Το έτος 1826, καθώς η Ελληνική Επανάσταση σπαρασσόταν από εσωτερικές διαμάχες και το μέλλον του νεοσύστατου κράτους φάνταζε αβέβαιο, η Αίγινα ανακηρύχθηκε η πρώτη του πρωτεύουσα. Η επιλογή αυτή δεν ήταν τυχαία. Αντανακλούσε την επιτακτική ανάγκη για έναν τόπο που θα προσέφερε ασφάλεια και πολιτική ουδετερότητα, ένα ιδανικό εφαλτήριο για την ανέγερση των δομών εξουσίας από το μηδέν. Το Ναύπλιο, η φαινομενικά προφανής επιλογή, βρισκόταν τότε στο επίκεντρο εμφύλιων συγκρούσεων, καθιστώντας την εγκατάσταση της κυβέρνησης εκεί επικίνδυνη και ασταθή.

Μέσα σε αυτό το σύντομο αλλά εξαιρετικά κρίσιμο διάστημα, η μικρή Αίγινα μεταμορφώθηκε ραγδαία. Ο πληθυσμός της εκτοξεύτηκε, καθώς πλήθος ανθρώπων συνέρρεαν από κάθε γωνιά της Ελλάδας, αναζητώντας εργασία και μια θέση στη νέα διοικητική πραγματικότητα. Το νησί μετατράπηκε, έστω και προσωρινά, στην καρδιά της Επανάστασης, ένα ζωντανό πολιτικό και κοινωνικό κέντρο όπου χτυπούσε ο παλμός του μέλλοντος.

Η άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντα του Κυβερνήτη στις 26 Ιανουαρίου 1828, σηματοδότησε μια νέα εποχή. Υπό την ακούραστη ηγεσία του, η Αίγινα φιλοξένησε τις πρώτες διοικητικές υπηρεσίες, τα θεμέλια των θεσμικών οργάνων και το πρώτο κρατικό τυπογραφείο, από όπου τυπώθηκαν τα επίσημα έγγραφα και οι νόμοι που θα σφυρηλατούσαν το εθνικό οικοδόμημα. Από αυτό το ιστορικά καθοριστικό κέντρο, ξεκίνησε η τιτάνια προσπάθεια συγκρότησης ενός ενιαίου κράτους, ικανού να υπερβεί τις τοπικιστικές αντιθέσεις, τις στρατιωτικές φατρίες και τις εμφύλιες διαμάχες που είχαν τόσο εξασθενήσει το επαναστατικό φρόνημα.

Η επιλογή της Αίγινας έφερε και έναν βαθύ συμβολισμό. Μακριά από τις φλόγες των συγκρούσεων, προσέφερε την απαραίτητη σταθερότητα για να ριζώσουν και να λειτουργήσουν οι πρώτοι κρατικοί μηχανισμοί – από την οργάνωση της οικονομίας και την ανάπτυξη της εκπαίδευσης, μέχρι τη συστηματική μέριμνα για τη δημόσια διοίκηση. Η εικόνα του Καποδίστρια, αφοσιωμένου στο έργο του στο νησί, παραμένει μια από τις πιο εμβληματικές στιγμές στην αυγή της νεοελληνικής ιστορίας.

Το 1829, με την κατάσταση να σταθεροποιείται σταδιακά και την ανάγκη για μια πιο κεντρική και στρατηγικά πλεονεκτική πρωτεύουσα να γίνεται ολοένα και πιο εμφανής, η διοικητική έδρα μεταφέρθηκε στο Ναύπλιο. Παρά τη μετακόμιση, η Αίγινα διατηρεί αναλλοίωτο τον ιδιαίτερο συμβολισμό της: είναι το σημείο εκκίνησης, εκεί όπου άρχισε να χτίζεται συστηματικά το ελληνικό κράτος, εφοδιασμένο με θεσμούς, νόμους και μια οργανωμένη δημόσια διοίκηση που θα καθόριζαν την πορεία του έθνους.