Στη «σκιά» της στεγαστικής κρίσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε από τη Βουλή ένα «κοκτέιλ» μέτρων με στόχο την ενίσχυση του οικιστικού αποθέματος της χώρας. Τα μέτρα περιλαμβάνουν από «πλαφόν» στα ενοίκια -υπό προϋποθέσεις- έως και φοροαπαλλαγές για κατασκευαστές, γενναίες ενισχύσεις για την ανακαίνιση παλαιών διαμερισμάτων, απαγόρευση έκδοσης νέων αδειών βραχυχρόνιας μίσθωσης, αλλά και επιστροφή δύο ενοικίων μέχρι του ποσού των 1.600 ευρώ σε συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών.

Ξεχωρίζει το πρόγραμμα ανακαίνισης κατοικιών, το οποίο θα καλύπτει έως και το 80% των επιλέξιμων δαπανών, ενώ για ειδικές κατηγορίες ιδιοκτητών το ποσοστό θα φτάνει το 90%. Το πρόγραμμα αφορά την αναβάθμιση παλαιών κλειστών ακινήτων, τα οποία έχουν κατασκευαστεί έως τις 31 Δεκεμβρίου του 1990 και δεν θα ξεπερνούν τα 120 τμ. Η επιδότηση θα μπορεί να φτάνει μέχρι τα 36.000 ευρώ. Έχει τεθεί εισοδηματικό όριο 35.000 ευρώ για ζευγάρι με προσαύξηση 5.000 ευρώ για κάθε παιδί.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ενίσχυση σε 50.000 εκπαιδευτικούς, νοσηλευτές και γιατρούς εκτός των αστικών κέντρων Αττικής και Θεσσαλονίκης, στους οποίους θα επιστρέφονται δύο ενοίκια ετησίως, ανεξάρτητα από το εισόδημά τους. Έτσι, κάθε χρόνο οι εν λόγω επαγγελματίες θα λαμβάνουν ποσά που θα φτάνουν μέχρι και τα 1.600 ευρώ, εφόσον ζουν σε περιοχές εκτός της πρωτεύουσας και της συμπρωτεύουσας.

Διαμορφώνεται ένα νέο πλαίσιο κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα της προσιτής στέγης, το οποίο συνοδεύεται από φοροαπαλλαγές και φτάνει μέχρι και το «πλαφόν» στα μισθώματα. Οι κατασκευαστικές θα μπορούν να χτίζουν διαμερίσματα ή να μετατρέπουν σε κατοικίες υφιστάμενα κτίρια αποκλειστικά προς ενοικίαση τουλάχιστον 10 ετών. Τα ενοίκια θα εκπίπτουν από τον φόρο εισοδήματος και το ανώτατο όριο ενοικίου θα καθορίζεται κεντρικά, θεσμοθετώντας κάποιου είδους «πλαφόν» για την ενοικίαση των συγκεκριμένων κατοικιών.

Στο τραπέζι έχει πέσει η προσαρμογή μέτρων που έχουν ήδη αποδώσει στην Ευρώπη. Στο Παρίσι, στη Βαρκελώνη και στο Βερολίνο εφαρμόζονται μηχανισμοί «ενοικίου αναφοράς». Οι δήμοι συλλέγουν στοιχεία για τα πραγματικά ενοίκια ανά περιοχή, μέγεθος και παλαιότητα κατοικίας και καθορίζουν ένα μέσο ποσό που λειτουργεί ως οροφή για τις τιμές. Στη Γαλλία, το ενοίκιο δεν μπορεί να ξεπερνά τον μέσο όρο, ενώ στη Γερμανία οι αυξήσεις σε υπάρχουσες μισθώσεις δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το τοπικό επίπεδο. Έτσι αποτρέπονται οι ακραίες αυξήσεις, χωρίς να παγώνει η αγορά. Ο δείκτης αυτός ανανεώνεται κάθε χρόνο, ώστε να αντικατοπτρίζει τις πραγματικές συνθήκες.

Προωθείται, επιπλέον, πολεοδομική ρύθμιση από το ΥΠΕΝ για την άμεση μετατροπή υφιστάμενων ακινήτων προς οικιστική χρήση. Εγκαταλελειμμένα ή ημιτελή κτίσματα θα εντάσσονται στην κατηγορία ιδιωτικών επενδύσεων με κίνητρο την έκπτωση φόρου.

Θεσμοθετούνται νέοι περιορισμοί στη βραχυχρόνια μίσθωση. Οι σημερινές ρυθμίσεις επεκτείνονται και στο κέντρο Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη όπου απαγορεύεται η βραχυχρόνια μίσθωση, όταν ένα τέτοιο ακίνητο μεταβιβάζεται, θα διαγράφεται αυτόματα από το Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής. Με άλλα λόγια, όποιο ακίνητο βραχυχρόνιας μίσθωσης μεταβιβαστεί θα αλλάζει «αυτόματα» χρήση και δεν θα μπορεί να βγάζει νέα άδεια ως τύπου Airbnb.

Διαμορφώνονται, τέλος, τοπικά σχέδια αναβάθμισης δημοτικών και κρατικών κτιρίων σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές για κατοικίες για δημοσίους υπαλλήλους.