Έρευνα συνδέει τη χρόνια αϋπνία με πρόωρη γήρανση του εγκεφάλου και αυξημένο κίνδυνο άνοιας.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Neurology, όσοι αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα αϋπνίας, δηλαδή δυσκολία στον ύπνο τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα για διάστημα τριών μηνών ή περισσότερο, έχουν 40% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν άνοια ή ήπια γνωστική εξασθένηση.

Η Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας επισημαίνει ότι αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 3,5 επιπλέον χρόνια γήρανσης του εγκεφάλου.

Στη μελέτη συμμετείχαν 2.750 ηλικιωμένοι, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για πάνω από πέντε χρόνια. Κατά την έναρξη της μελέτης, όλοι οι συμμετέχοντες ήταν γνωστικά υγιείς, ωστόσο το 16% ανέφερε ότι υπέφερε από χρόνια αϋπνία. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε τακτικά τεστ μνήμης και σκέψης, ενώ σε ορισμένους έγινε και απεικόνιση του εγκεφάλου.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 14% των ατόμων με αϋπνία εμφάνισε άνοια ή ήπια γνωστική εξασθένηση. Επιπλέον, όσοι κοιμόντουσαν λιγότερο είχαν περισσότερες βλάβες στη λευκή ουσία του εγκεφάλου – περιοχές που επηρεάζονται από αγγειακή δυσλειτουργία – και αυξημένα επίπεδα τοξικών πρωτεϊνών αμυλοειδούς, οι οποίες συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Η παρουσία της παραλλαγής του γονιδίου APOE ε4, που αυξάνει τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ, φάνηκε να επιτείνει τις αρνητικές επιπτώσεις. Το συγκεκριμένο γονίδιο εντοπίζεται στο 15% περίπου του πληθυσμού.

Ο Δρ. Ντιέγκο Καρβάλιο της Mayo Clinic, μέλος της ερευνητικής ομάδας, τόνισε ότι η χρόνια αϋπνία μπορεί να αποτελεί πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι ή ακόμα και να συμβάλλει στην εκδήλωση γνωστικών προβλημάτων. Προηγούμενες έρευνες είχαν συνδέσει την αϋπνία με διαβήτη, κατάθλιψη, παχυσαρκία, υπέρταση και καρδιοπάθειες.

Ο Δρ. Κρίστοφερ Άλλεν, ειδικός στην ιατρική του ύπνου, επισήμανε ότι η μελέτη αποκαλύπτει «πολλαπλές οδούς» μέσω των οποίων η αϋπνία επηρεάζει τον εγκέφαλο, συμπεριλαμβανομένης της γνωστικής λειτουργίας, των αμυλοειδών πλακών και της αγγειακής ακεραιότητας. Η κατανόηση αυτών των συνδέσεων μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς να προσφέρουν πιο εξατομικευμένη φροντίδα στους ασθενείς τους.

Διεθνής μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Health Data Science, η οποία ανέλυσε αντικειμενικά δεδομένα ύπνου από 88.461 ενήλικες από την UK Biobank (βάση δεδομένων), κατέδειξε σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των χαρακτηριστικών του ύπνου και 172 ασθενειών.

Η έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία της τακτικότητας του ύπνου – όπως η συνέπεια στην ώρα κατάκλισης και η σταθερότητα του κιρκάδιου ρυθμού – ως έναν αφανή αλλά κρίσιμο παράγοντα για τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών.

Τα ευρήματα της μελέτης ενισχύουν την ανάγκη αντιμετώπισης της χρόνιας αϋπνίας, όχι μόνο για τη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου, αλλά και για την προστασία της εγκεφαλικής υγείας καθώς μεγαλώνουμε.

Η Δρ. Μέγκαν Γκλεν, κλινική νευροψυχολόγος, τονίζει ότι η έγκαιρη αντιμετώπιση της αϋπνίας, της υπέρτασης, των προβλημάτων ακοής και της καθιστικής ζωής μπορεί να καθυστερήσει ή να προλάβει σχεδόν το 45% των περιπτώσεων άνοιας.