Μόλις πέρυσι, το όνομα Αμπού Μοχάμεντ Τζολάνι, επικεφαλής της ισλαμικής συριακής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), προκαλούσε τρόμο και ήταν επικηρυγμένο από τις ΗΠΑ με το ιλιγγιώδες ποσό των 10 εκατομμυρίων δολαρίων για τρομοκρατία. Μέχρι και την περασμένη εβδομάδα, οι κυρώσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ παρέμεναν σε ισχύ, αδιαφορώντας για την εκρηκτική του άνοδο στην εξουσία της Συρίας τον περασμένο Δεκέμβριο, μετά από μια σαρωτική επίθεση που ανέτρεψε το καθεστώς Άσαντ.

Ωστόσο, χθες, η πραγματικότητα ξεπέρασε τη φαντασία. Ο ίδιος άνθρωπος, πλέον γνωστός ως Αχμέντ αλ Σάρα, έχοντας εγκαταλείψει το ψευδώνυμο του τζιχάντι αντάρτη, βρέθηκε στο επίκεντρο της παγκόσμιας διπλωματίας. Είχε επίσημη συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσιγκτον, όχι ως επικηρυγμένος, αλλά ως αναγνωρισμένος αρχηγός κράτους. Αυτή η συνάντηση σηματοδοτεί την πρώτη επίσκεψη Σύρου ηγέτη στον Λευκό Οίκο στην ιστορία, αν και δεν ήταν η πρώτη μεταξύ Τραμπ και Σάρα. Είχαν ήδη συναντηθεί στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας πριν από έξι μήνες. Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε πρόσφατα ότι «τα πήγε πολύ καλά» με τον Σάρα, τον «παλαιό συνεργάτη της Αλ Κάιντα», ο οποίος μάλιστα είχε περάσει από τις διαβόητες αμερικανικές φυλακές του Αμπού Γκράιμπ στο Ιράκ.

Η συνάντηση, παρότι ιστορική, χαρακτηρίστηκε από μια διακριτικότητα που μάλλον πρόδιδε την ευαίσθητη φύση της. Ο ντε φάκτο ηγέτης της Συρίας εισήλθε στον Λευκό Οίκο από μια πλαϊνή πόρτα, αποφεύγοντας την κεντρική είσοδο της Δυτικής Πτέρυγας. Καμία κοινή δήλωση δεν δόθηκε στον Τύπο, καμία κοινή εμφάνιση μπροστά στις κάμερες. Ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος αργότερα επιβεβαίωσε την προσέγγιση, δηλώνοντας ότι «τα πάει καλά» με τον Σάρα και εκφράζοντας την πεποίθηση ότι «θα αντεπεξέλθει στα καθήκοντά του».

Την ίδια στιγμή, το συριακό υπουργείο Εξωτερικών γνωστοποίησε ότι η αμερικανική πλευρά επιβεβαίωσε την ακλόνητη υποστήριξή της για την επίτευξη μιας συμφωνίας ασφαλείας μεταξύ Ισραήλ και Συρίας. Οι ΗΠΑ ασκούν πιέσεις για την άμεση ομαλοποίηση των σχέσεων των δύο κρατών, με απώτερο στόχο την παύση των ισραηλινών πληγμάτων εναντίον συριακών στόχων.

Παράλληλα, το πρακτορείο Reuters αποκάλυψε την περασμένη εβδομάδα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν την εγκατάσταση στρατιωτικών δυνάμεών τους σε μια αεροπορική βάση στη Δαμασκό, κίνηση που αλλάζει τα δεδομένα. Κατά τη συνάντηση Τραμπ – Σάρα, συζητήθηκε και η επίσημη ένταξη της Συρίας στον αμερικανικής ηγεσίας συνασπισμό κατά του Ισλαμικού Κράτους, ένα βήμα που, ανεπίσημα, έχει ήδη δρομολογηθεί μέσω της στρατιωτικής συνεργασίας των δύο πλευρών.

Στο πλαίσιο αυτής της μεταστροφής, το συριακό υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε το Σαββατοκύριακο μια εκστρατεία κατά θέσεων του Ισλαμικού Κράτους σε όλη τη χώρα. Επιπλέον, λίγες ώρες πριν την κρίσιμη συνάντηση στην Ουάσιγκτον, ανώτεροι Σύροι αξιωματούχοι φρόντισαν να διαρρεύσει ότι οι αρχές είχαν αποτρέψει δύο σχέδια δολοφονίας του Αχμέντ αλ Σάρα από το Ισλαμικό Κράτος. Και οι δύο αυτές εξελίξεις, όπως είναι προφανές, ενισχύουν την προσπάθεια για την επιδιωκόμενη πολιτική μεταμόρφωση του Σάρα σε μια πιο μετριοπαθή μορφή.

Στην καρδιά των συζητήσεων βρέθηκε το πιεστικό αίτημα του Σάρα για την άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας, ένα καίριο βήμα για την ανάκαμψη της οικονομίας που έχει καταστραφεί από τον 14ετή εμφύλιο πόλεμο. Ο Τραμπ, μετά την προηγούμενη συνάντηση στο Ριάντ, είχε προαναγγείλει την άρση τους, ωστόσο οι σημαντικότερες κυρώσεις απαιτούν απόφαση του Κογκρέσου. Κατά τη χθεσινή συνάντηση, ο Αμερικανός πρόεδρος προέβη σε προσωρινή αναστολή των κυρώσεων, σε μια κίνηση αναμονής για μια μόνιμη, νομοθετική λύση. Την Κυριακή, ο Σάρα είχε συναντηθεί και με τον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Βουλής, Μπράιαν Μαστ, τον οποίο διαβεβαίωσε πως η Συρία είναι αποφασισμένη «να απελευθερωθεί από το παρελθόν» και να μετατραπεί σε «μεγάλο σύμμαχο των ΗΠΑ».

Την ίδια στιγμή, μια παράλληλη κίνηση στην Ουάσιγκτον προσέθεσε νέα διάσταση στις διπλωματικές εξελίξεις. Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, του οποίου η χώρα υπήρξε βασικός σύμμαχος στην εξέγερση κατά του Άσαντ, πραγματοποίησε επίσης επίσκεψη. Σύμφωνα με ανακοινώσεις από τη συριακή πλευρά, έλαβε χώρα μια τριμερής συνάντηση του Φιντάν με τον Αμερικανό ομόλογό του, Μάρκο Ρούμπιο, και τον Σύρο υπουργό Εξωτερικών. Εκεί, συμφωνήθηκε η ενσωμάτωση των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), στις οποίες κυριαρχεί η κουρδική πολιτοφυλακή, στον συριακό στρατό, μια απόφαση με βαρύνουσα σημασία.

Τουρκικά και αραβικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο Φιντάν είχε προγραμματίσει να συζητήσει με τον Μάρκο Ρούμπιο μια σειρά διμερών και περιφερειακών θεμάτων. Μεταξύ αυτών ήταν η άρση των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στην Τουρκία σχετικά με τα F-35, καθώς και η μετάβαση στη δεύτερη φάση της εκεχειρίας στη Γάζα. Η Άγκυρα, τις τελευταίες ημέρες, δραστηριοποιείται εντατικά ως μεσολαβητής, επιχειρώντας να άρει ένα σημαντικό εμπόδιο στην ειρηνευτική διαδικασία: τη μετακίνηση μαχητών της Χαμάς από περιοχές υπό ισραηλινό έλεγχο, με την παράλληλη παράδοση του οπλισμού τους.