Ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία: Τι συμφωνήθηκε και τι μένει να συζητηθεί
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι το ειρηνευτικό σχέδιο που βρίσκεται υπό συζήτηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη περιλαμβάνει «σωστά» σημεία, αφήνοντας όμως τα πιο ευαίσθητα ζητήματα για συζήτηση με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ.
«Η αντιπροσωπεία μας επέστρεψε από τη Γενεύη μετά από διαπραγματεύσεις με την αμερικανική πλευρά και τους Ευρωπαίους εταίρους, και τώρα ο κατάλογος των απαραίτητων βημάτων για τον τερματισμό του πολέμου μπορεί να καταστεί λειτουργικός», δήλωσε ο Ζελένσκι, αναφερόμενος στο ειρηνευτικό σχέδιο των 19 σημείων που συμφωνήθηκε στη Γενεύη μεταξύ των αμερικανικών και ουκρανικών αντιπροσωπειών.
Ο Ουκρανός πρόεδρος τόνισε ότι «υπάρχουν ακόμα πολλά πράγματα που πρέπει να κάνουμε όλοι μαζί – κάτι που δεν είναι εύκολο – για να καταλήξουμε στο τελικό κείμενο, και πρέπει να τα κάνουμε όλα με αξιοπρέπεια». Επίσης, πρόσθεσε: «Εκτιμούμε το γεγονός ότι η πλειοψηφία του κόσμου είναι έτοιμη να μας βοηθήσει και ότι η αμερικανική πλευρά έχει μια εποικοδομητική στάση».
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, είχε δηλώσει το βράδυ της Κυριακής ότι είχε σημειωθεί «τεράστια πρόοδος» στις συνομιλίες μεταξύ των αμερικανικών και ουκρανικών αντιπροσωπειών στη Γενεύη, προσθέτοντας ότι εκκρεμούν «μερικές λεπτομέρειες». Απέφυγε, ωστόσο, να δώσει περισσότερες πληροφορίες, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση «ευαίσθητη».
Τη Δευτέρα, σε κοινή δήλωση της Ουκρανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών αναφέρθηκε ότι από τις συνομιλίες της Γενεύης προέκυψε μια εντελώς νέα συμφωνία, η οποία χαρακτηρίστηκε ως ένα «ενημερωμένο και αναθεωρημένο έγγραφο-πλαίσιο».
Η συμφωνία αυτή δεν έχει δημοσιοποιηθεί πλήρως. Ωστόσο, οι Financial Times, επικαλούμενοι τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών της Ουκρανίας, Σεργκίι Κισλίτσια, αποκάλυψαν την ύπαρξη ενός ειρηνευτικού σχεδίου 19 σημείων στο οποίο «έχουν απομείνει πολύ λίγα» από το αρχικό σχέδιο.
Σύμφωνα με τον Κισλίτσια, το νέο σχέδιο δεν μοιάζει με την προηγούμενη έκδοση της ειρηνευτικής πρότασης που είχε εκπονηθεί από Αμερικανούς και Ρώσους, προκαλώντας αντιδράσεις στο Κίεβο. «Πολύ λίγα πράγματα έχουν απομείνει από την αρχική έκδοση», είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: «Δημιουργήσαμε μια σταθερή σύγκλιση και μερικά πράγματα στα οποία μπορούμε να συμβιβαστούμε. Τα υπόλοιπα θα χρειαστούν αποφάσεις από την ηγεσία».
Ο Ουκρανός αξιωματούχος ανέφερε ότι η αμερικανική πλευρά ήταν πρόθυμη να αποσύρει την πρόταση για ανώτατο όριο 600.000 στρατιωτών στον ουκρανικό στρατό. «Συμφώνησαν ότι ο αριθμός των στρατιωτών της Ουκρανίας που αναφερόταν στην πρώτη έκδοση [του ειρηνευτικού σχεδίου] δεν ήταν πλέον στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο στρατός θα συνεχίσει να συζητά τις ρυθμίσεις», τόνισε. Επιπλέον, μια πρόταση για γενική αμνηστία σχετικά με πιθανά εγκλήματα πολέμου, που περιλαμβανόταν στο αρχικό σχέδιο, αναδιατυπώθηκε με τρόπο που να εξυπηρετεί «τα παράπονα όσων υπέφεραν στον πόλεμο», όπως είπε.
Σύμφωνα με τους Financial Times, οι δύο αντιπροσωπείες δεν κατέληξαν σε συμφωνία για ευαίσθητα θέματα, όπως το εδαφικό. Αυτά τα ζητήματα της ουκρανικής αντιπρότασης θα συζητηθούν σε επίπεδο ηγετών (του Ντόναλντ Τραμπ και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι), σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Ενδέχεται το νέο έγγραφο να ενσωματώνει ορισμένες από τις τροπολογίες που πρότειναν οι Ευρωπαίοι και δημοσίευσε το πρακτορείο ειδήσεων Reuters, όπου καταργείται το αυτόματο βέτο για τη μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, καθώς και το ανώτατο όριο για τον αριθμό των στρατευμάτων των ενόπλων δυνάμεων της χώρας.
Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι ζητούσαν να μην υπάρξει παράδοση του υπόλοιπου της περιοχής του Ντονμπάς στη Ρωσία, και η Ουκρανία να επιδιώξει να ανακτήσει τις κατεχόμενες περιοχές αποκλειστικά με διπλωματικά μέσα, κάτι που έχει αποδεχτεί ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η πλήρης αμνηστία για εγκλήματα πολέμου έχει επίσης διαγραφεί από το συγκεκριμένο σχέδιο.
Ιδιαίτερα σημαντική στην ευρωπαϊκή πρόταση είναι η αναφορά σε εγγυήσεις ασφάλειας για το Κίεβο. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν αναφερθεί στην παροχή προστασίας στην Ουκρανία σύμφωνα με το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, γεγονός που θα υποχρέωνε τις ΗΠΑ να την υπερασπιστούν σε περίπτωση ρωσικής εισβολής. Η Ουκρανία θεωρεί αυτό το ζήτημα ως μη διαπραγματεύσιμο.
Δεν είναι σαφές πόσες από αυτές τις ευρωπαϊκές διατάξεις έχουν συμπεριληφθεί στην ουκρανική αντιπρόταση των 19 σημείων.