Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δημοσιοποίησε στοιχεία που αποκαλύπτουν ότι από το τέλος του 2019 έως τον Αύγουστο του 2025, οι τιμές των τροφίμων στην Ελλάδα έχουν εκτοξευθεί κατά 30%. Σε επίπεδο Ευρωζώνης, οι αυξήσεις κυμαίνονται από 20% στην Κύπρο έως 57% στην Εσθονία, με τον μέσο όρο να αγγίζει το 35%. Παρότι η Ελλάδα βρίσκεται ελαφρώς κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, η σύγκριση αυτή κρύβει μια κρίσιμη διάσταση: η χώρα ξεκινά από χαμηλότερα επίπεδα εισοδημάτων, γεγονός που κάνει την επιβάρυνση ακόμη μεγαλύτερη σε όρους αγοραστικής δύναμης.

Η εικόνα γίνεται ακόμη πιο σύνθετη όταν εξετάζουμε την κατανομή του παραγόμενου πλούτου. Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, από το 2019 έως το 2024, οι αμοιβές εργασίας στην Ελλάδα μειώθηκαν από το 39% του ΑΕΠ στο 35%, ενώ ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι περίπου 47%. Με άλλα λόγια, οι Έλληνες εργαζόμενοι λαμβάνουν μικρότερο μερίδιο του εθνικού εισοδήματος σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο – σχεδόν 12 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ το κόστος ζωής αυξάνεται, τα εισοδήματα παραμένουν διαχρονικά περιορισμένα.

Παρά τις εξαγγελίες για «ανάπτυξη για όλους», η κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει να αντιστρέψει αυτήν την τάση. Η πραγματικότητα δείχνει ότι η εργασία εξακολουθεί να υποχωρεί έναντι των κερδών και των λειτουργικών πλεονασμάτων.

Η ΕΚΤ επισημαίνει ότι τα τρόφιμα αποτελούν περίπου το 20% του καλαθιού του ΔΤΚ στην Ευρωζώνη – ένα ποσοστό διπλάσιο από εκείνο της ενέργειας. Στην Ελλάδα, όπου τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος διαθέτουν πάνω από το 30% του προϋπολογισμού τους σε τρόφιμα, η αύξηση κατά 30% μεταφράζεται σε πραγματική απώλεια αγοραστικής δύναμης. Αυτό γίνεται ακόμη πιο έντονο, αν ληφθεί υπόψη ότι ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε μεν κατά περίπου 20% από το 2019, αλλά η αύξηση αυτή δεν καλύπτει την άνοδο των τιμών στα βασικά αγαθά.

Η κυβερνητική πολιτική φαίνεται να έχει αποτύχει σε τρία επίπεδα. Πρώτον, δεν κατάφερε να περιορίσει τις στρεβλώσεις στην αγροδιατροφική αλυσίδα: οι ελλιπείς έλεγχοι στην αγορά, οι αυξημένοι έμμεσοι φόροι και η περιορισμένη στήριξη στην εγχώρια παραγωγή ενίσχυσαν τις πιέσεις στις τιμές. Δεύτερον, δεν τιμαριθμοποίησε την φορολογική κλίμακα και δεν μείωσε αποτελεσματικά τις ασφαλιστικές εισφορές, με αποτέλεσμα οι μισθολογικές αυξήσεις να υπολείπονται της ακρίβειας. Τρίτον, αρκέστηκε σε αποσπασματικά επιδόματα που ανακούφισαν προσωρινά, αλλά δημιούργησαν στρεβλώσεις στην αγορά.

Το αποτέλεσμα είναι ότι η χώρα βρίσκεται παγιδευμένη σε έναν φαύλο κύκλο: ονομαστικά η ανάπτυξη συνεχίζεται, αλλά οι πολίτες αισθάνονται φτωχότεροι.