Μια συμφωνία ορόσημο μεταξύ των εταιρειών ExxonMobil, HelleniQ και Energean Hellas για το «Μπλοκ 2» στο Ιόνιο Πέλαγος, υπογράφηκε την Πέμπτη, ανοίγοντας τον δρόμο για την πρώτη υπεράκτια ερευνητική γεώτρηση στην Ελλάδα έπειτα από 40 χρόνια.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επισημαίνει ότι ο εντοπισμός αξιοποιήσιμου κοιτάσματος φυσικού αερίου δεν είναι εγγυημένος, καθώς η επιχείρηση χαρακτηρίζεται ως «υψηλού ρίσκου».

Η τελευταία φορά που επιχειρήθηκε κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα ήταν το 1986, με τις προσπάθειες «Νηρέας-1» και «Ολυμπία-1» στα ανοικτά του Θερμαϊκού κόλπου.

Μέχρι σήμερα, το κοίτασμα πετρελαίου του Πρίνου, έξω από την Καβάλα, παραμένει το μοναδικό που έχει αξιοποιηθεί στην Ελλάδα. Αν και έχει πλέον εξαντληθεί, προορίζεται να μετατραπεί σε γεωλογική αποθήκη διοξειδίου του άνθρακα από βιομηχανικές εκπομπές.

Το «Μπλοκ 2» βρίσκεται σε απόσταση 30 χλμ. δυτικά της Κέρκυρας, δίπλα στα θαλάσσια σύνορα με την Ιταλία. Η περιοχή καλύπτει 2.422 τετραγωνικά χιλιόμετρα – μεγαλύτερη από τη Λέσβο – και έχει βάθος νερού που κυμαίνεται από 500 έως 1.500 μέτρα.

Το 2022, συλλέχθηκαν δισδιάστατα σεισμικά δεδομένα για ολόκληρη την περιοχή, τα οποία υπέδειξαν τη δομή «Ασωπός». Ακολούθησε, το ίδιο έτος, η σεισμική χαρτογράφηση τριών διαστάσεων από την Energean.

Σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας, η γεώτρηση «Ασωπός-1» θα εξετάσει έναν πιθανό ταμιευτήρα που βρίσκεται 4.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, σε βάθος νερού 850 μέτρων.

Οι αρχικές εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ένα πιθανό κοίτασμα που μπορεί να περιέχει περίπου 200 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, παγιδευμένο σε ανθρακικά πετρώματα. Με τις τρέχουσες τιμές, η αξία αυτής της ποσότητας εκτιμάται γύρω στα 200 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ωστόσο, η πιθανότητα εντοπισμού αξιοποιήσιμου κοιτάσματος εκτιμάται μόλις στο 15-18%, σύμφωνα με το υπουργείο. Επομένως, πρόκειται για μια επιχείρηση «υψηλού ρίσκου και υψηλής απόδοσης», όπως επισημαίνεται.

Η δέσμευση για την πραγματοποίηση ερευνητικής γεώτρησης θα πρέπει να έχει ληφθεί έως τον Μάρτιο του 2026, προκειμένου να υποβληθεί επίσημα το αίτημα μετάβασης στη δεύτερη ερευνητική περίοδο προς την ΕΔΕΥΕΠ. Εφόσον οι αδειοδοτικές διαδικασίες προχωρήσουν ομαλά, η ερευνητική γεώτρηση μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα στην επόμενη διετία.

Μετά τη συμφωνία της Πέμπτης, τα ποσοστά της κοινοπραξίας διαμορφώνονται ως εξής: H Energean παραμένει διαχειριστής (Operator) κατά τη διάρκεια της ερευνητικής περιόδου, ενώ σε περίπτωση ανακάλυψης κοιτάσματος, τη διαχείριση θα αναλάβει η ExxonMobil.

Τον Μάρτιο του 2018, το «Μπλοκ 2» είχε παραχωρηθεί αρχικά στην κοινοπραξία των εταιρειών Total (50%), Edison (25%) και ΕΛΠΕ (25%). Τον Φεβρουάριο του 2021, η Energean Hellas απέκτησε το μερίδιο 50% που κατείχε η Total και ανέλαβε διαχειριστής της παραχώρησης. Μέσω της εξαγοράς του τομέα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων της Edison, η Energean ανέλαβε επιπλέον 25%, ανεβάζοντας το συνολικό ποσοστό της στην παραχώρηση στο 75%. Στην HelleniQ Upstream Δυτική Κέρκυρα (πρώην όμιλος Ελληνικών Πετρελαίων) ανήκε μέχρι σήμερα το υπόλοιπο 25% της παραχώρησης.