
Ακρίβεια: Γιατί ο πληθωρισμός "μένει" στις υπηρεσίες παρά τις μειώσεις
Η διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων στις υπηρεσίες φαίνεται να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως η αυξημένη ζήτηση λόγω του τουρισμού, οι αυξήσεις στην έμμεση φορολογία στην εστίαση και τη διαμονή, καθώς και η γενική αύξηση των αποδοχών, σύμφωνα με στοιχεία της Alpha Bank.
Κατά το πρώτο εννεάμηνο του έτους, ο πληθωρισμός, με βάση τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο 3% (στην Ευρωζώνη: 2,1%), παραμένοντας στα ίδια επίπεδα με το 2024. Παρόλα αυτά, η μέτρηση του πληθωρισμού του Σεπτεμβρίου (1,8%) αποτελεί μία ένδειξη αποκλιμάκωσης, όπως σημειώνει η εβδομαδιαία ανάλυση της Alpha Bank.
Την ίδια περίοδο, ο δομικός πληθωρισμός, εξαιρουμένων των ευμετάβλητων τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, διαμορφώθηκε σε 3,9% στην Ελλάδα, έναντι 2,4% στην Ευρωζώνη. Αυτή η σημαντική διαφορά υποδηλώνει, σε κάποιο βαθμό, το θετικό παραγωγικό κενό της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή τις συνθήκες υπερβάλλουσας ζήτησης, σε αντίθεση με το αρνητικό παραγωγικό κενό της ευρωπαϊκής οικονομίας, που υποδηλώνει συνθήκες υπερβάλλουσας προσφοράς.
Η επιμονή του πληθωρισμού των υπηρεσιών είναι καθοριστικής σημασίας για τη διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων, με τη συνεισφορά του να αντιπροσωπεύει το 80% της ανόδου του ΕνΔΤΚ. Αντίθετα, η συνεισφορά της ενεργειακής συνιστώσας του πληθωρισμού ήταν οριακά αρνητική κατά το πρώτο εννεάμηνο του έτους, γεγονός που αποδίδεται, εν μέρει, στην υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου από τον Απρίλιο, σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του έτους, αλλά και στη διολίσθηση του δολαρίου έναντι του ευρώ.
Η ενεργειακή συνιστώσα παραμένει κρίσιμη για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, καθώς συνδέεται άμεσα με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό αβεβαιότητας.
Όσον αφορά τις εκτιμήσεις της αγοράς για την εξέλιξη των τιμών, οι επιχειρηματικές προσδοκίες στη βιομηχανία παραμένουν σχετικά σταθερές, όπως και οι προσδοκίες των καταναλωτών. Ωστόσο, οι προσδοκίες των λιανεμπόρων για την εξέλιξη των τιμών βρίσκονται σε καθοδική τροχιά.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, ο πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο διαμορφώθηκε σε 1,8% σε ετήσια βάση στην Ελλάδα, χαμηλότερα από τον Αύγουστο (3,1%) αλλά και από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (2,2%). Στην πλειονότητα των κρατών-μελών, ο πληθωρισμός τον περασμένο μήνα επιταχύνθηκε, ενώ στην Κύπρο καταγράφηκε μηδενική ετήσια μεταβολή. Η Γαλλία σημείωσε τη μικρότερη ετήσια αύξηση του ΕνΔΤΚ, ακολουθούμενη από την Ιταλία και την Ελλάδα, όπου ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στα ίδια επίπεδα.
Ο δομικός πληθωρισμός κατέγραψε επίσης αποκλιμάκωση, διαμορφούμενος σε 2,6% σε ετήσια βάση τον Σεπτέμβριο, χαμηλότερα τόσο από τον Αύγουστο (3,9%) όσο και από τις αυξήσεις που καταγράφηκαν τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια. Στην επιβράδυνση του πληθωρισμού τον Σεπτέμβριο συνέβαλαν όλες οι επιμέρους συνιστώσες, εκτός των επεξεργασμένων τροφίμων. Οι τιμές των υπηρεσιών αυξήθηκαν με τον μικρότερο ρυθμό από τον Μάιο του 2024 (3,4%), ενώ οι τιμές της ενέργειας μειώθηκαν κατά 3,7% σε ετήσια βάση, συγκρατώντας την άνοδο του ΕνΔΤΚ.
Οι κυριότεροι παράγοντες που έχουν συμβάλει στον πληθωρισμό των υπηρεσιών και, κατά συνέπεια, στη διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων είναι:
- Η ισχυρή ζήτηση, κυρίως η εξωτερική ζήτηση λόγω του τουρισμού.
- Η γενική αύξηση των αποδοχών, η οποία είχε μεγαλύτερη επίδραση στις τιμές των υπηρεσιών, καθώς ο τομέας των υπηρεσιών είναι εντάσεως εργασίας σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με άλλους τομείς.
- Οι αυξήσεις στην έμμεση φορολογία στην εστίαση και τη διαμονή από τα μέσα της προηγούμενης χρονιάς.
Ένα επιπλέον τεχνικό χαρακτηριστικό είναι η αυξημένη στάθμιση των υπηρεσιών στον ΕνΔΤΚ στην Ελλάδα. Για το 2025, οι υπηρεσίες στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 49% του ΕνΔΤΚ, το οποίο είναι το τρίτο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη. Αυτό σημαίνει ότι οι αυξήσεις των τιμών των υπηρεσιών που καταγράφονται από την αρχή του έτους έχουν μεγαλύτερη επίδραση στον ΕνΔΤΚ στην Ελλάδα.
Αναφορικά με τις επιμέρους κατηγορίες υπηρεσιών, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση της Eurostat, όλες καταγράφουν αύξηση από τις αρχές του 2025. Συγκεκριμένα, το πρώτο οκτάμηνο του έτους, οι τιμές της κατηγορίας που περιλαμβάνει τη στέγαση κατέγραψαν τη μεγαλύτερη άνοδο, ίση με 8,1% (ενοίκια: 10,6%), ενώ ακολούθησαν οι τιμές που σχετίζονται με τις υπηρεσίες πακέτων διακοπών και παροχής καταλυμάτων (7,8%), τις υπηρεσίες αναψυχής και προσωπικής φροντίδας (5,9%), η οποία είναι και η κατηγορία με τη μεγαλύτερη στάθμιση στον ΕνΔΤΚ (17,4%). Μικρότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στις μεταφορές (3,5%), τις διάφορες υπηρεσίες (2,8%) και την επικοινωνία (2,1%).
Πηγή: ΟΤ