ΗΠΑ vs Ευρώπη: Σκληρή κριτική και στήριξη σε "πατριωτικά" κόμματα
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δημοσίευσε ένα έγγραφο στρατηγικής εθνικής ασφάλειας, το οποίο χαρακτηρίζεται ως το πιο επιθετικό κείμενο εξωτερικής πολιτικής απέναντι στην Ευρώπη εδώ και χρόνια. Σύμφωνα με αυτό, η Ευρώπη αντιμετωπίζει το «ωμό ενδεχόμενο πολιτισμικού αφανισμού» και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να στηρίξουν «πατριωτικά» κόμματα που μάχονται κατά της μετανάστευσης και υπέρ του εθνικισμού.
Το έγγραφο των 33 σελίδων περιγράφει μια Ευρώπη «αγνώριστη», αποδυναμωμένη από τις πολιτικές μετανάστευσης, και υποστηρίζει ότι «στόχος της Αμερικής πρέπει να είναι να βοηθήσει την Ευρώπη να διορθώσει την πορεία της τις επόμενες δεκαετίες». Η διοίκηση, σύμφωνα με το κείμενο, σκοπεύει να «καλλιεργήσει αντίσταση» υπέρ κομμάτων όπως το Reform U.K. στη Βρετανία και η AfD στη Γερμανία, ένα κόμμα που έχει χαρακτηριστεί εξτρεμιστικό από τις γερμανικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Η επιλογή γραφής και εννοιών παραπέμπει στη «θεωρία της Μεγάλης Αντικατάστασης», μια συνωμοσία που υποστηρίζει ότι οι λευκοί πολίτες αντικαθίστανται από μη λευκούς μετανάστες. Ο ίδιος ο πρόεδρος Τραμπ, στον πρόλογο της στρατηγικής, επαναλαμβάνει ότι «σε ό,τι κάνουμε βάζουμε την Αμερική πρώτα», χαρακτηρίζοντας το κείμενο «οδικό χάρτη για να παραμείνει η Αμερική το πιο επιτυχημένο έθνος στην ανθρώπινη ιστορία».
Το τμήμα «Προώθηση της ευρωπαϊκής μεγαλοσύνης» ασκεί κριτική σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και θεσμούς, κατηγορώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση και «υπερεθνικά όργανα» ότι υπονομεύουν την ελευθερία και τη δημοκρατία, λογοκρίνουν την έκφραση και καταπνίγουν την πολιτική αντιπολίτευση. Η στρατηγική προβάλλει μια Ευρώπη που, κατά την αμερικανική διοίκηση, έχει χάσει την «πολιτισμική αυτοπεποίθησή» της και πρέπει να «πάψει να ασφυκτιά κάτω από το βάρος ανεδαφικών ρυθμίσεων».
Το κείμενο κυκλοφόρησε σε μια στιγμή διατλαντικών εντάσεων. Την ίδια ημέρα, η Ε.Ε. ανακοίνωσε πρόστιμο 140 εκατ. δολαρίων στην πλατφόρμα X του Έλον Μασκ για παραβίαση κανόνων διαφάνειας, μια κίνηση που ο αντιπρόεδρος Βανς καταδίκασε ως «επίθεση στην ελευθερία του λόγου και σε αμερικανικές εταιρείες».
Οι ευρωπαϊκές αντιδράσεις ήταν έντονες. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γιόχαν Βάντεφουλ τόνισε ότι το Βερολίνο «δεν χρειάζεται συμβουλές από καμία χώρα ή κόμμα», ενώ ο Ιταλός ευρωβουλευτής Μπράντο Μπενιφέι μίλησε για «μετωπική επίθεση στην Ε.Ε.», θεωρώντας το κείμενο «εντελώς απαράδεκτο». Ο κεντροαριστερός Ιταλός γερουσιαστής Κάρλο Καλέντα χαρακτήρισε τον πρόεδρο Τραμπ ως «εχθρό της Ευρώπης και της δημοκρατίας».
Αντίθετα, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, υποστηρικτής του Τραμπ, κατηγόρησε την Ε.Ε. για αδυναμία. Ενώ η στρατηγική σκιαγραφεί μια συγκρουσιακή στάση απέναντι στην Ευρώπη, υιοθετεί διαφορετική προσέγγιση για τη Μέση Ανατολή, ζητώντας «να σταματήσει το αμερικανικό πείραμα» επιβολής δημοκρατίας και να γίνει αποδεκτό το status quo των τοπικών καθεστώτων.
Η στρατηγική αγγίζει και τον πόλεμο στην Ουκρανία, καταγγέλλοντας «Ευρωπαίους αξιωματούχους με μη ρεαλιστικές προσδοκίες» και ασκώντας κριτική σε κυβερνήσεις μειοψηφίας που, όπως αναφέρει, «καταπατούν βασικές δημοκρατικές αρχές για να καταστείλουν την αντιπολίτευση». Ο Ιαν Λέσερ, του German Marshall Fund, εκτιμά ότι το έγγραφο «θα ενισχύσει τις ήδη υπάρχουσες ευρωπαϊκές ανησυχίες» για τη διατλαντική σχέση.
Το νέο κείμενο αποτελεί σαφή ένδειξη ότι ο πρόεδρος Τραμπ επιχειρεί να μετατρέψει την εξωτερική πολιτική σε μέσο ιδεολογικής αναδιάταξης της Ευρώπης, μια μετατόπιση από το μεταπολεμικό μοντέλο εταιρικής σχέσης.