Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας βρίσκονται σε αναζήτηση τρόπων για να την προστατεύσουν από μελλοντική ρωσική επίθεση, ακόμη και σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας, σύμφωνα με το Politico. Ωστόσο, η επίτευξη κοινής λύσης φαντάζει ακόμη μακρινή.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, παρά τις πιέσεις του Ντόναλντ Τραμπ, έχει ξεκαθαρίσει ότι η χώρα του θα δεχθεί ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία μόνο αν συνοδεύεται από αδιαμφισβήτητες εγγυήσεις ασφαλείας.

Σύμφωνα με τον ίδιο τον Τραμπ, κατά τη συνάντησή του με τον Ζελένσκι και Ευρωπαίους ηγέτες τη Δευτέρα, η Ουκρανία θα λάβει προστασία τύπου «Άρθρου 5» του ΝΑΤΟ, χωρίς όμως να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.

Την Τρίτη, η «συμμαχία των προθύμων» συμμάχων του Κιέβου, υπό τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, συζήτησε το ζήτημα. Ο Ρούμπιο ηγείται μιας επιτροπής με Ουκρανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους, με στόχο τη διαμόρφωση συγκεκριμένων εγγυήσεων ασφαλείας.

Σύμφωνα με δήλωση του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, οι ομάδες σχεδιασμού θα συναντηθούν «τις επόμενες ημέρες για να ενισχύσουν περαιτέρω τα σχέδια για την παροχή ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας και να προετοιμαστούν για την ανάπτυξη μιας ''δύναμης διαβεβαίωσης'' σε περίπτωση τερματισμού των εχθροπραξιών». Όμως το πρόβλημα παραμένει δυσεπίλυτο εδώ και τρία χρόνια.

Η πιο άμεση λύση, και αυτή που επιθυμεί διακαώς το Κίεβο, είναι η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, όπου θα προστατεύεται από το κοινό αμυντικό σύμφωνο του Άρθρου 5. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες, με τη σιωπηρή υποστήριξη ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών, έχουν αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο.

Η δημιουργία μιας ad hoc επιχείρησης δημιουργεί τεράστιες επιπλοκές. Ποια χώρα θα στείλει στρατεύματα; Υπό ποιες συνθήκες θα αναπτυχθούν; Πώς θα αντιδράσουν σε περίπτωση επίθεσης; Ποιος θα πληρώσει το κόστος;

Την Τρίτη, έγινε σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρόκειται να αναπτύξουν στρατεύματα στην Ουκρανία. «Μπορώ να σας πω ότι έχει αποκλειστεί οριστικά η παρουσία στρατιωτών στο έδαφος», δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολίν Λέβιτ, στους δημοσιογράφους.

Ο πρόεδρος Τραμπ φέρεται να δήλωσε στο Fox News: «Έχουμε τα ευρωπαϊκά έθνη και θα το προετοιμάσουν. Η Γαλλία και η Γερμανία, μερικά από αυτά (τα κράτη), το Ηνωμένο Βασίλειο. Θέλουν να έχουν, ξέρετε, δυνάμεις στο έδαφος».

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, από την πλευρά του, τόνισε ότι η Ευρώπη είναι έτοιμη να αναπτύξει «δυνάμεις διαβεβαίωσης» - βρετανικές, γαλλικές, γερμανικές, τουρκικές και άλλες - για επιχειρήσεις «στον αέρα, στη θάλασσα και στην ξηρά».

Ωστόσο, πίσω από τις μεγάλες διακηρύξεις κρύβεται μια χαοτική πραγματικότητα. Η ακριβής μορφή των εγγυήσεων ασφαλείας της Ουκρανίας παραμένει ασαφής, γεγονός που σπέρνει σύγχυση μεταξύ των συμμάχων του Κιέβου.

Ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος ασφαλείας προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε δύναμη θα χρειαζόταν «εντολή μάχης» για να αμυνθεί σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης, αλλά τόνισε ότι δεν θα ήταν υπεύθυνη για την επιβολή της ειρήνης. Γάλλοι αξιωματούχοι προειδοποιούν κατά της «συζήτησης ενός θέματος που υπάρχει μόνο στη θεωρία».

Η έλλειψη εξειδίκευσης αποκαλύπτει τις αδυναμίες όσων είναι πιο πρόθυμοι να ηγηθούν. Ο Μακρόν και ο Στάρμερ, ηγέτες πυρηνικών δυνάμεων με έδρες στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, επιθυμούν να διατηρήσουν τον ρόλο τους στην παγκόσμια σκηνή. Ωστόσο, αντιμετωπίζουν πολιτικά και οικονομικά εμπόδια που αμφισβητούν την ικανότητα των χωρών τους να στείλουν δυνάμεις στην Ουκρανία.

«Αν λάβει κανείς υπόψη πόσο πολιτικά αδύναμοι είναι ο Μακρόν και ο Στάρμερ, δεν είναι εύκολο να δει πώς θα εξελιχθεί αυτό το σχέδιο», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ. «Δεν είναι μια εύκολη οικονομική περίοδος».

H Γερμανία διστάζει. Ο σοσιαλδημοκράτης νομοθέτης Αντρέας Σβαρτς, υπεύθυνος για τον αμυντικό προϋπολογισμό της χώρας, υπογράμμισε ότι η στρατιωτική ανάπτυξη απαιτεί κοινοβουλευτική απόφαση. Επιπλέον, ο στρατός της Γερμανίας είναι μικρός και η αύξηση των κονδυλίων για την άμυνα είναι πολύ πρόσφατη για να στηρίξει μια μεγάλη ανάπτυξη στα ανατολικά. Ακόμη και η αποστολή 5.000 στρατιωτών στη Λιθουανία επιβαρύνει τον γερμανικό στρατό.

Η Τουρκία θα μπορούσε να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο λόγω του μεγάλου στρατού της και της εμπειρίας της στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά η πολιτική κατάσταση είναι περίπλοκη, καθώς Ελλάδα και Κύπρος αντιδρούν σε οποιαδήποτε πρόσβαση της Άγκυρας σε κονδύλια της ΕΕ για στρατιωτικούς σκοπούς.

Ο Σελίμ Γενέλ, πρώην πρέσβης της Τουρκίας στην ΕΕ, προειδοποίησε ότι η Άγκυρα θα απαιτήσει ανταλλάγματα και ότι θα είναι δύσκολο να ξεπεραστούν τα εμπόδια της ΕΕ στα αμυντικά κονδύλια.

Η Πολωνία, με τον μεγαλύτερο στρατό της ΕΕ, αποκλείει την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία, αλλά προσφέρεται να βοηθήσει εφοδιαστικά. Ένας ανώτερος Πολωνός αξιωματούχος, υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε ότι η Πολωνία δεν μπορεί να αποδυναμώσει τις δυνάμεις της λόγω των συνόρων της με Ρωσία και Λευκορωσία.

Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι είναι επίσης επιφυλακτική και προκρίνει ένα αμυντικό σύμφωνο αντί για την αποστολή στρατευμάτων, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο εμπλοκής σε πόλεμο με τη Ρωσία και την πιθανή ενεργοποίηση του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, εάν σκοτωθεί Ιταλός στρατιώτης.

Η Ρωσία είναι κατηγορηματικά αντίθετη στην ανάπτυξη στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, σύμφωνα με την εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, η οποία προειδοποίησε για ανεξέλεγκτη κλιμάκωση με απρόβλεπτες συνέπειες.

Η Ουκρανία έχει πικρή εμπειρία από διακηρύξεις που δεν υποστηρίζονται από στρατιώτες και αναφέρεται στο Μνημόνιο της Βουδαπέστης του 1994 και σε πολυάριθμες συνθήκες με τη Ρωσία που παραβιάστηκαν.

Για το Κίεβο, η συζήτηση για τις εγγυήσεις ασφαλείας είναι δυσάρεστα οικεία, καθώς τα ίδια επιχειρήματα και ερωτήματα είχαν τεθεί και πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους το 2023.

Ένας ανώτερος διπλωμάτης της Ανατολικής Ευρώπης δήλωσε χαρακτηριστικά: «Μερικές φορές είναι δύσκολο να καταλάβουμε για τι μιλάμε».

Ένας ανώτερος Πολωνός αξιωματούχος υποστήριξε ότι η συζήτηση είναι πρόωρη, δεδομένου ότι οι μάχες συνεχίζονται και οι Αμερικανοί φαίνονται απρόθυμοι να φτάσουν στα άκρα με τη Ρωσία, αφήνοντας την κατάσταση σε ένα αδιέξοδο.