Εικοσιτετράωρη ιατρική και νοσηλευτική υποστήριξη σε ασθενείς με αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια παρέχουν οι Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ) εγκεφαλικών, που εντάσσονται στο ομώνυμο δίκτυο ΜΑΦ που καθιερώθηκε από το 2023 στα νοσοκομεία της χώρας.

Οι ΜΑΦ εγκεφαλικών είναι αυτόνομες μονάδες που υπάγονται στη νευρολογική ή παθολογική κλινική του νοσοκομείου όπου λειτουργούν. Είναι χωροταξικά διακριτές μονάδες νοσηλείας και το προσωπικό τους είναι εξειδικευμένο στην αντιμετώπιση εγκεφαλικών. Υποστηρίζονται από τον κατάλληλο τεχνολογικό εξοπλισμό, προκειμένου να μπορούν να παρέχουν στους νοσηλευόμενους ασθενείς την κατάλληλη περίθαλψη με αυξημένες δυνατότητες παρακολούθησης, διαγνωστικών εξετάσεων και θεραπευτικής παρέμβασης.

Ο στόχος της ΜΑΦ εγκεφαλικών είναι η συνολική διαχείριση των ασθενών, που περιλαμβάνει την επείγουσα διάγνωση και θεραπεία, την έγκαιρη έναρξη δευτερογενούς πρόληψης και κινητοποίησης, καθώς και την ασφαλή μεταφορά τους για περαιτέρω νοσηλεία ή και αποκατάσταση, χωρίς διακοπές στην αλυσίδα της συνεχούς ιατρικής φροντίδας.

Με τον τρόπο αυτό ορίζει το υπουργείο Υγείας τη λειτουργία των ΜΑΦ αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, σε σχετική απόφαση του υφυπουργού Υγείας Μάριου Θεμιστοκλέους. Σημειώνεται ότι οι ασθενείς που χρειάζονται υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών (μηχανική υποστήριξη της αναπνοής, καταπληξία, κώμα, πολυτραυματίες κ.λπ.) χρήζουν νοσηλείας σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και δε νοσηλεύονται σε ΜΑΦ ΑΕΕ.

Σύμφωνα με την απόφαση, οι ελάχιστες κλίνες ανά ΜΑΦ εγκεφαλικών είναι τουλάχιστον έξι. Διευκρινίζεται, ωστόσο, πως δεν είναι αναγκαίο όλα τα νοσοκομεία να αναπτύσσουν ακριβώς τις ίδιες ΜΑΦ ΑΕΕ όσον αφορά τις δυνατότητες (για παράδειγμα διενέργεια μηχανικής θρομβεκτομής) και το μέγεθος. Επιστημονικός υπεύθυνος ορίζεται ο διευθυντής της νευρολογικής ή παθολογικής κλινικής στην οποία υπάγεται η ΜΑΦ.

Το ιατρικό προσωπικό της Μονάδας έξι κλινών περιλαμβάνει τουλάχιστον δύο γιατρούς ειδικότητας νευρολογίας ή εσωτερικής παθολογίας, με τον ένα να αποτελεί τον επιστημονικό υπεύθυνο και τον άλλο τον επιμελητή. Προβλέπεται και μια θέση ειδικευομένου στην εσωτερική παθολογία ή νευρολογία. Ταυτόχρονα, προβλέπεται και τετραμελής διεπιστημονική ομάδα από το προσωπικό του νοσοκομείου, με ειδικότητες ακτινολογίας, καρδιολογίας, νευροχειρουργικής, αγγειοχειρουργικής, φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης, γιατρό ΜΕΘ ή ακτινολόγο εξειδικευμένο στην επεμβατική ακτινολογία.

Για κάθε επιπλέον δύο κλίνες πέραν των έξι, προβλέπεται θέση για άλλον ένα γιατρό.

Επίσης, προβλέπονται και 10 νοσηλευτές πανεπιστημιακής ή τεχνολογικής εκπαίδευσης για κάθε ΜΑΦ, με έναν υπεύθυνο που ασκεί συντονισμό. Υπάρχει δυνατότητα παράλληλης υποστήριξης της ΜΑΦ και από τους νοσηλευτές της κλινικής στην οποία υπάγεται η ΜΑΦ. Η μετακίνηση του νοσηλευτικού προσωπικού επιτρέπεται μόνο εφόσον έχει εξασφαλιστεί η αντικατάστασή του και ποτέ χωρίς την έγκριση του Επιστημονικού Υπεύθυνου και του υπεύθυνου νοσηλευτή ΜΑΦ. Προβλέπεται επιπλέον και βοηθητικό νοσηλευτικό προσωπικό, με έναν βοηθό θαλάμου αποκλειστικής απασχόλησης για τις ΜΑΦ έξι κλινών.

Το παραϊατρικό προσωπικό των ΜΑΦ περιλαμβάνει 3 άτομα ανά έξι κλίνες, με τουλάχιστον δύο φυσικοθεραπευτές και έναν εργοθεραπευτή ή λογοθεραπευτή ή ψυχολόγο.

Οι ασθενείς μετά την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο με διάγνωση για εγκεφαλικό διακομίζονται στη ΜΑΦ εγκεφαλικών, μετά την έγκριση της μεταφοράς τους από τους γιατρούς της ΜΑΦ. Από την εισαγωγή στη μονάδα, την ευθύνη του ασθενή έχει το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό της ΜΑΦ εγκεφαλικών. Σε περίπτωση ανάγκης για συμβουλή από γιατρούς άλλων ειδικοτήτων η επιλογή της ειδικότητας ανήκει αποκλειστικά στον Επιστημονικό Υπεύθυνο και τους γιατρούς της ΜΑΦ.

Ο ασθενής, ο οποίος εξετάζεται στα ιατρεία επειγόντων περιστατικών με οξύ ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και υποβάλλεται σε θεραπεία επαναιμάτωσης (με ενδοφλέβια θρομβόλυση ή και μηχανική θρομβεκτομή), εισάγεται κατά προτεραιότητα στη ΜΑΦ εγκεφαλικών, κατόπιν συνεννόησης με τους γιατρούς της ΜΑΦ εγκεφαλικών. Επίσης και ασθενείς με οξύ ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο που δεν υποβάλλονται σε θεραπείες επαναιμάτωσης μπορούν να εισαχθούν στη ΜΑΦ εγκεφαλικών, καθώς και ασθενείς με αιμορραγικά επεισόδια που δεν χρειάζονται νευροχειρουργική αντιμετώπιση.

Σε ημέρες που το νοσοκομείο δεν εφημερεύει ή γίνει διακομιδή από άλλο Νοσοκομείο, είναι δυνατή η εισαγωγή στη ΜΑΦ ΑΕΕ μετά από συνεννόηση και αποδοχή από τους γιατρούς της ΜΑΦ εγκεφαλικών.

Υπεύθυνοι για την έξοδο των ασθενών από τη ΜΑΦ εγκεφαλικών είτε σε τμήμα Νευρολογίας ή Παθολογίας, είτε με εξιτήριο από το νοσοκομείο είναι οι ιατροί της ΜΑΦ.

Ο ελάχιστος χρόνος νοσηλείας στη ΜΑΦ εγκεφαλικών είναι 24 ώρες, ενώ κατά μέσο όρο ο χρόνος νοσηλείας δεν υπερβαίνει τις 72 ώρες.

Κατά την παραμονή των ασθενών στη ΜΑΦ, θα πρέπει να τηρείται αρχείο με το ιατρικό και νοσηλευτικό ιστορικό.

Για την εκτίμηση της δραστηριότητας και της ποιότητας της παρεχόμενης θεραπείας στις ΜΑΦ εγκεφαλικών απαιτούνται αντικειμενικά κριτήρια.

Οι ΜΑΦ εγκεφαλικών λειτουργούν με τουλάχιστον 6 κλίνες και στον εξοπλισμό τους περιλαμβάνονται.

Στην απόφαση επισημαίνεται ότι η διενέργεια ακτινογραφιών, αξονικών τομογραφιών ή άλλων απεικονιστικών εξετάσεων πρέπει να είναι δυνατή όλο το 24ωρο, και το αντίστοιχο προσωπικό να βρίσκεται σε ετοιμότητα. Είναι απαραίτητη η οργάνωση της συντήρησης, βαθμονόμησης και επισκευής του τεχνολογικού εξοπλισμού στο τμήμα. Αυτό μπορεί να γίνεται από κοινού και με άλλα τμήματα του Νοσοκομείου.