Ανάπτυξη με ημερομηνία λήξης: Τι προβλέπεται μετά το 2026;
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας συχνά χρησιμοποιεί ως επιχείρημα την υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο οικονομική ανάπτυξη της χώρας για να υποστηρίξει την επιτυχημένη πορεία της. Για μια νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση, όπως αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη, η ανάπτυξη αποτελεί βασικό παράγοντα «κοινωνικής δικαιοσύνης», καθώς θεωρείται ότι θα ωφελήσει και τα φτωχότερα στρώματα.
Ωστόσο, η κυβέρνηση «ξεχνά» να αναφέρει ότι αυτή η ανάπτυξη έχει ημερομηνία λήξης. Σύμφωνα με τον Πολυετή Δημοσιονομικό Προγραμματισμό 2026-2029, προβλέπεται ανάπτυξη 2,4% για το 2026, αλλά στη συνέχεια ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ υποχωρεί: 1,7% το 2027, 1,6% το 2028 και 1,3% το 2029.
Η μείωση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι το 2026 είναι η τελευταία χρονιά του Ταμείου Ανάκαμψης, με εκταμιεύσεις περίπου 7,2 δισεκατομμυρίων ευρώ σε επιχορηγήσεις και πάνω από 6,9 δισεκατομμύρια σε δάνεια. Οι πόροι αυτοί δεν θα είναι διαθέσιμοι ξανά.
Επιπλέον, στον επόμενο πολυετή ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για την περίοδο 2028-2034, προβλέπονται μειωμένες χρηματοδοτήσεις για την Ελλάδα: από 61,084 δισεκατομμύρια ευρώ στην περίοδο 2021-2027, σε 49,200 δισεκατομμύρια ευρώ στην περίοδο 2028-2034, μια μείωση περίπου 12 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το κενό θα καλυφθεί από ένα κύμα δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, με έμφαση στις ιδιωτικές. Ωστόσο, δεν εξηγεί πώς θα επιτευχθεί αυτό, ούτε τι είδους επενδύσεις θα είναι. Η δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων με προοπτικές επέκτασης είναι διαφορετική από την αγορά ακινήτων, η οποία δεν δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας.
Παρά τις σημαντικές ιδιωτικές επενδύσεις σε τομείς όπως η ενέργεια, η κυβέρνηση δεν έχει επιδιώξει επαρκώς άλλες παραγωγικές επενδύσεις, πέραν κάποιων σχεδίων για data centers.
Η κυβέρνηση, έχοντας συμπληρώσει εξίμισι χρόνια στην εξουσία, δεν έχει παρουσιάσει ένα στρατηγικό σχέδιο για τη χώρα, πέραν της διαχείρισης ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων και της εκμετάλλευσης μιας ευνοϊκής συγκυρίας. Δεν έχει υπάρξει κλαδική βιομηχανική πολιτική, ούτε έχει δοθεί έμφαση στις απαραίτητες υποδομές. Επιπλέον, η κυβέρνηση έχει υπονομεύσει τη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση και τα ερευνητικά ιδρύματα, που αποτελούν κρίσιμες υποδομές για την ανάπτυξη και την καινοτομία.
Η κυβέρνηση φαίνεται να εξυπηρετεί ένα στενό ακροατήριο, με υποθέσεις όπως αυτή του ΟΠΕΚΕΠΕ. Δεν απευθύνεται στο σύνολο των κοινωνικών δυνάμεων που θα μπορούσαν να συμβάλουν σε μια διαφορετική αναπτυξιακή πορεία.
Η χώρα πλησιάζει στο τέλος ενός πολιτικού και αναπτυξιακού κύκλου. Υπάρχει ο κίνδυνος, μετά τις εκλογές, να ακολουθήσει οικονομική υποχώρηση και στασιμότητα, μετατρέποντας την Ελλάδα σε μια χώρα μειωμένων προσδοκιών. Αυτό καθιστά την ανάγκη για πολιτική αλλαγή ακόμα πιο επιτακτική.