Τρίτη αναβολή παίρνει ο υπολογισμός των αυξήσεων στις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων και των αγροτών, με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών. Η εφαρμογή του μέτρου, που είχε αρχικά προγραμματιστεί για την 1η Ιανουαρίου 2026, μετατίθεται.

Η καθυστέρηση οφείλεται στο γεγονός ότι ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, βάσει του δείκτη μισθών, θα οδηγούσε σε αυξήσεις έως και 5%. Αυτό θεωρείται οικονομικά δυσβάσταχτο για τους επαγγελματίες, αλλά και πολιτικά κοστοβόρο για την κυβέρνηση.

Σύμφωνα με έγγραφο του ΕΦΚΑ, «για το έτος 2026, τα ποσά ασφαλιστικών κατηγοριών Κλάδων Σύνταξης, Υγειονομικής Περίθαλψης, Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών των Μη Μισθωτών ασφαλισμένων (Ελ. Επαγγελματιών, Αυτοαπασχολούμενων, Αγροτών και Εργατών Γης που αμείβονται με εργόσημο π. ΟΓΑ), προσαυξάνονται κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους (2025), με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, η οποία αναμένεται να εκδοθεί. Από 1/1/2027 και εφεξής οι εισφορές θα προσαυξάνονται κατά έτος, κατά τον δείκτη μεταβολής μισθών σύμφωνα με τα προβλεπόμενα της παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 4387/2016 όπως ισχύει».

Έτσι, από την 1η Ιανουαρίου 2026 αναμένεται αύξηση 2,4% στις εισφορές ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών.

Το νέο σύστημα αναπροσαρμογής των ασφαλιστικών εισφορών, που τελικά θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2027, έχει ψηφιστεί από το 2020 με τον νόμο 4670 (νόμος Βρούτση). Αυτός αντικατέστησε τις εισφορές βάσει εισοδήματος που είχε θεσπίσει ο νόμος 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου).

Από την 1η Ιανουαρίου 2025 θα έπρεπε, βάσει νόμου, οι εισφορές να αυξάνονται κατά το ποσοστό αύξησης του δείκτη μισθών. Επειδή ο δείκτης μισθών θα οδηγούσε σε μεγαλύτερες αυξήσεις, η εφαρμογή του πήρε αναβολή για το 2025 και έπειτα για το 2026. Ωστόσο, λαμβάνει νέα αναβολή για να εφαρμοστεί το 2027.

Η επιτροπή που έχει συγκροτηθεί από τον Απρίλιο του 2024 για να υπολογίσει τον δείκτη μισθών δεν έχει ακόμη καταλήξει στο πόρισμά της. Η προθεσμία για την υποβολή του στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας εκπνέει εντός του τρέχοντος μήνα.

Με τη νέα παράταση, οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα έχουν de facto μικρότερη της αναμενόμενης αύξηση στις ασφαλιστικές τους εισφορές, οι οποίες θα αυξηθούν κατά το ποσοστό μεταβολής του πληθωρισμού για το 2025, που εκτιμάται στο 2,6%. Αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο από το 5% ή 5,5% που θα αυξάνονταν με τον δείκτη αύξησης μισθών.

Οι επιβαρύνσεις θα μειωθούν στο μισό, με τις ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών να αυξάνονται από 5 έως 16 ευρώ, βάσει πληθωρισμού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειοψηφία των ελεύθερων επαγγελματιών επιλέγουν την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, λόγω οικονομικών δυσκολιών. Συγκεκριμένα, στην πρώτη κατηγορία ασφαλίζονται οι 8 στους 10 μη μισθωτούς, σύμφωνα με την πρώτη επίσημη απογραφή που ανήρτησε ο ΕΦΚΑ για την κατανομή των ελεύθερων επαγγελματιών και των αγροτών στις ασφαλιστικές κατηγορίες που ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2025.

Ενδεικτικό είναι ότι μόνο 1 στους 10 επιλέγει να ασφαλιστεί στην 6η και υψηλότερη κατηγορία.

Η πρώτη κατηγορία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε χαμηλότερες μελλοντικές συνταξιοδοτικές παροχές, σε αντίθεση με τις επόμενες κατηγορίες ασφάλισης, και ειδικά στην 5η και 6η κατηγορία, όπου οι συντάξεις θα είναι διπλάσιες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής των μη μισθωτών (ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών) που άρχισε να δημοσιεύει ο ΕΦΚΑ, σε σύνολο 1.258.211 μη μισθωτών με δραστηριότητα πάνω από 5 έτη, οι 972.261 (77,2%) είναι ασφαλισμένοι στην πρώτη κατηγορία. Από αυτούς, οι 637.208 είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι 335.053 αγρότες (πρώην ΟΓΑ).

Η μηνιαία εισφορά σύνταξης στην πρώτη κατηγορία των ελευθέρων επαγγελματιών είναι 180,58 ευρώ και των αγροτών 106,02 ευρώ.