Η Λευκωσία εμφανίζει «διγλωσσία» σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου, λίγες ημέρες μετά την κοινή δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Νίκου Χριστοδουλίδη στη Νέα Υόρκη, όπου διαβεβαίωσαν για τη δέσμευση των δύο χωρών στο έργο, με την υποστήριξη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Σαρλ Μισέλ.

Ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, Μάκης Κεραυνός, μετά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου για τον προϋπολογισμό του 2026, κινήθηκε σε αντίθετη κατεύθυνση, επαναλαμβάνοντας τις απόψεις του περί μη βιωσιμότητας του έργου, επικαλούμενος μελέτες που, σύμφωνα με πηγές της «Κ», «δεν έχουν καν κοινοποιηθεί ούτε στον υπουργό Ενέργειας της Κύπρου».

Ο κ. Κεραυνός αμφισβήτησε και τις δεσμεύσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλώνοντας πως «εγώ δεν έχω υπογράψει κανένα μνημόνιο», όταν ρωτήθηκε για τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η Κύπρος μέσω της διακρατικής συμφωνίας. Σε ερώτηση για το πόσα χρήματα έχουν δοθεί για το έργο, απάντησε ότι δεν έχουν δοθεί, προσθέτοντας πως «αν τα δώσουμε υπάρχει κίνδυνος. Όπως έχω πει, υπάρχουν μελέτες που λένε ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο».

Σχετικά με το κόστος του έργου, παρέπεμψε σε παλαιότερες δηλώσεις του πως «το κόστος δεν το ξέρει κανένας». Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι κάποιοι έκαναν διακρατική συμφωνία και συνομολόγησαν σε μνημόνια, απάντησε «εγώ σας ενημερώνω γι’ αυτά που ξέρω εγώ. Δεν έχω υπογράψει κανένα μνημόνιο», ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να τεθεί εκτός Ταμείου Ανάκαμψης το έργο στην Κοφίνου που αφορά τον GSI, για το οποίο έχουν προβλεφθεί 100 εκατ. ευρώ. Ενημέρωσε επίσης ότι το έργο του GSI έχει σταθμιστεί στον προϋπολογισμό ως ένας από τους κινδύνους.

Σε συνέχεια αυτών, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας επανέλαβε τη στήριξή του στο έργο, αν και υπαινίχθηκε εκκρεμότητες από ελληνικής πλευράς και ζητήματα βιωσιμότητας λόγω καθυστερήσεων. «Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι δεσμευμένη στην υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου, γι’ αυτό και στον προϋπολογισμό και του 2025 αλλά και του 2026 υπάρχει σχετική πρόνοια των 25 εκατομμυρίων», είπε. Ερωτηθείς αν αυτό θα γίνει χωρίς προϋποθέσεις, απάντησε ότι «οι προϋποθέσεις είναι να υλοποιηθούν κάποια δεδομένα. Είναι σημαντικό να υλοποιηθούν κάποια πράγματα, τα οποία όσο καθυστερούν επηρεάζουν και τη βιωσιμότητα του έργου, επηρεάζουν και άλλα δεδομένα».

Αξιωματούχοι της ελληνικής κυβέρνησης εξέφρασαν ενόχληση για τη στάση της κυπριακής πλευράς, η οποία είχε φανεί και στην τηλεδιάσκεψη της Ε.Ε. με τον ΑΔΜΗΕ και τις Ρυθμιστικές Αρχές Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου (ΡΑΑΕΥ και ΡΑΕΚ).

Η ΡΑΕΚ δεν μετακινήθηκε από τη θέση της σχετικά με την αναγνώριση των δαπανών του ΑΔΜΗΕ για το έργο, και προέκυψε ότι η Nexans δεν έχει πληρωθεί. Ο ΑΔΜΗΕ ενημέρωσε ότι δεν έχει καταβάλει δόση στην κατασκευάστρια εταιρεία και προσπαθεί να την πείσει να συνεχίσει την παραγωγή του καλωδίου.

Η ΡΑΕΚ επανέλαβε ότι από τα 250 εκατ. ευρώ που κατέβαλε ο ΑΔΜΗΕ, αναγνωρίζει μόνο τα 82 εκατ. για τα οποία υπάρχουν τιμολόγια. Για την καταβολή των 25 εκατ. ευρώ επανέλαβε ότι τα έχει εγκρίνει και είναι θέμα έγκρισης του υπουργείου Οικονομικών. Η Ε.Ε., διαπιστώνοντας τη στασιμότητα των εργασιών, ενημέρωσε ότι θα καθορίσει τη στάση της έπειτα από επαφές με τις κυβερνήσεις των δύο χωρών.

Η αμφίσημη στάση της Λευκωσίας ενισχύει και τις επιφυλάξεις της ΕΤΕπ για τη χρηματοδότηση του έργου. «Ήμασταν πολύ σαφείς από την αρχή ότι θα υποστηρίξουμε στρατηγικά έργα, που υποστηρίζονται από τις δύο χώρες και όπου οι δύο κυβερνήσεις είναι δεσμευμένες να αναπτύξουν αυτά τα έργα, έργα που είναι συμβατά και εγγεγραμμένα στην ενεργειακή στρατηγική των δύο χωρών», είπε η πρόεδρος της ΕΤΕπ, Νάντια Καλβίνιο.

Η ΕΤΕπ έχει απορρίψει αίτημα χρηματοδότησης 600 εκατ. ευρώ για τον GSI που είχε υποβάλει ο προηγούμενος φορέας υλοποίησης, λόγω αμφισβήτησης της οικονομικής του επάρκειας. Μέχρι σήμερα ο ΑΔΜΗΕ δεν έχει υποβάλει νέο αίτημα χρηματοδότησης προς την ΕΤΕπ, παρά μόνο τη μελέτη κόστους-οφέλους του έργου.

Για τη χρηματοδοτική στήριξη του έργου η ΕΤΕπ θέτει ως προϋπόθεση την υποβολή επιστολών στήριξης από τις κυβερνήσεις των δύο χωρών και την έγκριση των Εθνικών Σχεδίων για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) από την Ε.Ε.