Με την πρόσφατη αναβάθμιση από τον Fitch, η Ελλάδα ολοκλήρωσε τις αξιολογήσεις των μεγάλων οίκων για το τρέχον έτος, πλησιάζοντας ακόμη περισσότερο το αξιόχρεο άλλων χωρών της Ευρωζώνης. Έχει καλύψει σημαντικό έδαφος από το 2019.

Από το δεύτερο εξάμηνο του 2019, το ελληνικό αξιόχρεο έχει αυξηθεί κατά τέσσερις βαθμίδες από τους Fitch, DBRS και Scope (από ΒΒ- σε ΒΒΒ) και κατά πέντε βαθμίδες από τον S&P (από Β+ σε ΒΒΒ). Αυτό οφείλεται στη γρήγορη μείωση του μεγάλου δημοσίου χρέους και στην ανθεκτικότητα της οικονομίας στις εξωγενείς κρίσεις, με ρυθμούς ανάπτυξης διπλάσιους από της Ευρωζώνης. Ο Moody’s αναβάθμισε επίσης την Ελλάδα τέσσερις βαθμίδες, δίνοντας φέτος τον Μάρτιο την επενδυτική βαθμίδα, αν και με αξιολόγηση ένα σκαλοπάτι χαμηλότερα.

Οι αξιολογήσεις της Ελλάδας βρίσκονται πλέον μόλις ένα σκαλοπάτι κάτω από της Ιταλίας (ΒΒΒ+), η οποία επίσης αναβαθμίστηκε φέτος, έχοντας μειώσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα κοντά στο 3% του ΑΕΠ. Ωστόσο, το δημόσιο χρέος της Ιταλίας, που αγγίζει το 138% του ΑΕΠ, δεν αναμένεται να μειωθεί πριν από το 2028. Αντίθετα, το ελληνικό χρέος, στο 146% του ΑΕΠ, θα συνεχίσει να μειώνεται γρήγορα, με προοπτική να υποχωρήσει κάτω από το 120% το 2029, σύμφωνα με τον κυβερνητικό προϋπολογισμό. Ο Fitch εκτιμά ότι θα προσεγγίσει αυτό το επίπεδο το 2030. Αυτό σημαίνει ότι το χρέος της Ελλάδας πιθανότατα θα είναι χαμηλότερο από της Ιταλίας ήδη από το 2027 ή το 2028.

Εάν επιβεβαιωθεί η μείωση του ελληνικού χρέους, αναμένονται περαιτέρω αναβαθμίσεις. Είναι πολύ πιθανό η Ελλάδα να ανέβει δύο ακόμη σκαλοπάτια στα επόμενα 1-2 χρόνια, φτάνοντας στην κατηγορία «Α», όπου βρίσκονται οι περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης.

Οι αγορές έχουν ήδη προεξοφλήσει αυτές τις αναβαθμίσεις, καθώς η Ελλάδα δανείζεται με χαμηλότερο κόστος από την Ιταλία και τη Γαλλία. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της είναι στο 3,3%, έναντι 3,5% για τις δύο αυτές χώρες.

Με αυτές τις αναβαθμίσεις, η Ελλάδα αφήνει οριστικά πίσω την κρίση χρέους που την είχε οδηγήσει στο χαμηλότερο σκαλοπάτι της βαθμολογίας. Τον Δεκέμβριο του 2009, ο S&P και ο Fitch υποβάθμισαν το αξιόχρεο της Ελλάδας από Α- σε ΒΒΒ+, επικαλούμενοι τη δυσκολία μείωσης του ελλείμματος και του χρέους. Η αδυναμία της Ελλάδας να δανειστεί με βιώσιμα επιτόκια στις αρχές του 2010 οδήγησε σε νέες υποβαθμίσεις, οι οποίες συνεχίστηκαν και μετά το πρώτο μνημόνιο τον Μάιο του ίδιου έτους.

Τον Ιούνιο του 2011, εν μέσω φημολογίας για «κούρεμα» των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου, ο S&P μείωσε το ελληνικό αξιόχρεο κατά δύο βαθμίδες (από Β σε CCC), στη χαμηλότερη βαθμολογία που είχε οποιαδήποτε χώρα τότε, τονίζοντας ότι θα θεωρούσε χρεοκοπία οποιαδήποτε αναδιάρθρωση του χρέους. Στις αρχές του 2012, όταν ανακοινώθηκε επίσημα το PSI, ο S&P έβαλε το ελληνικό αξιόχρεο στην κατηγορία επιλεκτικής χρεοκοπίας, όπως και ο Fitch. Μετά τις εκλογές το καλοκαίρι του 2012 και τον σχηματισμό της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ, ο S&P αναβάθμισε το αξιόχρεο της Ελλάδας σε Β- τον Δεκέμβριο του 2012, επισημαίνοντας ότι οι χώρες της Ευρωζώνης ήταν αποφασισμένες να αποτρέψουν μία έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Ωστόσο, ο αμερικανικός οίκος εξακολουθούσε να βαθμολογεί το ελληνικό χρέος σε χαμηλή μη επενδυτική βαθμίδα. Σε αντίστοιχη κίνηση είχε προχωρήσει και ο Fitch, επιβεβαιώνοντας τον Δεκέμβριο του 2013 τη βαθμίδα Β-.

Το 2014, με την Ελλάδα να είναι σε τροχιά να καταγράψει πρωτογενές πλεόνασμα, η αξιολόγηση της βελτιώθηκε κατά μία βαθμίδα σε Β από τον S&P και τον Fitch.

Ωστόσο, η βελτίωση ήταν πρόσκαιρη και διακόπηκε μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 και την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Ο Fitch έριξε μία προειδοποιητική βολή στις 16 Ιανουαρίου, αναφέροντας ότι οι πρόωρες εκλογές έκαναν πιο αβέβαιη την οικονομική πολιτική της Ελλάδας. Με τις διαπραγματεύσεις με την Τρόικα να οδηγούνται σε αδιέξοδο, ο S&P υποβάθμισε το αξιόχρεο κατά δύο βαθμίδες (σε CCC+ από Β) τον Απρίλιο και κατά περαιτέρω δύο βαθμίδες δύο ημέρες μετά το δημοψήφισμα του Ιουνίου (σε CCC-). Αμέσως μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, ο S&P βελτίωσε λίγο την αξιολόγηση της Ελλάδας (σε CCC+), αλλά στα κατώτατα επίπεδα, σημειώνοντας ότι «μία αθέτηση πληρωμών για το χρέος της Ελλάδας σε ιδιώτες δεν ήταν πλέον αναπόφευκτη». Το 2016, τη βελτίωσε ακόμη λίγο και την επανέφερε στα επίπεδα του Δεκεμβρίου 2012 (Β-), ενώ την ανέβασε δύο ακόμη βαθμίδες την επόμενη διετία.