Στη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, το 32% των οχημάτων που χρησιμοποιούν τη λωφορειολωρίδα είναι Ι.Χ., το 26% ταξί και το 23% μοτοσικλέτες, αφήνοντας μόλις το 12% για τα λεωφορεία.

Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη σε άλλες κεντρικές οδικές αρτηρίες. Σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, το 2025 η χρήση της λωφορειολωρίδας από τα λεωφορεία ήταν 10% στη Συγγρού, 11% στη Σταδίου, 19% στην Πειραιώς και 5% στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας.

Η πολιτικός μηχανικός και μηχανικός μεταφορών, Άρτεμις Κονταξή, πραγματοποίησε έρευνα για λογαριασμό του ΕΜΠ, η οποία κατέδειξε μία γενικότερη εικόνα κατάχρησης των λωφορειολωρίδων τα τελευταία χρόνια. Δεδομένα από επιτόπιες μετρήσεις σε δρόμους της Αθήνας (2021 και 2023) έδειξαν ότι τα Ι.Χ. και τα ταξί είναι οι κύριοι παραβάτες. Οι παραβάσεις είναι συχνότερες τις πρωινές ώρες αιχμής.

Διαπιστώθηκε επίσης ότι οι παραβάσεις αυξάνονται σε δρόμους με μεγαλύτερο μήκος και περισσότερες λωρίδες, καθώς και σε διαδρομές προς το κέντρο της πόλης, όπου η κυκλοφοριακή πίεση είναι εντονότερη.

Ο Γιώργος Γιαννής, συγκοινωνιολόγος, καθηγητής ΕΜΠ και διευθυντής Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής ΕΜΠ, σημειώνει στην «Κ» ότι «Όταν έγινε μία συντονισμένη παρέμβαση της Τροχαίας για την παράνομη είσοδο και στάθμευση στις λεωφορειολωρίδες, το Τμήμα μας στο Μετσόβιο προχώρησε σε μετρήσεις και έτσι έχουμε μία πρώτη εκτίμηση για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η κινητικότητα των μέσων μεταφορά στην Αθήνα, αν πράγματι “απελευθερωθούν” οι λεωφορειολωρίδες».

Με ελεύθερες λεωφορειολωρίδες, η μέση ταχύτητα των λεωφορείων μπορεί να αυξηθεί έως και 50%, μειώνοντας τον χρόνο άφιξης στον προορισμό στο μισό.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, «Η συχνότητα των δρομολογίων μπορεί να βελτιωθεί έως και 1,5 φορά από τα υπάρχοντα λεωφορεία βελτιώνοντας τη συνολική κινητικότητα στην πόλη».

Ο νέος ΚΟΚ προβλέπει πρόστιμο 150 ευρώ για παράνομη κίνηση σε λωφορειολωρίδα και 350 ευρώ για στάση ή στάθμευση. Επιπλέον, αφαιρούνται η άδεια οδήγησης για 70 ημέρες και τα στοιχεία κυκλοφορίας του οχήματος για 30 ημέρες.

Ωστόσο, η εφαρμογή του νόμου είναι δύσκολη, καθώς οι λωφορειολωρίδες στην Αττική ξεπερνούν τα 50 χιλιόμετρα.

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, σχεδιάζεται η τοποθέτηση 600 καμερών στα λεωφορεία, οι οποίες θα καταγράφουν την κυκλοφορία και θα εντοπίζουν τις παραβάσεις.

Από τον Ιούνιο, έχει ξεκινήσει πιλοτική εφαρμογή σε 10 λεωφορεία, με στόχο την παρακολούθηση της παραβατικότητας, της κατάστασης του οδοστρώματος και της κυκλοφοριακής πίεσης.

Οι κάμερες έχουν τοποθετηθεί σε λεωφορεία των γραμμών:
Β5: Σταθμός Λαρίσης – Λεωφόρος Αλεξάνδρας – Αγία Παρασκευή
608: Γαλάτσι – Ακαδημία – Νεκροταφείο Ζωγράφου
550: Παλαιό Φάληρο – Κηφισιά
909: Αγ. Βασίλειος – Αγ. Σοφία – Κρατικό Νίκαιας
A7: Στουρνάρη – Κηφισιά (Πλατεία Πλατάνου)
831: Πειραιάς – Αιγάλεω
904: Πλατεία Καραϊσκάκη – Σταθμός Πειραιά – Φρεαττύδα (Κυκλική)
Ε14: Σύνταγμα – ΟΑΚΑ – Υπουργείο Παιδείας (Express)
035: Άνω Κυψέλη – Πετράλωνα – Ταύρος
227: Άνω Πετράλωνα – Αγ. Αρτέμιος

Οι κάμερες καταγράφουν διαρκώς την κίνηση και εντοπίζουν τα οχήματα που παραβιάζουν τον ΚΟΚ, είτε είναι εν κινήσει, είτε είναι σταθμευμένα. Τα δεδομένα αποθηκεύονται σε ειδική βάση δεδομένων των ΟΣΥ.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, τα δεδομένα θα αποστέλλονται στην ΟΔΥΣΕΑΣ και θα αξιολογούνται από την Τροχαία. Πριν από τη βεβαίωση της παράβασης, θα γίνεται αξιολόγηση βίντεο διάρκειας δέκα δευτερολέπτων.

Οι κάμερες θα τοποθετηθούν σε 600 λεωφορεία που κινούνται εντός λεωφορειολωρίδων.

Ο κ. Γιαννής επισημαίνει ότι υπάρχουν σημεία (στην Ιπποκράτους και τη Χαριλάου Τρικούπη) που δεν χρησιμοποιούνται καθόλου οι λωφορειολωρίδες λόγω παράνομης στάθμευσης.

Οι κάμερες αναμένεται να λύσουν και το πρόβλημα της παράνομης στάθμευσης.

Ο καθηγητής συμφωνεί ότι οι κάμερες θα βοηθήσουν στην ταχύτερη διέλευση των λεωφορείων, αλλά τονίζει την ανάγκη για περισσότερες λωφορειολωρίδες στον αστικό ιστό.