Μία από τις πιο ανησυχητικές περιόδους γρίπης των τελευταίων ετών βιώνουμε φέτος, με την παραλλαγή H3N2 –και τον υποκλάδο «K»– να εξαπλώνεται με ρυθμούς που οι ειδικοί χαρακτηρίζουν ως τους ταχύτερους που έχουν καταγραφεί ποτέ.

Η λεγόμενη «σούπερ γρίπη» κυριαρχεί πλέον σε πολλές περιοχές του κόσμου, οδηγώντας σε αυξανόμενες νοσηλείες, έντονη πίεση στα νοσοκομεία και σημαντική υγειονομική ανησυχία σε ΗΠΑ, Ευρώπη και Ασία.

Ο ιός H3N2 είναι ένας από τους δύο βασικούς τύπους εποχικής γρίπης και είναι γνωστός για την ικανότητά του να προκαλεί σοβαρότερες ασθένειες, κυρίως στις ευπαθείς ομάδες. Φέτος, η παραλλαγή του υποκλάδου K φαίνεται να κερδίζει έδαφος σε πολλές χώρες. Πρόκειται για ένα στέλεχος που έχει υποστεί πολλαπλές μεταλλάξεις, οδηγώντας σε μια μορφή «γενετικής μετατόπισης» που το διαφοροποιεί από το στέλεχος που χρησιμοποιήθηκε για τον εμβολιασμό της τρέχουσας περιόδου. Αυτό μπορεί να περιορίσει την προστασία που προσφέρει τόσο η προηγούμενη έκθεση στον ιό όσο και το φετινό εμβόλιο, αυξάνοντας τον αριθμό των ευάλωτων.

Η γρίπη H3N2 εξελίσσεται συνήθως ξαφνικά και γρήγορα, με συμπτώματα που περιλαμβάνουν: πυρετό, βήχα, πονόλαιμο, μυϊκούς πόνους, πονοκέφαλο και κόπωση. Πλήττει κυρίως ηλικιωμένους, μικρά παιδιά και άτομα με υποκείμενα νοσήματα. Οι περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται στο σπίτι με ανάπαυση, καλή ενυδάτωση και λήψη αντιπυρετικών. Τα συμπτώματα υποχωρούν συνήθως σε 5–7 ημέρες. Ωστόσο, σοβαρά σημάδια όπως επίμονος πυρετός, αφυδάτωση ή δυσκολία στην αναπνοή απαιτούν άμεση ιατρική συμβουλή.

Στις ΗΠΑ, ο υποκλάδος K έχει εντοπιστεί σε πάνω από τις μισές πολιτείες, ενώ τα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων δείχνουν απότομη αύξηση της επιδημικής δραστηριότητας. Μόνο την τελευταία εβδομάδα, η δραστηριότητα της γρίπης αυξήθηκε κατά 7%. Από την αρχή της περιόδου, 19.000 άτομα έχουν νοσηλευτεί και 730 θάνατοι έχουν αποδοθεί στη γρίπη. Οι ειδικοί ανησυχούν τόσο για τον μεγάλο αριθμό περιστατικών όσο και για την αυξημένη σοβαρότητα που χαρακτηρίζει γενικά τις επιδημίες H3N2.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κατάσταση είναι ιδιαιτέρως πιεστική. Οι νοσηλείες που οφείλονται στη γρίπη είναι αυξημένες κατά 50% σε σχέση με πέρυσι, ενώ συγκριτικά με το 2023 έχουν δεκαπλασιαστεί. Το NHS αναφέρει ότι ο υποκλάδος K έχει καταστεί το κυρίαρχο στέλεχος στη χώρα, επιβαρύνοντας σημαντικά τα νοσοκομεία. Κάποια από αυτά, όπως το University Hospitals Birmingham, έχουν κηρύξει κρίση λόγω της αυξημένης εισροής ασθενών. Η μειωμένη εμβολιαστική κάλυψη αναφέρεται ως ένας από τους παράγοντες που επιδεινώνουν την εξάπλωση.

Η εξάπλωση δεν περιορίζεται σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο. Στη Γαλλία, οι υγειονομικές αρχές καταγράφουν αύξηση των περιστατικών σε όλες τις ηλικίες, ασκώντας σταδιακή πίεση στο σύστημα υγείας. Στην Ισπανία, και ιδίως στη Μαγιόρκα, παρατηρείται σημαντική άνοδος της ζήτησης για μάσκες και φάρμακα κατά της γρίπης, ένδειξη της αύξησης των κρουσμάτων τις τελευταίες εβδομάδες.

Ο υποκλάδος K δεν περιορίζεται στη Δύση. Στην Ιαπωνία έχει αναδειχθεί ως το κυρίαρχο στέλεχος της γρίπης, ενώ στον Καναδά οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν παρόμοια τάση με αυτή των ΗΠΑ. Η ταυτόχρονη παρουσία του ίδιου επιδημικού κύματος σε τόσες περιοχές δημιουργεί έντονη ανησυχία για την εξέλιξη των επόμενων εβδομάδων.

H ταχεία εξάπλωση του H3N2 υποκλάδου K οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Το συγκεκριμένο στέλεχος διαφέρει από τις προηγούμενες παραλλαγές της γρίπης, αφήνοντας τον πληθυσμό λιγότερο προστατευμένο. Οι επιδημίες H3N2 είναι έτσι κι αλλιώς πιο έντονες και σοβαρές, ενώ η φετινή περίοδος ξεκίνησε νωρίτερα από άλλες χρονιές, επιτρέποντας στον ιό να εξαπλωθεί πιο γρήγορα. Επιπλέον, λόγω των μέτρων προστασίας των προηγούμενων ετών, λιγότεροι άνθρωποι –και κυρίως παιδιά– είχαν έρθει σε επαφή με εποχικές γρίπες, με αποτέλεσμα να υπάρχουν περισσότεροι ευάλωτοι στον νέο ιό.