Σκάνδαλο μεγατόνων ξεσπά στις Βρυξέλλες, τρία χρόνια μετά το Qatargate, «αγγίζοντας» την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ). Η πρώην επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι, και ο ανώτατος αξιωματούχος της Κομισιόν, Στέφανο Σανίνο, βρίσκονται υπό κράτηση από τις βελγικές αρχές. Οι δύο φέρονται να εμπλέκονται σε απάτη σχετικά με τη διαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων σε πρόγραμμα κατάρτισης Ευρωπαίων διπλωματών.

Οι βελγικές αρχές συνέλαβαν επίσης ένα διευθυντικό στέλεχος του Κολεγίου της Ευρώπης. Συνολικά, τρία άτομα τέθηκαν υπό κράτηση μετά από έρευνες στα κτίρια της ΕΥΕΔ και στο Κολέγιο της Ευρώπης στην Μπριζ. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το τρίτο άτομο είναι διευθυντικό στέλεχος του Κολεγίου της Ευρώπης. Οι έρευνες διατάχθηκαν από την ευρωπαϊκή Εισαγγελία λόγω «ισχυρών υποψιών» απάτης την περίοδο 2021-2022, σχετικά με απόφαση της ΕΥΕΔ για ανάθεση προγράμματος της διπλωματικής ακαδημίας της Ε.Ε. στο Κολέγιο.

Η Μογκερίνι, μετά τη λήξη της θητείας της στην ΕΥΕΔ, έγινε το 2020 πρύτανης του Κολεγίου της Ευρώπης και το 2022 διευθύντρια της διπλωματικής ακαδημίας της Ε.Ε.. Ο Στέφανο Σανίνο ήταν γενικός γραμματέας της ΕΥΕΔ (2021-2024) πριν γίνει επικεφαλής της γενικής διεύθυνσης για τη Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική και χώρες του Κόλπου (MENA) τον Φεβρουάριο.

Το γραφείο της Μογκερίνι και εκπρόσωπος του Κολεγίου αρνήθηκαν κάθε σχόλιο, ακόμη και την επιβεβαίωση των ερευνών. «Το Κολέγιο της Ευρώπης δεν θα προβεί σε κάποιο σχόλιο σε αυτή τη φάση», τόνισε ο εκπρόσωπος.

Οι έρευνες επιβεβαιώθηκαν από εκπρόσωπο της Κομισιόν, χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες. Ένας παρών στις έρευνες περιέγραψε πώς οι αστυνομικοί «έκαναν κυριολεκτικά φύλλο και φτερό το γραφείο πρώην συνεργάτιδος του Σανίνο».

Η έρευνα αφορά πιθανή ευνοιοκρατία ως προς την ανάθεση εννεαμήνου προγράμματος κατάρτισης για μελλοντικούς Ευρωπαίους διπλωμάτες στο Κολέγιο. Διερευνάται εάν το Κολέγιο της Ευρώπης ή οι εκπρόσωποί του ενημερώθηκαν εκ των προτέρων για τα κριτήρια επιλογής στο πλαίσιο της διαδικασίας υποβολής προσφορών.

Το σκάνδαλο έρχεται τρία χρόνια μετά το Qatargate και την εμπλοκή της Εύας Καϊλή. Παρά το ότι δεν αφορά την τρέχουσα περίοδο και τη νυν επικεφαλής της ΕΥΕΔ Κάγια Κάλας, ρωσικά «τρολ» στοχοποιούν την Εσθονή αξιωματούχο και την πρόεδρο της Κομισιόν.

Ο Αλμπέρτο Αλεμάνο, καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου στο HEC, σχολιάζει πως είναι «δύσκολο να σκεφτεί κανείς χειρότερη στιγμή για την Ε.Ε. να αντιμετωπίζει ένα σκάνδαλο δημόσιας ακεραιότητας». Θεωρεί ότι χρειάζεται σύνεση ως προς τον σχολιασμό πριν την ολοκλήρωση των ερευνών, εκφράζοντας δυσπιστία ως προς την αποτελεσματικότητα της βελγικής δικαιοσύνης. Προσθέτει ότι «η Ε.Ε. χρειάζεται ειδικό όργανο εποπτείας –πέραν της ευρωπαϊκής Εισαγγελίας–, καθώς δεν μπορεί να συνεχίσει να βασίζεται στο βελγικό σύστημα δικαιοσύνης».