Με την έναρξη της νέας χρονιάς, αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το πρόγραμμα κοινωνικής κατοικίας, μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το αυξανόμενο και δυσεπίλυτο πρόβλημα της στέγασης. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα του πληθυσμού, από νέους και ευάλωτα νοικοκυριά, μέχρι δημοσίους υπαλλήλους και στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων που υπηρετούν μακριά από τον τόπο καταγωγής τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει τρεις διακριτούς πυλώνες, σχεδιασμένους για να καλύψουν διαφορετικές ανάγκες και κοινωνικές ομάδες:

1. Πλαίσιο κοινωνικής στέγης για ευάλωτα νοικοκυριά:
Ο πρώτος πυλώνας επικεντρώνεται στην παροχή στήριξης σε όσους δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή κατοικία. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται νέοι με χαμηλά ή μεσαία εισοδήματα, οικογένειες με περιορισμένους πόρους, άτομα που ζουν σε επισφαλείς συνθήκες και κοινωνικά ευάλωτες ομάδες. Προβλέπεται η διάθεση κατοικιών με χαμηλό ενοίκιο ή με ευνοϊκούς όρους παραχώρησης, δημιουργώντας έτσι σταθερές συνθήκες διαβίωσης.

2. Ειδικό πρόγραμμα στέγασης για δημοσίους υπαλλήλους:
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά τους δημοσίους λειτουργούς που υπηρετούν σε περιοχές μακριά από τη μόνιμη κατοικία τους, οι οποίοι συχνά αντιμετωπίζουν υψηλό στεγαστικό κόστος ή έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών. Το πρόγραμμα προβλέπει τη δημιουργία και διάθεση κατοικιών ειδικά για αυτούς, με στόχο τη μείωση του οικονομικού βάρους που συνεπάγεται η μετακίνηση και η εγκατάσταση σε άλλες περιοχές. Με αυτόν τον τρόπο, διευκολύνεται η παραμονή και η σταθερότητα του προσωπικού σε υπηρεσίες που συχνά αντιμετωπίζουν ελλείψεις.

3. Στοχευμένο οικιστικό πρόγραμμα για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων:
Ο τρίτος πυλώνας απευθύνεται στο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, το οποίο συχνά καλείται να μετακινείται σε διάφορες περιοχές της χώρας ανάλογα με τις υπηρεσιακές ανάγκες. Η έλλειψη κατάλληλων και προσιτών κατοικιών αποτελεί μια διαχρονική πρόκληση για τις Ένοπλες Δυνάμεις. Το νέο πρόγραμμα προβλέπει τη δημιουργία σύγχρονων οικιστικών μονάδων ή την αξιοποίηση υφιστάμενων κτιρίων, προκειμένου να καλυφθούν οι στεγαστικές ανάγκες των στρατιωτικών οικογενειών και του προσωπικού.

Σε πολλές περιοχές, τα διαθέσιμα ακίνητα είναι ελάχιστα, και τα ενοίκια τόσο υψηλά που απορροφούν σημαντικό μέρος του μηνιαίου εισοδήματος των πολιτών. Αυτό το πρόβλημα οδηγεί συχνά σε πραγματική οικονομική ασφυξία και δημιουργεί εμπόδια στη στελέχωση κρίσιμων δημόσιων δομών.

Το πρόγραμμα κοινωνικής κατοικίας βασίζεται στην ανακαίνιση ακινήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης – κτίρια δήμων και περιφερειών που σήμερα παραμένουν κενά – ώστε να μετατραπούν σε κατοικίες για όσους υπηρετούν «εκτός έδρας».

Με τη διεύρυνση του προγράμματος «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» και τη σύνδεσή του με τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα, προβλέπεται η κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των δημοσίων υπαλλήλων σε όλη τη χώρα. Οι διαθέσιμοι πόροι θα επιτρέψουν την αξιοποίηση ανενεργών ακινήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τη στέγαση των εργαζομένων στις τοπικές υπηρεσίες.

Η συζήτηση για την κοινωνική στέγαση αποκτά πλέον ευρωπαϊκό χαρακτήρα, με την Ελλάδα να έχει ενεργή και αναγνωρίσιμη παρουσία.

Παράλληλα, εξελίσσεται και το γενικό πρόγραμμα κοινωνικής αντιπαροχής, το οποίο αποτελεί κεντρικό άξονα της στεγαστικής στρατηγικής. Αρχικά, προβλέπεται η δημιουργία 2.500 κατοικιών κοινωνικής αντιπαροχής με κοινωνικό μίσθωμα, σε ακίνητα που θα αξιοποιηθούν μέσω της συνεργασίας του Δημοσίου και ιδιωτών. Στο πρόγραμμα εντάσσονται επίσης ακίνητα του πρώην ΟΕΚ, στα οποία σχεδιάζεται η κατασκευή περίπου 4.000 νέων διαμερισμάτων, με ένα μεγάλο μέρος τους να επιστρέφει στο Δημόσιο για να διατεθεί σε νοικοκυριά με κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια.

Σύμφωνα με το μοντέλο κοινωνικής αντιπαροχής, τουλάχιστον το 30% των νέων κατοικιών θα παραμείνει στο Δημόσιο και θα διατεθεί με κοινωνικό μίσθωμα χαμηλότερο από αυτό της αγοράς. Τα υπόλοιπα διαμερίσματα θα διατεθούν στην αγορά, ενισχύοντας την προσφορά και συμβάλλοντας στη σταδιακή αποκλιμάκωση των τιμών.

Η επιλογή των ωφελούμενων θα γίνεται από τον ΟΠΕΚΑ, με έμφαση σε πολύτεκνες και μονογονεϊκές οικογένειες, νοικοκυριά με άτομα με αναπηρία και νέους. Η χαρτογράφηση των διαθέσιμων οικοπέδων έχει ολοκληρωθεί, με δέκα μεγάλες εκτάσεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και τουριστικές περιοχές να αξιοποιούνται κατά προτεραιότητα. Οι πρώτες κατοικίες εκτιμάται ότι θα παραδοθούν το 2027.

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» προϋπολογισμού 50 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία, οι εγκεκριμένες αιτήσεις έχουν φτάσει τις 3.836 και η απορρόφηση το 61,87%.

Το πρόγραμμα επιδοτεί την ανακαίνιση κενών οικιών και διαμερισμάτων με σκοπό τη διάθεσή τους στην αγορά προς εκμίσθωση ως κατοικιών. Η επιδότηση καλύπτει έως και το 60% των δαπανών – με ανώτατο ποσό επιδότησης τα 8.100 ευρώ – οι οποίες μπορούν να φτάσουν τα 13.500 ευρώ. Προβλέπεται επίσης προκαταβολή 50% επί του επιλέξιμου ποσού, ώστε οι ιδιοκτήτες να μπορούν να ξεκινήσουν άμεσα τις εργασίες. Οι επιλέξιμες δαπάνες αφορούν τόσο τα υλικά όσο και τις εργασίες ανακαίνισης ή επισκευής, επιτρέποντας τη γρήγορη επαναφορά ακινήτων που παρέμεναν επί χρόνια ανεκμετάλλευτα.