Ξένια Καλογεροπούλου: Μνήμες από μια ζωή γεμάτη θέατρο και ιστορία
Η αφήγηση που ακολουθεί στηρίχθηκε στη συνομιλία που είχαμε με την κ. Καλογεροπούλου στο σπίτι της στα Ιλίσια, έναν χώρο γεμάτο βιβλία, λουλούδια, φως και αναμνήσεις. Μαζί της ήταν η γάτα της, Μαρούλα, και η βοηθός της, Λούντα.
Η ιστορία ξεκινά με τη γέννηση της Ξένιας Καλογεροπούλου στις 11 Σεπτεμβρίου 1936, λίγες μέρες μετά τη δικτατορία του Μεταξά. Ο πατέρας της, Αδαμάντιος, εργαζόταν σε υψηλή θέση σε εργοστάσιο γαλλικής εταιρείας με εκρηκτικές ύλες, ενώ η μητέρα της, Ίρα, ήταν ζωγράφος με καταγωγή από τη Σοβιετική Ένωση.
"Τα παιδικά μου χρόνια ήταν παραμυθένια. Ζούσαμε σε ένα πανέμορφο σπίτι στο Ψυχικό, με κήπο. Δεν είχα αδέρφια, αλλά ένιωθα πως είχα τον κόσμο όλο", εξομολογείται η κ. Καλογεροπούλου. Θυμάται χαρακτηριστικά την έναρξη του πολέμου το '40, όταν, σε ηλικία τεσσάρων ετών, νόμιζε τους θορύβους για μπουμπουνητά. "Θα βρέξει;", ρώτησε. "Όχι, δεν θα βρέξει - είναι πόλεμος". Και τότε αναρωτήθηκε: "Πόση ώρα θα κρατήσει ο πόλεμος;" Σαν παιχνίδι στο μυαλό της, νόμιζε πως ήταν κάτι σαν μπόρα και θα περνούσε. Ένα άλλο γεγονός που σημάδεψε την παιδική της ηλικία ήταν η κούκλα που της είχε χαρίσει ο νονός της, Κάουφμαν, για τα γενέθλιά της το 1940. Λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, η κούκλα έσπασε, συμβολίζοντας για την μικρή Ξένια τα τραγικά γεγονότα που ακολούθησαν. "Το κεφάλι της κούκλας δεν ξανακόλλησε ποτέ. Σε συμβολικό επίπεδο, είναι κάπως ίδιο με τα όσα συνέβησαν τότε: τότε που προσπαθούσα να ξανακολλήσω το κεφάλι της, αλλά δεν γινόταν - και αφού με ρωτάτε, σας λέω πως δεν νομίζω να \"ξανακολλήσει\" ποτέ. Μια τρύπα θα έχει πάντα η Ελλάδα στον λαιμό της..."
Παρά τις δυσκολίες της Κατοχής, η κ. Καλογεροπούλου θεωρεί τον εαυτό της τυχερό, καθώς δεν πείνασαν ιδιαίτερα και συνέχισε να ζει στον ονειρικό της κόσμο. Θυμάται τα Δεκεμβριανά, όταν αντάρτες είχαν επιτάξει το σπίτι τους. "Ηταν νέα παιδιά βέβαια, αλλά στα δικά μου παιδικά μάτια έδειχναν γέροι και άγριοι", αναφέρει. Η μικρή Ξένια έπαιζε με ένα κουκλόσπιτο, απαγγέλλοντας δυνατά τις ιστορίες της, ενώ οι αντάρτες κάθονταν γύρω της σιωπηλοί και την άκουγαν, αποτελώντας, όπως λέει, το πρώτο της κοινό.
Στον Εμφύλιο, σε ηλικία 12 ετών, οι γονείς της χώρισαν. "Ο πατέρας μου ερωτεύτηκε μια άλλη γυναίκα, είχε γκρεμιστεί και το εργοστάσιο που δούλευε, και θυμάμαι τη μητέρα μου να μου λέει πως \"δεν μας θέλει πια\". Διαλύθηκα. Ολα άλλαξαν στη ζωή μου", εξομολογείται η κ. Καλογεροπούλου. Η οικογένεια αναγκάστηκε να μετακομίσει σε ένα δώμα στην Κυψέλη, χωρίς κουζίνα και μπάνιο. Η ίδια πέρασε πολύ άσχημα τα εφηβικά της χρόνια, τόσο πρακτικά όσο και ψυχολογικά.
Η μητέρα της, με καταγωγή από τη Σοβιετική Ένωση, είχε βιώσει την Οκτωβριανή Επανάσταση, την οποία θυμόταν με την εικόνα απίστευτου κόσμου παντού. Η κ. Καλογεροπούλου, αν και ξεκίνησε να μαθαίνει ρωσικά, τελικά δεν τα έμαθε ποτέ, καθώς η μητέρα της μιλούσε μόνο γαλλικά για να μην μπερδευτεί.
Η πρώτη της παράσταση ήταν στο σχολείο, όπου την είδε ο Πέλος Κατσέλης, ο οποίος της είπε: "Εσύ είσαι έτοιμη να παίξεις Σέξπιρ". Η κ. Καλογεροπούλου ήθελε να πάει στο Θέατρο Τέχνης του Κουν, αλλά η Τασσώ Καββαδία απέτρεψε τον πατέρα της, με αποτέλεσμα να σπουδάσει στην Αγγλία, στην Ακαδημία Δραματικής Τέχνης (RADA), όπου, όπως λέει, δεν έμαθε τίποτα ουσιαστικό. "Δεν σε μάθαιναν καν το πιο βασικό: πως ο ένας ηθοποιός ακούει τον άλλο!"
Θέατρο έμαθε στην Ελλάδα, με σπουδαίους συνεργάτες και δασκάλους, όπως ο Σταμάτης Φασουλής και ο Θωμάς Μοσχόπουλος. Οι καλύτερες στιγμές της ήταν στο Αμόρε και στον Λευτέρη Βογιατζή, ενώ συνεργάστηκε και με νεότερους σκηνοθέτες, όπως ο Δ. Καραντζάς και ο Κ. Ασπιώτης. Αναφέρεται επίσης στον Γιάννη Φέρτη, με τον οποίο υπήρξαν ζευγάρι στα νιάτα τους. Παρότι ο πατέρας της δεν ήθελε να τον παντρευτεί, λόγω της δουλειάς του πεθερού του (χασάπη), η αγάπη τους ήταν μεγάλη. Μετά τον χωρισμό τους, η κ. Καλογεροπούλου γνώρισε τον Κωστή Σκαλιόρα, τον οποίο παντρεύτηκε το 1976 και μετά τον θάνατό του έγραψε το βιβλίο "Γράμμα στον Κωστή".
"Τα μεγάλα γεγονότα ή τα παίρνεις χαμπάρι ή δεν τα βλέπεις καν, αναλόγως αν μπλέξεις ή όχι με αυτά", δηλώνει η κ. Καλογεροπούλου, αναφερόμενη στην περίοδο της χούντας. Θυμάται την περίοδο του Πολυτεχνείου, όταν με τον Φέρτη προσπάθησαν να στρίψουν ένα τρόλεϊ για να γίνει οδόφραγμα. "Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα τανκς που κατέβαιναν προς το Πολυτεχνείο. Εκείνη η νύχτα ήταν φοβερή", εξομολογείται.
Από τότε που ξεκίνησε στο θέατρο, μέχρι που έφτιαξε το "Πόρτα", η κ. Καλογεροπούλου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συλλογικότητα στη δημιουργία είναι το πιο όμορφο πράγμα. Σήμερα, στο "Βρετάνια", παρά τις δυσκολίες με τις σκάλες, νιώθει υπέροχα με τους συνεργάτες της. Όσο για το μέλλον, ελπίζει του χρόνου να βρίσκεται σε ένα θέατρο χωρίς σκάλες.
Σημειώνεται ότι η κ. Καλογεροπούλου συμμετέχει στην παράσταση «Άρωμα γυναίκας» στο Θέατρο «Βρετάνια».