Η Πολεμική Αεροπορία υλοποιεί απαρέγκλιτα το πρόγραμμα αναβάθμισης των 38 μαχητικών αεροσκαφών F-16 Block 50, έχοντας λάβει το «πράσινο φως» από την στρατιωτική και πολιτική ηγεσία. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Πολεμικής Αεροπορίας και των Ηνωμένων Πολιτειών για τον εκσυγχρονισμό των F-16 Block 50 βρίσκονται σε ώριμο στάδιο. Όπως τονίζουν ανώτατες στρατιωτικές πηγές, όλα προχωρούν σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό. Η αποστολή του Letter of Request (LOR) προς τις Ηνωμένες Πολιτείες τους επόμενους μήνες θα σημάνει την επίσημη έναρξη ενός από τα σημαντικότερα εξοπλιστικά προγράμματα της τελευταίας δεκαετίας. Στόχος είναι η σημαντική ενίσχυση της αεροπορικής ισχύος.

Ωστόσο, η πορεία προς την τελική συμφωνία δεν ήταν εύκολη. Η αρχική πρόταση της αμερικανικής πλευράς για τον εκσυγχρονισμό των Block 50 ξεπερνούσε τα 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που κρίθηκε απαγορευτικό από το ελληνικό επιτελείο. Κατόπιν συζητήσεων, το κόστος μειώθηκε στα 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά η πρόταση αφορούσε μόνο 30 μονοθέσια, δημιουργώντας νέα αδιέξοδα.

Με συστηματικές αντιπροτάσεις και επιμονή, η Πολεμική Αεροπορία κατάφερε να οδηγήσει τις διαπραγματεύσεις σε ένα επίπεδο που πλησιάζει τον αρχικό στόχο. Η τελική πρόταση της Ουάσινγκτον, έπειτα από παρέμβαση του Αρχηγού ΓΕΑ Αντιπτέραρχου Δημοσθένη Γρηγοριάδη, διαμορφώθηκε κοντά στα 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ, με δυνατότητα περαιτέρω μείωσης μέσω της πώλησης ραντάρ και απαρτίων των Block 52 και Block 50. Έτσι, το τελικό κόστος αναμένεται να κινηθεί κοντά στο 1 δισεκατομμύριο ευρώ, ποσό που θεωρείται βιώσιμο και εντός του μακροπρόθεσμου εξοπλιστικού σχεδίου.

Η ισοτιμία ευρώ – δολαρίου, που ευνοεί την Αθήνα, και η αξιοποίηση παλαιότερων υλικών, συνέβαλαν στη μείωση του κόστους. Η ελληνική πλευρά πέτυχε μια «χρυσή τομή» που ικανοποιεί τα επιχειρησιακά κριτήρια χωρίς να εκτροχιάζει τον αμυντικό προϋπολογισμό.

Η διαπραγμάτευση, στην οποία καθοριστικό ρόλο έπαιξε ο Αρχηγός ΓΕΑ Αντιπτέραρχος Δημοσθένης Γρηγοριάδης, είχε τεχνικό και στρατηγικό χαρακτήρα. Η Πολεμική Αεροπορία έδειξε ότι γνωρίζει τις ανάγκες της, τις οικονομικές δυνατότητές της και τις επιχειρησιακές απαιτήσεις. Η επιτυχής κατάληξη στέλνει μήνυμα ότι η Πολεμική Αεροπορία λειτουργεί με σχέδιο και στρατηγική.

Τα F-16 Block 50, που παραλήφθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1990, αποτελούν τον κορμό της 341 Μοίρας «ΒΕΛΟΣ» και της 347 Μοίρας «ΠΕΡΣΕΑΣ», με έδρα την 111 Πτέρυγα Μάχης στη Νέα Αγχίαλο. Παρά τις αξιόλογες δυνατότητές τους, υστερούν στον τομέα των ραντάρ, της συνδεσιμότητας και της διαλειτουργικότητας.

Η αναβάθμισή τους στη διαμόρφωση Viper είναι μια στρατηγική επιλογή. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, η Πολεμική Αεροπορία θα διαθέτει έναν ενιαίο στόλο 121 F-16 Viper, δημιουργώντας ομοιογένεια σε όπλα, αισθητήρες και επιχειρησιακή φιλοσοφία.

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι η τοποθέτηση του ραντάρ AESA AN/APG-83 SABR, που φέρουν τα Block 52+. Το νέο ραντάρ προσφέρει:

Ικανότητα ανίχνευσης στόχων πέραν του ορίζοντα.

Παρακολούθηση και εμπλοκή πολλαπλών στόχων ταυτόχρονα.

Αντοχή σε περιβάλλον ηλεκτρονικού πολέμου.

Σαφή εικόνα στόχων στον αέρα, στο έδαφος και στη θάλασσα.

Μαζί με το ραντάρ, τα Block 50 θα αποκτήσουν:

Modular Mission Computer MMC 7000A.

Σύστημα Link-16 για δικτυοκεντρική διασύνδεση.

JHMCS κράνος πιλότου για στοχοποίηση με το βλέμμα.

Δυνατότητα χρήσης όπλων ακριβείας όπως JDAM, JSOW, IRIS-T και AIM-120D.

Έτσι, τα αναβαθμισμένα Block 50 δεν θα υπολείπονται σε τίποτα από τα υπόλοιπα Viper, προσφέροντας απόλυτη επιχειρησιακή ενοποίηση.

Όπως και στο πρόγραμμα των Block 52+, η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) θα αναλάβει το κύριο βάρος της αναβάθμισης. Η ΕΑΒ διαθέτει πλέον το know-how και τις υποδομές για να φέρει εις πέρας το έργο, με την πιστοποίηση από την Lockheed Martin.

Η ανάθεση αυτή στηρίζει την εγχώρια αμυντική βιομηχανία και δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας. Σημαντικό μέρος της δαπάνης θα επιστρέψει στην ελληνική οικονομία, μέσω άμεσης επένδυσης και αντισταθμιστικών δράσεων.

Η αποστολή της LOR αναμένεται μέσα στους επόμενους μήνες. Από τη στιγμή που θα σταλεί η τελική LOA από τις ΗΠΑ, θα απαιτηθεί περίπου ένα εξάμηνο για την αποδοχή της από την ελληνική πλευρά. Η εκτέλεση του προγράμματος αναμένεται να ξεκινήσει μετά το 2028, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η αναβάθμιση των 83 Block 52+ σε Viper.

Η στρατηγική της Πολεμικής Αεροπορίας οδηγεί σε έναν στόλο περίπου 200 μαχητικών 4,5 και 5ης γενιάς. Μετά την ολοκλήρωση της αναβάθμισης των Block 50, η δομή θα περιλαμβάνει:

83 F-16 Viper (Block 52+ αναβαθμισμένα).

38 F-16 Viper (Block 50 αναβαθμισμένα)

24 Rafale F3R.

20+ F-35A Lightning II (παραδόσεις από το 2029).

Τα Mirage 2000-5 και τα Block 30 θα συνεχίσουν να επιχειρούν υποστηρικτικά.

Αυτός ο συνδυασμός δημιουργεί έναν στόλο με δυνατότητα δικτυοκεντρικών επιχειρήσεων. Τα F-35 θα λειτουργούν ως stealth «αισθητήρες», τα Rafale ως πλατφόρμες πρώτου πλήγματος και τα Viper ως πολλαπλασιαστές ισχύος με SEAD, αναχαίτιση και κρούση.

Η τουρκική αεροπορία διαθέτει αριθμητικά υπεροχή σε F-16, αλλά στερείται κρίσιμων δυνατοτήτων:

Δεν έχει πρόσβαση στο πρόγραμμα F-35.

Δεν διαθέτει Meteor και SCALP.

Δεν διαθέτει έως τώρα ραντάρ AESA.

Η Ελλάδα, με 121 Viper, 24 Rafale και μελλοντικά F-35, αποκτά ποιοτικό πλεονέκτημα που πολλαπλασιάζεται από τη δικτυοκεντρική λειτουργία. Ο εναέριος χώρος του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου μετατρέπεται σε πεδίο όπου η Πολεμική Αεροπορία έχει το «πάνω χέρι».

Το σχέδιο της Αθήνας δεν σταματά εδώ. Εξετάζεται η απόκτηση δεύτερης Μοίρας F-35 και ενίσχυση του στόλου των Rafale. Στόχος είναι η συγκρότηση μιας Πολεμικής Αεροπορίας που θα διαθέτει 200 μαχητικά αιχμής, πλήρως διασυνδεδεμένα, με δυνατότητα επιβολής στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Η αναβάθμιση των 38 F-16 Block 50 σε διαμόρφωση Viper αποτελεί κρίσιμο κρίκο στη μακρόπνοη στρατηγική της Πολεμικής Αεροπορίας. Με κόστος κοντά στο 1 δισ. ευρώ, με την ΕΑΒ στο επίκεντρο και με σαφή επιχειρησιακά οφέλη, η Ελλάδα εξασφαλίζει ότι θα διατηρήσει την αεροπορική υπεροχή για τις επόμενες δεκαετίες.

Σε μία περίοδο γεωστρατηγικής αστάθειας, η απόφαση αυτή είναι μονόδρομος επιβίωσης, κυριαρχίας και στρατηγικής ισχύος. Και η Πολεμική Αεροπορία, με τα Viper, τα Rafale και τα μελλοντικά F-35, ετοιμάζεται να γράψει το επόμενο κεφάλαιο της υπεροχής της πάνω από το Αιγαίο και όχι μόνο.