Με μια νίκη που δίχασε τον θεσμό και τους υποστηρικτές του, η 25χρονη καλλονή από το Μεξικό, Φατίμα Μπος, αναδείχθηκε Μις Υφήλιος 2025, σε έναν από τους πιο αμφιλεγόμενους διαγωνισμούς ομορφιάς των τελευταίων ετών.

Η στέψη της Μπος ρίχνει την αυλαία σε έναν κύκλο σκανδάλων, αναζωπυρώνοντας ερωτήματα για έναν θεσμό που χάνει την αίγλη του χρόνο με τον χρόνο. Ο αμφιλεγόμενος θρίαμβος της Μπος στην Μπανγκόκ ήρθε μετά από ένα μήνα γεμάτο πρωτοφανή σκάνδαλα, παραιτήσεις κριτών και κατηγορίες για "στημένο παιχνίδι". Το γεγονός ότι το στέμμα κατέληξε στην Μις Μεξικό, η οποία λίγες εβδομάδες πριν είχε αποχωρήσει από επίσημη εκδήλωση έπειτα από δημόσιο εξευτελισμό από Ταϊλανδό διοργανωτή, γέννησε άμεσα ερωτήματα για τη δικαιοσύνη και την αντικειμενικότητα της νίκης της, καθώς και για το αν ήταν μια στρατηγική κίνηση δημοσίων σχέσεων για τη διάσωση του κύρους του διαγωνισμού.

Η νίκη της Μπος στον 74ο διαγωνισμό έρχεται σε μια περίοδο έντονης κριτικής για την αναγκαιότητα και τη δημοφιλία του θεσμού, πυροδοτώντας έντονες συζητήσεις στο διαδίκτυο.

Το δραματικό χρονικό ξεκίνησε νωρίτερα τον Νοέμβριο, όταν ο Ταϊλανδός μεγιστάνας των μέσων ενημέρωσης και διοργανωτής του φετινού διαγωνισμού, Ναβάτ Ίτσαραγκραζίλ, επέπληξε δημόσια την Μπος, επειδή δεν είχε δημοσιεύσει προωθητικό περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όταν η Μις Μεξικό διαμαρτυρήθηκε, ο Ίτσαραγκραζίλ κάλεσε την ασφάλεια και απείλησε με αποκλεισμό όσες την υποστήριζαν. Η Μπος αποχώρησε αμέσως από την αίθουσα, ακολουθούμενη από πολλές άλλες διαγωνιζόμενες σε ένδειξη αλληλεγγύης, μια κίνηση που έκανε τον γύρο του κόσμου.

Ο οργανισμός Μις Υφήλιος καταδίκασε τη συμπεριφορά του Ίτσαραγκραζίλ ως "κακόβουλη", ενώ ο Ρότσα, ο Μεξικανός επιχειρηματίας που εκπροσωπεί τον διαγωνισμό από την πλευρά του Μεξικού, του ζήτησε δημόσια να "σταματήσει". Ακόμη και η Πρόεδρος του Μεξικού, Κλαούντια Σάινμπαουμ, είχε επαινέσει τη Μπος ως "παράδειγμα για το πώς πρέπει οι γυναίκες να μιλούν" απέναντι στην επιθετικότητα.

Μετά το περιστατικό με τον Ιτσαραγκρισίλ, η Μπος είχε γράψει στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram: «Με αποκάλεσε ανόητη. Θέλω να γνωρίζει η χώρα μου ότι δεν φοβάμαι να ακουστεί η φωνή μου. Είναι εδώ, πιο δυνατή από ποτέ. Έχω έναν σκοπό. Έχω πράγματα να πω. Είμαστε στον 21ο αιώνα. Δεν είμαι κούκλα να μου αλλάζουν τα ρούχα και να με φτιάχνουν. Ήρθα εδώ για να δώσω φωνή σε όλες τις γυναίκες και τα κορίτσια που αγωνίζονται για έναν σκοπό και για να πω στη χώρα μου ότι είμαι απόλυτα δεσμευμένη στον δικό μου».

Μία εβδομάδα μετά το σκάνδαλο της αποχώρησης, δύο κριτές παραιτήθηκαν. Ο Λιβανέζος-Γάλλος μουσικός Ομάρ Χαρφούς, μέλος της οκταμελούς κριτικής επιτροπής, ανακοίνωσε την παραίτησή του στο Instagram, κατηγορώντας τους διοργανωτές ότι "ένα ανεξάρτητο κλιμάκιο" είχε προεπιλέξει τους φιναλίστ πριν από τον τελικό. Λίγες ώρες αργότερα, ο πρώην Γάλλος ποδοσφαιριστής Κλοντ Μακελελέ ανακοίνωσε επίσης την αποχώρησή του, επικαλούμενος "απρόβλεπτους προσωπικούς λόγους".

Τα οργανωτικά στελέχη του Μις Υφήλιος απέρριψαν τις κατηγορίες του Χαρφούς, δηλώνοντας πως "καμία ομάδα δεν είχε εξουσιοδοτηθεί να αξιολογήσει τις εκπροσώπους ή να επιλέξει φιναλίστ". Ωστόσο, λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση της νίκης της Μπος, ο Χαρφούς δημοσίευσε μια δήλωση επαναλαμβάνοντας τους ισχυρισμούς του περί "στημένου" διαγωνισμού.

Η νίκη της Μις Μεξικό, η τέταρτη για τη χώρα της, βρήκε πολλούς Μεξικανούς και υποστηρικτές της να πανηγυρίζουν, ωστόσο πολλοί αναρωτήθηκαν αν το στέμμα της δόθηκε ως μία "κίνηση κάθαρσης" και "απόπειρα ξεπλύματος" για όσα είχαν προηγηθεί.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα σχόλια ήταν καυστικά: "Του χρόνου όποια αποχωρήσει θα κερδίσει", έγραψε κάποιος, ενώ ένας άλλος σχολίασε: "Έπρεπε να τη στεφανώσουν για να επανορθώσουν την αδικία ώστε να σωθεί ο διαγωνισμός ‘Μις Υφήλιος’!"

Την ώρα του τελικού, ο Ίτσαραγκραζίλ ανέβαζε φωτογραφίες από το κοινό στο Instagram, αλλά δεν εμφανίστηκε στη σκηνή. Μετά τη στέψη της Μπος, η δήλωσή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν σιβυλλική: «Ένα δισεκατομμύριο λέξεις που δεν μπορούν να ειπωθούν».

«Όσον αφορά το αποτέλεσμα, το αφήνουμε στους τηλεθεατές να κρίνουν… οι άνθρωποι παντού μπορούν να κάνουν τη δική τους αξιολόγηση» δήλωσε αργότερα στους δημοσιογράφους.

Από την πλευρά του, ο οργανισμός, σε αναρτήσεις του, αποθέωσε την Μπος λέγοντας ότι "η χάρη, η δύναμη και το λαμπερό της πνεύμα συνεπήραν τις καρδιές του κόσμου". Έκτοτε Ρότσα και Ίτσαραγκραζίλ έχουν συμφιλιωθεί.

Σε παράλληλο χρόνο, δημοσίευμα της New York Post, έφερε ακόμη περισσότερο drama στον διαγωνισμό υποστηρίζοντας πως η Μις Παλαιστίνη, Ναντίν Αγιούμπ, ήταν παντρεμένη με τον γιο του Μαρουάν Μπαργούτι, ηγέτη της Φατάχ. Σύμφωνα με το δημοσίευμα το μοντέλο είχε παντρευτεί τον Σαράφ Μπαργούτι, γιο του Μαρουάν Μπαργούτι, το 2016 και τρία χρόνια αργότερα απέκτησαν έναν γιο, τον οποίο ονόμασαν Μαρουάν. Συγγενικό πρόσωπο που μίλησε στην εφημερίδα επιβεβαίωσε τον γάμο, αποφεύγοντας όμως να σχολιάσει την τρέχουσα οικογενειακή κατάσταση.

Φωτογραφίες εμφανίζουν την Αγιούμπ με τον σύζυγό της, καθώς και μαζί με τη Φαντβά Μπαργούτι, σύζυγο του Μαρουάν Μπαργούτι και εξέχουσα πολιτική προσωπικότητα της Φατάχ. Το ρεπορτάζ αποκαλύπτει επίσης ότι η Αγιούμπ εργαζόταν ως γυμνάστρια στο γυμναστήριο IQ Fitness στη Ραμάλα, το οποίο ανήκει στον Κάσαμ Μπαργούτι, επίσης γιο του Μαρουάν Μπαργκούτι. Σε αναρτήσεις του γυμναστηρίου, η Αγιούμπ αναφέρεται με το επώνυμο Μπαργoύτι.

Η Post αναφέρει ότι η διαδικασία επιλογής της Μις Παλαιστίνης είναι αμφιλεγόμενη καθώς δεν υπάρχει καταγεγραμμένος εθνικός διαγωνισμός ούτε διαδικασία επιλογής υποψηφίων. Η ίδια φέρεται να διευθύνει τον οργανισμό Miss Παλαιστίνη στο Ντουμπάι, που της απένειμε τον τίτλο. Η συμμετοχή της στον διαγωνισμό Mις Υφήλιος προκάλεσε αντιδράσεις και στο Ισραήλ, με πολιτικούς και σχολιαστές να αμφισβητούν τον τίτλο Μις Παλαιστίνη.

Ο υπουργός Διασποράς και Καταπολέμησης Αντισημιτισμού Αμιχάι Τσίκλι δήλωσε στην εφημερίδα πως «δεν υπάρχει παλαιστινιακό κράτος» και ότι δεν τον απασχολούν οι δεσμοί της Αγιούμπ με την οικογένεια Μπαργούτι. Η Ρουθ Βάσερμαν Λάντε, πρώην μέλος της Κνεσέτ, σχολίασε ότι η χρήση τέτοιων διεθνών πλατφορμών αποτελεί «τακτική διάχυσης πολιτικών μηνυμάτων στο διεθνές κοινό», ενώ απέρριψε την προσπάθεια «εισχώρησης ισλαμικών ιδεολογιών σε χώρους δυτικής κουλτούρας».

Πρώην στέλεχος της Φατάχ, ο Μαρουάν Μπαργούτι συνελήφθη από τις ισραηλινές αρχές το 2002 και καταδικάσθηκε το 2004 σε πέντε φορές ισόβια δεσμά για φόνους σχετικά με τον ρόλο του στη δεύτερη Ιντιφάντα (2000-2005). Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, τα κίνητρα πίσω από τις διώξεις του ήταν πολιτικά υποκινούμενα. Αποκαλείται συχνά «Μαντέλα της Παλαιστίνης», λόγω της μακράς περιόδου φυλάκισής του, της ατζέντας του για ειρηνική αντίσταση, αλλά και επειδή παραμένει διαχρονικά ένας από τους πιο δημοφιλείς ηγέτες της παλαιστινιακής πολιτικής σκηνής.

Ο 66χρονος Μαρουάν Μπαργούτι χαίρει του σεβασμού τόσο των Παλαιστίνιων κοσμικών όσο και των ισλαμιστών ηγετών και η απελευθέρωσή του αποτελεί πάγια αξίωση της Χαμάς στις κατά καιρούς διαπραγματεύσεις. Σε άρθρο του τον Ιούλιο του 2024, ο Economist χαρακτήριζε τον Μπαργούτι τον «πιο σημαντικό κρατούμενο του κόσμου» καθώς η αποφυλάκισή του θα μπορούσε να αλλάξει τη δυναμική της σύγκρουσης, αλλά και της μεταπολεμικής Παλαιστίνης.

Η δρ Λεονί Φλάισμαν, ειδική σε θέματα συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή από το City St Georges του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, ανέφερε πως «οι ισχυροί τον θέλουν στη φυλακή». Σύμφωνα με την ίδια, η ηγεσία της Παλαιστινιακής Αρχής έχει επανειλημμένα αντιταχθεί στην απελευθέρωσή του στο πλαίσιο ανταλλαγών κρατουμένων.

Από την πλευρά του ο Νετανιάχου είχε δηλώσει πως «το να αποκαλείς τον φυλακισμένο ηγέτη της Φατάχ, Μαρουάν Μπαργούτι, Παλαιστίνιο ηγέτη και βουλευτή είναι σαν να αποκαλείς τον πρώην πρόεδρο της Συρίας, Μπασάρ αλ Ασαντ, παιδίατρο».

Σύμφωνα με τον Economist, δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2024 από τον Παλαιστίνιο ερευνητή Khalil Shikaki έδειξε ότι, αν γίνονταν εκλογές, θα κέρδιζε περισσότερες ψήφους από το άθροισμα των ψήφων των δύο κυριότερων αντιπάλων του, του Μαχμούντ Αμπάς της Φατάχ και του Ισμαήλ Χανίγια της Χαμάς.

Οι πρόσφατες αντιπαραθέσεις, σύμφωνα με τους αναλυτές, υπογραμμίζουν τις πολιτιστικές και στρατηγικές διαφορές μεταξύ των Ταϊλανδών και Μεξικανών ιδιοκτητών του διαγωνισμού. Οι εκδηλώσεις του διαγωνισμού διοργανώνονται από τον Ίτσαραγκραζίλ, επιχειρηματίας και ιδρυτής του Miss Grand International, ενώ το διοικητικό κομμάτι διευθύνει από το Μεξικό ο επιχειρηματίας Ραούλ Ρότσα.

Η νέα ηγεσία είναι σχετικά πρόσφατη, καθώς η Ταϊλανδή τρανς μεγιστάνας Άν Τζακρατζουτάτιπ, η οποία είχε αγοράσει τον διαγωνισμό το 2022, προχώρησε σε σαρωτικές αλλαγές προς την ενσωμάτωση, επιτρέποντας τη συμμετοχή τρανς γυναικών, παντρεμένων και μητέρων, ενώ κατάργησε και το όριο ηλικίας. Ωστόσο, το 2023, η εταιρεία της, JKN, υπέβαλε αίτηση πτώχευσης, επικαλούμενη «προβλήματα ρευστότητας», και η ίδια παραιτήθηκε από διευθύνουσα σύμβουλος. Η Τζακρατζουτάτιπ αντικαταστάθηκε από τον διπλωμάτη Μάριο Μπούκαρο, με τον Ρότσα να ενσωματώνεται στο σχήμα ως επιχειρηματικός εταίρος και τον Ίτσαραγκραζίλ ως διοργανωτής.

Η μετάβαση υπήρξε «πολύ ταραχώδης», σχολίασε η Ντάνι Γουόκερ, Αμερικανίδα πρώην βασίλισσα ομορφιάς και προπονήτρια διαγωνισμών, επισημαίνοντας τον κατακερματισμό των ρόλων μεταξύ Μπανγκόκ και Μεξικού. Η Πόλα Σούγκαρτ, πρώην πρόεδρος του Οργανισμού, επεσήμανε πως «για τους φαν και τους εξωτερικούς παρατηρητές, είναι πολύ μπερδεμένο. Κανείς δεν ξέρει ποιοι είναι οι πραγματικοί διοργανωτές ή ποιον να ρωτήσει, και αυτό είναι πολύ επιζήμιο για το εμπορικό σήμα».

Η στέψη της νέας Μις Υφήλιος σηματοδοτεί την αποφασιστικότητα του οργανισμού να παραμείνει επίκαιρος και να εξελιχθεί από ένα τηλεοπτικό θέαμα, σε ένα εμπορικό σήμα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Καθώς η τηλεθέαση μειώνεται σταθερά, οι νικήτριες και οι επιλαχούσες του διαγωνισμού μετατρέπονται σε influencers με εκατομμύρια ακόλουθους, κερδίζοντας έδαφος στο ψηφιακό σύμπαν του e-commerce, μια πρακτική που εισήγαγε ο Ίτσαραγκραζίλ. Ωστόσο, στη Λατινική Αμερική, οι βασίλισσες ομορφιάς εξακολουθούν να θεωρούνται λαμπερές τηλεοπτικές διασημότητες.

Αν και ο διαγωνισμός παραμένει εξαιρετικά δημοφιλής στη Λατινική Αμερική και τη Νοτιοανατολική Ασία, όπου το στέμμα μπορεί να αποτελέσει διέξοδο από τη φτώχεια ή να εξασφαλίσει δόξα και φήμη με την ταχύτητα του φωτός, συνεχίζει να αμφισβητείται για τη σπουδαιότητά του ενώ διχάζει για τη σεξουαλική αντικειμενοποίηση των γυναικών.

Οι διοργανωτές έχουν κάνει προσαρμογές, επιτρέποντας στις διαγωνιζόμενες από πιο συντηρητικές χώρες να φορούν ολόσωμα μαγιό αντί για μπικίνι. «Φυσικά, δεν θα είναι για όλους, και πάντα θα υπάρχουν αυτοί που διαφωνούν. Αλλά όσο οι βασικές αξίες παραμένουν ανέπαφες, νομίζω ότι οι διαγωνισμοί θα έχουν πάντα έναν ρόλο να διαδραματίσουν στην κοινωνία», δήλωσε η πρώην πρόεδρος, Σούγκαρτ. «Τα ‘Μις Υφήλιος’ δεν αξίζουν τίποτα αν δεν ενδυναμώνουν και δεν στηρίζουν τις γυναίκες που διαγωνίζονται».

Στον τελικό, πρώτη επιλαχούσα αναδείχθηκε η Μις Ταϊλάνδη, Πραβίναρ Σινγκ, ενώ τρίτη η Μις Βενεζουέλα, Στέφανι Αμπασάλι, ακολουθούμενη από τη Μις Φιλιππίνες, Μα Ατίσα Μανάλο, και τη Μις Ακτή Ελεφαντοστού, Ολίβια Γιάτσε.

Το στέμμα άλλαξε χέρια, αλλά η αναταραχή στην κορυφή του Οργανισμού και τα ερωτήματα για τη διαφάνεια του αποτελέσματος θα συνεχίσουν να απασχολούν τον κόσμο της ομορφιάς και της τηλεόρασης για καιρό ακόμα.