Με μετέωρο βήμα άφησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τον βιομηχανικό και παραγωγικό κόσμο της χώρας, καθώς στην ετήσια συνέλευση του ΣΕΒ απέφυγε τις συγκεκριμένες ανακοινώσεις για τα μέτρα στήριξης απέναντι στο υψηλό ενεργειακό κόστος. Παρότι το «ιταλικό μοντέλο» βρίσκεται στο προσκήνιο, κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι οι δημοσιονομικοί παράμετροι χρήζουν συζήτησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την τελική έγκριση.

Ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, επανέλαβε εμφατικά ότι το ενεργειακό κόστος αποτελεί τον Αχιλλέα πτέρνα της ανταγωνιστικότητας για την ελληνική οικονομία. Όπως είπε, η Ελλάδα κατέχει θλιβερή πρωτιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με το υψηλότερο κόστος ενέργειας. Αυτό, τόνισε, υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα όλων των κλάδων και επιδεινώνει τον πληθωρισμό. «Για τη βιομηχανία, και ειδικά για την ενεργοβόρο, η πρόσβαση σε ανταγωνιστική και προβλέψιμη ενέργεια είναι θέμα ζωής ή θανάτου», υπογράμμισε, ελπίζοντας σε άμεσα αποτελέσματα από τον διάλογο Πολιτείας και ΣΕΒ.

Ο πρωθυπουργός αναγνώρισε τη σοβαρότητα της κατάστασης, διαβεβαιώνοντας ότι «πολύ σύντομα η κυβέρνηση θα καταλήξει» σε λύση. Επεσήμανε ότι κάθε παρέμβαση οφείλει να σέβεται τα δημοσιονομικά όρια, να στηρίζει τις ενεργοβόρες βιομηχανίες και να έχει ευρύτερο αντίκτυπο. «Πλησιάζει η στιγμή που θα μειωθεί το ενεργειακό κόστος κατανάλωσης», δήλωσε, αναδεικνύοντας τη δυναμική των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που σήμερα καλύπτουν πάνω από το 50% των ετήσιων αναγκών ηλεκτρισμού.

Ο κ. Μητσοτάκης θύμισε τις διαχρονικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης προς τη βιομηχανία, που «αθροίζουν σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ». Τόνισε ότι «η διεθνής ανταγωνιστικότητα είναι μια συνεχής άσκηση», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για περαιτέρω στοχευμένη στήριξη.

Το υπό εξέταση σχέδιο βασίζεται στο ιταλικό μοντέλο Energy Release, προσαρμοσμένο στα ελληνικά δεδομένα. Το Energy Release στοχεύει στη σταθεροποίηση του ενεργειακού κόστους για τη βιομηχανία, μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων προμήθειας ρεύματος σε ανταγωνιστικές τιμές. Η ιδέα είναι οι παραγωγοί ΑΠΕ να συνάπτουν συμβόλαια με τις βιομηχανίες υπό την εποπτεία του κράτους, εξασφαλίζοντας σταθερή και χαμηλότερη τιμή ρεύματος για πολλά χρόνια.

Στην Ιταλία, το πρόγραμμα υλοποιήθηκε από τον κρατικό φορέα Gestore dei Servizi Energetici (GSE) το 2022. Ο GSE αγόραζε ενέργεια από παραγωγούς ΑΠΕ και τη μεταπωλούσε σε ενεργοβόρες βιομηχανίες σε σταθερή τιμή, περίπου 210 ευρώ ανά μεγαβατώρα, σε μια περίοδο που οι τιμές χονδρικής ξεπερνούσαν τα 400 ευρώ. Έτσι, οι επιχειρήσεις είχαν πρόσβαση σε προβλέψιμο ενεργειακό κόστος, ενώ το κράτος διασφάλιζε ότι σε περίπτωση υποχώρησης της αγοράς, η διαφορά θα επιστρεφόταν μέσω ρήτρας claw back. Το ιταλικό παράδειγμα θεωρείται επιτυχημένο, καθώς σταθεροποίησε το ενεργειακό περιβάλλον για εκατοντάδες βιομηχανίες και ενίσχυσε την ανάπτυξη νέων έργων ΑΠΕ, χωρίς να εκτροχιάσει τον προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική εκδοχή θα είναι πιο περιορισμένη σε εύρος και κόστος, με εκτιμώμενη δαπάνη έως 280 εκατ. ευρώ ετησίως. Στον πυρήνα του ελληνικού σχεδίου βρίσκεται η σύναψη μακροπρόθεσμων συμβολαίων μεταξύ παραγωγών ΑΠΕ και βιομηχανιών, υπό κρατική εποπτεία, ώστε οι επιχειρήσεις να προμηθεύονται ηλεκτρική ενέργεια σε ανταγωνιστικές τιμές.

Η διαφορά τιμής θα καλύπτεται προσωρινά από τον κρατικό προϋπολογισμό ή ειδικό ταμείο, ενώ προβλέπεται ρήτρα «claw back», βάσει της οποίας τα οφέλη των πρώτων ετών θα επιστρέφονται σταδιακά μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες μέσω επενδύσεων σε πράσινες τεχνολογίες.

Η ελληνική εκδοχή του μοντέλου αναμένεται να καλύπτει το 40% έως 50% της κατανάλωσης των επιλέξιμων βιομηχανιών, με στόχο την ισορροπία μεταξύ στήριξης και δημοσιονομικής πειθαρχίας.