2026 και τα επόμενα χρόνια αποκλειστικά για τόκους των συγκεκριμένων δανείων, αν δεν εξοφλούνταν νωρίτερα.

Βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι η αποπληρωμή των μνημονιακών δανείων μία δεκαετία νωρίτερα από την τελική ημερομηνία λήξης τους, δηλαδή μέχρι το 2031. Με αυτόν τον τρόπο, επιδιώκεται η μείωση του δημοσίου χρέους τόσο ως απόλυτο μέγεθος όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Ειδικότερα, η Ελλάδα στοχεύει στην πρόωρη αποπληρωμή, έως το 2031, των 31,6 δισ. ευρώ που υπολείπονται από το πρώτο μνημόνιο. Υπό κανονικές συνθήκες, το ποσό αυτό θα αποπληρωνόταν με τριμηνιαίες δόσεις από το 2029 έως το 2041.

Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 145,9% του ΑΕΠ στο τέλος του 2025, για να περιορισθεί στο 138,2% του ΑΕΠ το 2026 και να πέσει κάτω από το 120% του ΑΕΠ το 2029, φτάνοντας κοντά στα επίπεδα της Γαλλίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι την περίοδο 2022-2024, πραγματοποιήθηκαν τρεις πρόωρες αποπληρωμές ευρωπαϊκών δανείων ύψους 15,9 δισ. ευρώ. Με τη νέα αποπληρωμή, το συνολικό ποσό ανέρχεται στα 20,1 δισ. ευρώ. Επιπλέον, 7,9 δισ. ευρώ διατέθηκαν για την προεξόφληση δανείων προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οδηγώντας στη διαγραφή του χρέους προς το Ταμείο. Συνολικά, η Ελλάδα έχει αποπληρώσει πρόωρα δάνεια ύψους 29 δισ. ευρώ, εξοικονομώντας 3,5 δισ. ευρώ σε τόκους έως σήμερα.

Μετά τα διμερή δάνεια (GLF), σειρά παίρνουν οι «ακριβές υποχρεώσεις» του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), συνολικού ύψους 141,8 δισ. ευρώ, που λήγουν το 2070.

Στο οικονομικό επιτελείο και τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) εξετάζουν σενάρια που θα επιτρέψουν την περαιτέρω ελάφρυνση του προϋπολογισμού από το βάρος των μνημονιακών δανείων. Από το 2034, θα απαιτηθεί η εξυπηρέτηση και των οφειλών ύψους 61,9 δισ. ευρώ προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), οι οποίες θα πρέπει να αποπληρωθούν έως το 2060.

Όλες αυτές οι κινήσεις βασίζονται στο «μαξιλάρι» των διαθεσίμων, το οποίο ανέρχεται σε 44,8 δισ. ευρώ. Σε συνδυασμό με τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (3,8% για το 2025), επιτρέπει στην κυβέρνηση να καλύπτει τις δαπάνες για τους τόκους και να προχωρά σε παράλληλες προεξοφλήσεις, μειώνοντας έτσι το κόστος δανεισμού.

Φέτος, ο δανεισμός του Δημοσίου από τις χρηματοπιστωτικές αγορές έφθασε περίπου τα 8 δισ. ευρώ, και ένα αντίστοιχο ποσό αναμένεται να αντληθεί και το 2026.