Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις μετά τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Πολωνίας και την κατάρριψη ρωσικών drones, στη διάρκεια μεγάλης επίθεσης στην Ουκρανία, τη νύχτα της Τρίτης προς Τετάρτη. Οι αντιδράσεις σε Βαρσοβία, Ευρωπαϊκή Ένωση και ΝΑΤΟ είναι έντονες. Διεθνή δίκτυα αναφέρουν κλιμάκωση εκ μέρους της Μόσχας, η οποία «τεστάρει την αντίδραση της Δύσης», καθώς φαίνεται πως τα drones δεν εισήλθαν στην Πολωνία εκ παραδρομής, αλλά προχώρησαν αρκετά βαθιά, με αποτέλεσμα να κλείσει το αεροδρόμιο της Βαρσοβίας.

Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, σε νέες δηλώσεις, ενημέρωσε πως έγιναν 19 παραβιάσεις του εναέριου χώρου κατά τη διάρκεια της νύχτας και πως η Πολωνία ενεργοποιεί το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με πληροφορίες, κλήθηκε στο πολωνικό υπουργείο Εξωτερικών ο Ρώσος επιτετραμμένος. Ο Τουσκ ενημέρωσε τους βουλευτές ότι ο πολωνικός στρατός αποφάσισε να κλιμακώσει την απάντησή του στις ρωσικές επιθέσεις στην Ουκρανία λίγο μετά τις 10 μ.μ. τοπική ώρα.

Η πρώτη παραβίαση του πολωνικού εναέριου χώρου σημειώθηκε γύρω στις 11:30 μ.μ. της Τρίτης, και η τελευταία αναφέρθηκε στις 6:30 π.μ. σήμερα το πρωί. «Αυτό δίνει μια ιδέα για την κλίμακα αυτής της επιχείρησης» είπε χαρακτηριστικά ο Τούσκ.

Προκαταρκτικές αναφορές κάνουν λόγο για 19 παραβιάσεις του εναέριου χώρου, με ένα σημαντικό αριθμό drones να περνούν από τη Λευκορωσία και να εισέρχονται στην Πολωνία. Επιβεβαιώνεται ότι τρία drones καταρρίφθηκαν, ενώ ένα τέταρτο φέρεται να καταρρίφθηκε επίσης. Οι αρχές εργάζονται για την επαλήθευση αυτών των στοιχείων, όπως δήλωσε ο Τούσκ.

Ο ίδιος προειδοποίησε ότι οι τελευταίες παραβιάσεις του πολωνικού εναέριου χώρου είναι μέρος της ευρύτερης κατάστασης ασφαλείας, με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία να προγραμματίζουν «επιθετική» στρατιωτική άσκηση αργότερα αυτή την εβδομάδα. «Δεν υπάρχει λόγος να ισχυριστούμε ότι βρισκόμαστε σε κατάσταση πολέμου… αλλά η κατάσταση είναι σαφώς πιο επικίνδυνη από όλες τις προηγούμενες» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τούσκ, προσθέτοντας ότι η προοπτική μιας μεγάλης στρατιωτικής σύγκρουσης είναι «πιο κοντά από ποτέ, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Παράλληλα, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας ανακοίνωσε ότι θα επικαλεστεί το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ, ζητώντας επίσημες διαβουλεύσεις εντός της Συμμαχίας, μια κίνηση που συμφωνήθηκε με τον πρόεδρο Καρόλ Ναβρόκι.

Το άρθρο αναφέρει: «Τα Μέρη θα διαβουλεύονται από κοινού όποτε, κατά τη γνώμη οποιουδήποτε από αυτά, απειλείται η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε από τα μέρη».

Οποιαδήποτε χώρα μέλος μπορεί να επικαλεστεί επίσημα το Άρθρο 4 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού. Μόλις γίνει επίκληση, το θέμα συζητείται και μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε κάποια μορφή κοινής απόφασης ή δράσης εκ μέρους της Συμμαχίας. Όποιο και αν είναι το σενάριο, οι συνάδελφοι που κάθονται γύρω από το τραπέζι του Συμβουλίου ενθαρρύνονται να αντιδράσουν σε μια κατάσταση που τους γνωστοποίησε μια χώρα μέλος.

Από τη δημιουργία της Συμμαχίας το 1949, έχει γίνει επίκληση του Άρθρου 4 επτά φορές. Στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία ζήτησαν να πραγματοποιήσουν διαβουλεύσεις βάσει του άρθρου 4 μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Ωστόσο, ο Τούσκ τονίζει ότι, παρά τις εκδηλώσεις αλληλεγγύης, «οι λέξεις δεν είναι αρκετές» και η Πολωνία θα ζητήσει «πολύ μεγαλύτερη» υποστήριξη από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ. «Αυτός δεν είναι απλώς ένας πόλεμος για τους Ουκρανούς. Είναι ένας πόλεμος που η Ρωσία έχει κηρύξει εναντίον ολόκληρου του ελεύθερου κόσμου».

Το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε νωρίτερα ότι βρίσκεται «σε στενή διαβούλευση με τη Βαρσοβία». Η Βαρσοβία, από πλευράς της, ευχαρίστησε το ΝΑΤΟ και την Ολλανδία, καθώς «σήκωσαν» μαχητικά F-35 για να συνδράμουν στην ασφάλεια του εναερίου χώρου της Πολωνίας.

Δύο γερμανικά συστήματα αεροπορικής άμυνας Patriot που έχουν αναπτυχθεί στην Πολωνία συμμετείχαν επίσης στην ανίχνευση ρωσικών drones πάνω από το πολωνικό έδαφος κατά τη διάρκεια της νύχτας, σύμφωνα με πληροφορίες που έδωσε πηγή από τον τομέα της ασφάλειας στο Reuters.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι η εισβολή drone στον πολωνικό εναέριο χώρο είναι «απαράδεκτη», προσθέτοντας ότι θα μιλήσει σύντομα με τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε. «Δεν θα συμβιβαστούμε όσον αφορά την ασφάλεια των συμμάχων μας» έγραψε ο Μακρόν σε ανάρτηση στην πλατφόρμα X.