Προϋπολογισμός: Πρωτογενές πλεόνασμα 8,696 δισ. στο οκτάμηνο

Εκπληξη στον προϋπολογισμό: Πλεόνασμα 8,69 δισ. ευρώ - Τι σημαίνει αυτό;

Οικονομία
Δημοσιεύθηκε  · 5 λεπτά ανάγνωση

Ένα εντυπωσιακό πρωτογενές πλεόνασμα, που αγγίζει τα 8,696 δισ. ευρώ, σημειώθηκε στον προϋπολογισμό κατά το πρώτο οκτάμηνο του έτους, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Αυτό το νούμερο ξεπερνά κατά πολύ τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 4,929 δισ. ευρώ, αλλά και το περσινό πλεόνασμα των 7,567 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ποσό 1,895 δισ. ευρώ, το οποίο αφορά καθυστέρηση μεταβιβαστικών πληρωμών του τακτικού προϋπολογισμού, καθώς και ποσό 682 εκατ. ευρώ, που σχετίζεται με καθυστέρηση πληρωμών εξοπλιστικών προγραμμάτων, δεν επηρεάζουν το συνολικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομικούς όρους. Επιπλέον, 342 εκατ. ευρώ από φορολογικά έσοδα του πρώτου διμήνου θα προσμετρηθούν δημοσιονομικά στο 2024. Αν εξαιρεθούν αυτά τα ποσά, η υπέρβαση στο πρωτογενές αποτέλεσμα, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, εκτιμάται σε 848 εκατ. ευρώ σε σχέση με τους στόχους του προϋπολογισμού.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αντίστοιχο σε ταμειακούς όρους. Επιπλέον, τα παραπάνω αφορούν το πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι ολόκληρης της Γενικής Κυβέρνησης, η οποία περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων, των ΟΤΑ και των ΟΚΑ.

Συγκεκριμένα, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2025, τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 48,459 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 185 εκατ. ευρώ, ή 0,4%, σε σύγκριση με τον στόχο που είχε τεθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Στα καθαρά έσοδα περιλαμβάνεται, τόσο στα έσοδα (στην κατηγορία «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών») όσο και στις επιστροφές φόρων (ΦΠΑ), το ποσό των 784,8 εκατ. ευρώ από τις συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν τον Ιανουάριο 2025 για την ολοκλήρωση της νέας Σύμβασης Παραχώρησης της Αττικής Οδού. Αυτές οι συναλλαγές αφορούν στο 2024 και είναι δημοσιονομικά ουδέτερες.

Η αύξηση των καθαρών εσόδων έναντι του στόχου παρατηρείται παρά το γεγονός ότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε προβλεφθεί η είσπραξη, τον Ιούνιο, του τιμήματος ύψους 1,350 δισ. ευρώ από τη Σύμβαση Παραχώρησης υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και των τριών κάθετων οδικών αξόνων. Η σύμβαση αυτή υπογράφηκε στις 29 Μαρτίου 2024 μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, του ΤΑΙΠΕΔ (νυν ΕΕΣΥΠ) και της εταιρείας «ΝΕΑ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε» ως παραχωρησιούχου. Η ολοκλήρωση των επόμενων βημάτων της διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένης της καταβολής του τιμήματος, αναμένεται τους επόμενους μήνες. Εάν εξαιρεθεί το παραπάνω ποσό, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 1,535 δισ. ευρώ, ή 3,3%, έναντι του στόχου, κυρίως λόγω των αυξημένων φορολογικών εσόδων.

Τα έσοδα από φόρους, προ επιστροφών, ανήλθαν σε 46,596 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,119 δισ. ευρώ, ή 4,8%, σε σύγκριση με τον στόχο. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται στην καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους, καθώς και στην καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος του προηγούμενου έτους, που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι τον Φεβρουάριο 2025.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 6,181 δισ. ευρώ και περιλαμβάνουν το ποσό επιστροφής ΦΠΑ ύψους 784,8 εκατ. ευρώ από τη νέα Σύμβαση Παραχώρησης της Αττικής Οδού, το οποίο επηρεάζει δημοσιονομικά το 2024. Εάν εξαιρεθεί αυτό το ποσό, οι επιστροφές φόρων ανήλθαν σε 5,396 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 685 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο των 4,711 δισ. ευρώ, που είχε τεθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.

Συνολικά, τα καθαρά έσοδα από φόρους, μετά τις επιστροφές, την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2025 εμφανίζονται αυξημένα κατά 1,434 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τους στόχους του Προϋπολογισμού. Όπως προαναφέρθηκε, ποσό ύψους 342 εκατ. ευρώ από φορολογικά έσοδα του πρώτου διμήνου θα προσμετρηθεί δημοσιονομικά στο 2024.

Τα έσοδα του ΠΔΕ (Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων) ανήλθαν σε 2,692 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 393 εκατ. ευρώ από τον στόχο των 3,085 δισ. ευρώ, που είχε περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.

Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα γίνει γνωστή με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2025, το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5,605 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 633 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον μηνιαίο στόχο. Αυτό οφείλεται κυρίως στις αυξημένες επιστροφές φόρων, λόγω της εκκαθάρισης των φορολογικών δηλώσεων, οι οποίες είχαν αρχικά προϋπολογισθεί για τον επόμενο μήνα.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 6,163 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 32 εκατ. ευρώ, ή 0,5%, σε σύγκριση με τον στόχο. Ένα μέρος του φόρου εισοδήματος εισπράχθηκε νωρίτερα, τους προηγούμενους μήνες, λόγω της έγκαιρης λειτουργίας της εφαρμογής για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, η οποία ξεκίνησε από τα μέσα Μαρτίου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1,135 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 433 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον στόχο των 702 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 340 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 190 εκατ. ευρώ από τον στόχο των 530 εκατ. ευρώ.

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2025 ανήλθαν στα 46,299 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 3,356 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τον στόχο των 49,655 δισ. ευρώ, που είχε τεθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Ωστόσο, είναι αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024 κατά 2,210 δισ. ευρώ.

Στον Τακτικό Προϋπολογισμό, οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 3,250 δισ. ευρώ, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην καθυστέρηση των μεταβιβαστικών πληρωμών προς τους ΟΚΑ και λοιπούς φορείς Γενικής Κυβέρνησης κατά 1,895 δισ. ευρώ, καθώς και των ταμειακών πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 682 εκατ. ευρώ. Όπως αναφέρθηκε, τα ποσά αυτά δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομικούς όρους.

Αξιοσημείωτες είναι οι ακόλουθες μεταβιβάσεις:

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 7,040 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 106 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, που είχε τεθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Παράλληλα, παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με τις αντίστοιχες πληρωμές του 2024 κατά 491 εκατ. ευρώ.