Η πρόβλεψη του πραγματικού αντίκτυπου της τεχνητής νοημοσύνης έχει αποδειχθεί μια περίπλοκη διαδικασία, με τους υποστηρικτές της να βρίσκονται σε διαμετρική αντίθεση με τους σκεπτικιστές.

Ενώ είναι ασυνήθιστο για μια κεντρική τράπεζα να επιχειρεί να μοντελοποιήσει τις οικονομικές συνέπειες της εξαφάνισης του ανθρώπου (με προφανή κατάληξη τον μηδενισμό του ΑΕΠ), ένα σχετικό διάγραμμα παρουσιάστηκε σε πρόσφατη έρευνα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Ντάλας, προκαλώντας αίσθηση.

Προβλέποντας τον πιθανό αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης στην οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ, οι ερευνητές κατέληξαν σε τρία σενάρια. Η κεντρική τους πρόβλεψη ήταν ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσε να ενισχύσει τη μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη του ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά 2,1% για μια περίοδο 10 ετών. Όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν οι συγγραφείς της έκθεσης, Mark Wynne και Lillian Derr, «Δεν είναι αμελητέο, αλλά ούτε και καταστροφικό».

Ωστόσο, η τράπεζα εξέτασε επίσης το ενδεχόμενο η Τεχνητή Νοημοσύνη να επιτύχει την τεχνολογική μοναδικότητα, ένα σημείο όπου η μηχανική νοημοσύνη θα ξεπεράσει την ανθρώπινη και θα γίνεται συνεχώς πιο έξυπνη.

Στο πιο αισιόδοξο σενάριο, αυτή η υπερ-νοημοσύνη θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια εκρηκτική άνοδο του ΑΕΠ και να εξαλείψει τις οικονομικές δυσλειτουργίες. Στο πιο απαισιόδοξο, θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την άνοδο κακόβουλων μηχανών και την εξάλειψη της ανθρωπότητας.

Οι συγγραφείς παραδέχθηκαν ότι υπάρχουν λίγα εμπειρικά στοιχεία για αυτά τα ακραία σενάρια, αν και ορισμένοι οικονομολόγοι τα έχουν εξετάσει διεξοδικά.

Είναι σαφές ότι υπάρχει μια μεγάλη διακύμανση απόψεων μεταξύ των οικονομολόγων σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Ωστόσο, η γενική εκτίμηση είναι ότι ο αντίκτυπός της μπορεί να μην είναι μεγαλύτερος από αυτόν άλλων τεχνολογικών εξελίξεων, όπως ο ηλεκτρισμός, ο κινητήρας εσωτερικής καύσης και οι υπολογιστές.

Απαιτείται ένα τεράστιο τεχνολογικό σοκ για να απομακρυνθεί μια οικονομία του μεγέθους των ΗΠΑ από τη γραμμή ανάπτυξής της, η οποία κυμαίνεται λίγο κάτω από το 2% ετησίως. Για περισσότερο από έναν αιώνα, αυτή η τάση έχει παραμείνει σταθερή, παρά τους δύο παγκόσμιους πολέμους, την οικονομική ύφεση και τις επαναλαμβανόμενες παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές κρίσεις, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι προηγούμενες τεχνολογικές εξελίξεις.

Επιπλέον, οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η ταχεία διάδοση της ΤΝ που παρατηρούμε σήμερα δεν θα μεταφραστεί αυτόματα σε παραγωγική ενσωμάτωση. Μάλιστα, μπορεί προσωρινά να οδηγήσει σε απώλεια παραγωγικότητας, καθώς οι θέσεις εργασίας αναδιατάσσονται και εισάγονται νέοι τρόποι εργασίας – η λεγόμενη καμπύλη J.

Αλλά οι θιασώτες της τεχνητής νοημοσύνης αντιμετωπίζουν τέτοια επιχειρήματα με επιφύλαξη. Πολλοί από αυτούς θεωρούν τους οικονομολόγους ως μια απαισιόδοξη και συντηρητική ομάδα, που προσπαθεί μάταια να προβλέψει το μέλλον κοιτάζοντας στον καθρέφτη του παρελθόντος.

Κατά την άποψή τους, η αυτοματοποίηση της φυσικής εργασίας πυροδότησε τη Βιομηχανική Επανάσταση, ενώ η αυτοματοποίηση της γνωστικής εργασίας θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της παραγωγικότητας. Αυτό θα πρέπει αναμφίβολα να μετατοπίσει τη γραμμή τάσης με δραματικό τρόπο.

Την περασμένη εβδομάδα, το Εργαστήριο Ψηφιακής Οικονομίας του Στάνφορντ φιλοξένησε ένα σεμινάριο για να συζητηθούν οι αντικρουόμενες απόψεις οικονομολόγων και τεχνολόγων. Τη συζήτηση συντόνισε ο Tamay Besiroglu, συνιδρυτής της Mechanize, μιας νεοσύστατης επιχείρησης τεχνητής νοημοσύνης που στοχεύει να καταστήσει δυνατή «την πλήρη αυτοματοποίηση της οικονομίας».

Μια προσέγγιση για την Τεχνητή Νοημοσύνη, είπε, είναι ότι θα μας επέτρεπε να εισάγουμε σημαντικά νέα στοιχεία στην οικονομία, αυξάνοντας μαζικά τον αριθμό των ψηφιακών εργαζομένων για την εκτέλεση πολύ περισσότερων εργασιών. Όπως δήλωσε ο Besiroglu, «Η Τεχνητή Νοημοσύνη μετατρέπει ουσιαστικά την εργασία σε ένα είδος κεφαλαίου».

Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσε να ενισχύσει την παραγωγικότητα είναι η δημιουργία και η διάδοση χρήσιμων ιδεών.

Στο βιβλίο του The Enlightened Economy, ο οικονομικός ιστορικός και πρόσφατος Νομπελίστας Joel Mokyr υποστήριξε ότι η Βιομηχανική Επανάσταση συνέβη στη Βρετανία τότε, λόγω της ταχείας κυκλοφορίας και υιοθέτησης της πρακτικής γνώσης.

Η έρευνα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Ντάλας αναγνώρισε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπορούσε κάλλιστα να επιταχύνει την ανακάλυψη και την καινοτομία με απρόβλεπτους τρόπους, συμβάλλοντας ουσιαστικά σε υψηλότερο βιοτικό επίπεδο.

Παρόλο που οι διαφορές μεταξύ οικονομολόγων και τεχνολόγων φαίνονται έντονες, ο Erik Brynjolfsson, διευθυντής του Εργαστηρίου Ψηφιακής Οικονομίας του Στάνφορντ, υποστηρίζει ότι δεν είναι ασυμβίβαστες. Όπως μου είπε, «Νομίζω ότι και οι δύο έχουν πολλή αλήθεια στις θέσεις τους και υπάρχει τρόπος να τις συμφιλιώσουμε».

Έχοντας μελετήσει τις αυξήσεις παραγωγικότητας από προηγούμενες τεχνολογίες γενικής χρήσης, όπως οι ατμομηχανές, ο ηλεκτρισμός και η πληροφορική, ο Brynjolfsson υποστηρίζει ότι ο μεγαλύτερος οικονομικός αντίκτυπος προέρχεται συχνά από επενδύσεις σε συμπληρωματικούς τομείς και όχι από άμεσες επενδύσεις σε αυτές καθαυτές τις τεχνολογίες.

Για παράδειγμα, χρειάστηκε μια γενιά για να κατασκευαστούν εργοστάσια εκσυγχρονισμένα, ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως τα οφέλη της ηλεκτρικής ενέργειας. Προτείνει ότι τα κέρδη θα προέλθουν πολύ πιο γρήγορα από την «εκπληκτική» Τεχνητή Νοημοσύνη, αλλά δεν θα είναι άμεσα.

«Αυτές οι συμπληρωματικές επενδύσεις είναι το σημείο όπου βρίσκεται η πραγματική δράση. Και απαιτούν χρόνο και είναι πολύ περίπλοκες», λέει.

Αυτό υποδηλώνει ότι τόσο οι οικονομολόγοι όσο και οι τεχνολόγοι μπορεί να έχουν εν μέρει δίκιο, αλλά και άδικο. Η αύξηση της παραγωγικότητας μπορεί τελικά να είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι προβλέπουν οι περισσότεροι οικονομολόγοι, αλλά πολύ πιο αργή από ό,τι προβλέπουν πολλοί τεχνολόγοι.