Λόγω του ότι η 21η Δεκεμβρίου πέφτει Κυριακή, οι εργοδότες θα πρέπει να καταβάλουν το δώρο Χριστουγέννων νωρίτερα. Σύμφωνα με τον δικηγόρο-εργατολόγο Γιάννη Καρούζο, η συγκεκριμένη ημερομηνία δημιουργεί ζήτημα ως προς τον χρόνο εκπλήρωσης της εργοδοτικής υποχρέωσης. Όπως εξηγεί, «η 21η Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους συμπίπτει με Κυριακή, γεγονός που εγείρει ζήτημα ως προς τον χρόνο εκπλήρωσης της εργοδοτικής υποχρέωσης καταβολής του δώρου Χριστουγέννων. Επομένως θα καταστεί αδύνατη η καταβολή του δώρου κατά την συγκεκριμένη μέρα».

Ο κ. Καρούζος διευκρινίζει ότι η σχετική διάταξη του άρθρου 10 της Κ.Υ.Α. 19040/1981 δεν υποχρεώνει την καταβολή του δώρου νωρίτερα, αλλά ούτε απαγορεύει και την καταβολή του μετά τις 21 Δεκεμβρίου. «Ωστόσο δεν προκύπτει και με οποιοδήποτε το αντίθετο, δηλαδή της δυνατότητας καταβολής του δώρου μετά την 21η Δεκεμβρίου. Το ενδεχόμενο σύμπτωσης της 21ης Δεκεμβρίου με Κυριακή ή ημέρα αργίας θα πρέπει να απασχολεί τον εργοδότη», σημειώνει. Όλοι οι μισθωτοί με σχέση εξαρτημένης εργασίας δικαιούνται δώρο Χριστουγέννων, το οποίο είναι ίσο με έναν μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και με 25 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο. «Άλλωστε, ο προστατευτικός σκοπός της εν λόγω διάταξης συνίσταται στην έγκαιρη καταβολή του δώρου του εργαζομένου, προκειμένου αυτός να προλάβει να ανταποκριθεί στα ψώνια των εορτών και, γενικότερα, στις αυξημένες οικονομικές του υποχρεώσεις κατά την εορταστική περίοδο», τονίζει ο κ. Καρούζος.

Δυστυχώς, πολλοί εργοδότες εκμεταλλεύονται το δώρο Χριστουγέννων. Σύμφωνα με τον Δημήτρη Καραγεωργόπουλο, μέλος της διοίκησης της ΓΣΕΕ, κάποιοι εργοδότες καταβάλλουν τυπικά το Δώρο στους τραπεζικούς λογαριασμούς και στη συνέχεια το ζητούν πίσω «στο χέρι». Ο κ. Καραγεωργόπουλος χαρακτηρίζει αυτή την πρακτική ως «απολύτως ντροπιαστικό φαινόμενο» και προσθέτει ότι «Για τον εργαζόμενο που το βιώνει, αυτή η πράξη δεν είναι απλώς παράνομη. Είναι μια πραγματική “μαχαιριά” στην καρδιά της αξιοπρέπειάς του».

Ο κ. Καραγεωργόπουλος θέτει ερωτήματα σχετικά με την αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων από την κυβέρνηση και τις προηγούμενες κυβερνήσεις, αναρωτώμενος γιατί δεν θεσπίζονται προστατευτικές διατάξεις για τους εργαζόμενους που καταγγέλλουν τέτοιες πρακτικές και συνεργάζονται με τις αρχές. Επίσης διερωτάται γιατί δεν διασφαλίζεται η πλήρης κάλυψη των αποδοχών και των ασφαλιστικών εισφορών από τη Δ.ΥΠ.Α. για τουλάχιστον δύο χρόνια, καθώς και η παροχή ειδικού voucher που θα δίνει κίνητρο στους επόμενους εργοδότες να προσλάβουν αυτούς τους εργαζόμενους.

Όπως τονίζει ο κ. Καραγεωργόπουλος, πρέπει να σταματήσουν τα «παχιά λόγια» από τα υπουργικά γραφεία, που ανακυκλώνονται κάθε χρόνο χωρίς να αλλάζει τίποτα στην πράξη. Η ΓΣΕΕ απαιτεί θεσμική θωράκιση και πραγματική προστασία, ώστε το δώρο να μην γίνεται αντικείμενο εκβιασμού και να επιστρέψει η αξιοπρέπεια στην καρδιά της εργασίας.

Βάση για τον υπολογισμό του δώρου Χριστουγέννων αποτελούν οι αποδοχές που καταβάλλονται στους μισθωτούς κατά την 10η Δεκεμβρίου. Σε περίπτωση λύσης της εργασιακής σχέσης πριν από αυτή την ημερομηνία, το δώρο υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα της λύσης. Η χρονική περίοδος υπολογισμού ξεκινά την 1η Μαΐου και λήγει την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους.

Οι εργαζόμενοι που απασχολήθηκαν συνεχώς από την 1η Μαΐου έως την 31η Δεκεμβρίου δικαιούνται ολόκληρο το δώρο, ίσο με έναν μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και με 25 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο. Όσοι δεν απασχολήθηκαν όλο το διάστημα, δικαιούνται τμήμα του δώρου ανάλογο με τη διάρκεια της εργασιακής τους σχέσης, υπολογιζόμενο ως 2/25 του μηνιαίου μισθού ή 2 ημερομίσθια για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες εργασίας.

Στο διάστημα υπολογισμού συνυπολογίζονται οι ημέρες νόμιμης απουσίας από την εργασία, όπως η ετήσια άδεια, η άδεια μητρότητας και η σπουδαστική άδεια. Για την απουσία λόγω ασθένειας, συνυπολογίζονται τα «τριήμερα ασθενείας», ενώ αφαιρούνται τα διαστήματα καταβολής επιδόματος ασθενείας από τον ασφαλιστικό φορέα.

Οι εργαζόμενοι με μειωμένο ωράριο λαμβάνουν δώρο Χριστουγέννων με βάση τις μειωμένες αποδοχές τους, υπολογιζόμενο ανάλογα με τον χρόνο απασχόλησής τους από 1ης Μαΐου έως 31ης Δεκεμβρίου.

Η καταβολή του δώρου πρέπει να γίνει έως τις 21/12, ενώ η 31/12 είναι η απώτερη ημερομηνία καταβολής. Σε περίπτωση μη έγκαιρης καταβολής, οι εργαζόμενοι πρέπει να προσφύγουν στην Επιθεώρηση Εργασίας για τη σύνταξη μηνυτήριας αναφοράς, η οποία διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα και στο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας. Η υποβολή της αναφοράς στην Επιθεώρηση Εργασίας είναι δωρεάν, ενώ η κατάθεση ατομικής μήνυσης απαιτεί παράβολο 100 ευρώ (+20% προσαύξηση).

Σε περίπτωση μη καταβολής του δώρου, οι Κοινωνικοί Επιθεωρητές Εργασίας έχουν υποχρέωση να επεμβαίνουν άμεσα, διενεργώντας ελέγχους και να βρίσκονται σε ετοιμότητα για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.