Τα γονίδια και η ηλικία καθορίζουν το γκριζάρισμα, αλλά υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης. Η γκρίζα τρίχα είναι μέρος της γήρανσης, είτε την αποδεχόμαστε είτε την καλύπτουμε με βαφή.

Όπως εξηγεί η Χέλεν Χε, καθηγήτρια Δερματολογίας στην Ιατρική Σχολή Icahn του Όρους Σινά, «Όπως γερνά το δέρμα και τα υπόλοιπα όργανα του οργανισμού, έτσι γερνούν και τα μαλλιά». Η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας αναφέρει ότι οι περισσότεροι αρχίζουν να βλέπουν γκρίζες τρίχες γύρω στα 30 ή 40.

Περίπου τότε, τα βλαστικά κύτταρα των μελανοκυττάρων, που αποθηκεύουν χρωστική στις τρίχες, μπορεί να αρχίσουν να εξαντλούνται ή να δυσλειτουργούν. Ο Γιώργος Κοτσαρέλης, επικεφαλής του τμήματος Δερματολογίας στην Ιατρική Σχολή Perelman του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, σημειώνει: «Δεν γνωρίζουμε πολλά για το γιατί τα βλαστικά κύτταρα των μελανοκυττάρων πεθαίνουν». Πιθανοί λόγοι είναι το άγχος ή η βλάβη του DNA.

Η διαδικασία, γνωστή ως κυτταρική γήρανση, προκαλεί την «σταδιακή απώλεια χρωστικής από τα μαλλιά με την πάροδο του χρόνου», σύμφωνα με την Χε. Τρίχες που ήταν μαύρες, καφέ, κόκκινες ή ξανθές γίνονται γκρίζες ή ασημί-άσπρες. Ορισμένοι παρατηρούν και πιο χονδροειδή υφή.

Η ηλικία παραμένει σημαντικός παράγοντας. Μια μελέτη του 2012 έδειξε ότι, μεταξύ 45 και 65 ετών, σχεδόν τα τρία τέταρτα είχαν μερικές γκρίζες τρίχες. Ωστόσο, οι ειδικοί θεωρούν πλέον τη διαδικασία «πιο δυναμική», όπως λέει η Νατάσα Μεσινκόβσκα, δερματολόγος στο UCI Health.

Νεότερες έρευνες δείχνουν ότι «το μοτίβο της χρωστικής είναι περισσότερο κάτι ζωντανό παρά κάτι που είναι ακλόνητο», προσθέτει η Μεσινκόβσκα. Η γενετική παίζει σημαντικό ρόλο, καθορίζοντας πότε θα αρχίσετε να γκριζάρετε, σύμφωνα με τον Κοτσαρέλη.

Έχουν ανακαλυφθεί γονίδια που σχετίζονται με το γκριζάρισμα, επηρεάζοντας πιθανώς και χαρακτηριστικά όπως η τριχόπτωση. Υπάρχουν και εθνοτικές διαφορές: οι λευκοί τείνουν να γκριζάρουν νωρίτερα από τους ανθρώπους αφρικανικής και ασιατικής καταγωγής, ενώ οι ξανθοί μπορεί να βιώσουν υψηλότερο ποσοστό γκριζαρίσματος νωρίτερα.

Το πρώιμο γκριζάρισμα (πριν από τα 20 για τους λευκούς, πριν τα 25 για τους Ασιάτες και πριν τα 30 για τους μαύρους) φαίνεται να επηρεάζεται από τα γονίδια. Μια παραλλαγή, η IRF4, «συνδέεται έντονα με το πρώιμο γκριζάρισμα», όπως λέει η Μεσινκόβσκα. Σπάνια, κληρονομικές παθήσεις μπορεί να προκαλέσουν γκρίζα μαλλιά από τη γέννηση.

Άνδρες και γυναίκες έχουν τις ίδιες πιθανότητες να γκριζάρουν, αλλά το βιολογικό φύλο μπορεί να επηρεάσει το σημείο εμφάνισης των πρώτων γκρίζων τριχών: οι άνδρες γκριζάρουν γύρω από τα μούσια και τους κροτάφους, ενώ οι γυναίκες γύρω από το μέτωπο.

Ο τρόπος ζωής μπορεί να επηρεάσει το γκριζάρισμα. Ελλείψεις σε βιταμίνες όπως η Β12 και ο σίδηρος συνδέονται με το πρώιμο γκριζάρισμα, αν και, όπως αναφέρει ο Κοτσαρέλης, «δεν είναι κάτι που συναντάς συχνά στις ΗΠΑ».

Το άγχος θεωρείται επίσης ότι παίζει ρόλο. «Πάντα παρατηρείται ότι τα άτομα που βρίσκονται σε άγχος τείνουν να γκριζάρουν», δηλώνει η Σάρα Μίλαρ, καθηγήτρια στο Όρος Σινά. Μια μελέτη του 2020 βρήκε ότι το άγχος σε ποντίκια φαινόταν να προκαλεί απώλεια των βλαστικών κυττάρων των μελανοκυττάρων. Η μελέτη αυτή «ήταν πραγματικά η πρώτη φορά που υπήρξε μηχανιστική σύνδεση μεταξύ της ενεργοποίησης των νευρώνων από το άγχος και του αποτελέσματος του γκριζαρίσματος των μαλλιών», συμπληρώνει η ίδια.

Σε μια άλλη μελέτη του 2021, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια παρατήρησαν συσχέτιση μεταξύ του γκριζαρίσματος και των εβδομάδων που οι συμμετέχοντες ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα άγχους. Η Μεσινκόβσκα πιστεύει ότι «τα χρόνια προβλήματα σας εξαντλούν».

Το να μην καπνίζετε, να κοιμάστε αρκετά, να μειώνετε το άγχος και να ακολουθείτε μια υγιεινή διατροφή θα ωφελήσουν τη γενική ευημερία σας και πιθανώς θα υποστηρίξουν την υγεία των θυλάκων των μαλλιών σας. Όπως λέει η Χε, «Αυτές είναι, γενικά, καλές συνήθειες για την αντιγήρανση».

Η γυμναστική και η περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί επίσης να βοηθήσουν. Πέρα από τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, «δεν υπάρχουν και πολλά που μπορείς να κάνεις» για τις γκρίζες τρίχες, σύμφωνα με τον Κοτσαρέλη, εκτός από το να βάφετε τα μαλλιά σας ή να αγαπήσετε τη νέα σας απόχρωση.

Η Μαγιούμι Ίτο Σουζούκι, καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή Grossman του NYU, δήλωσε: «Το επόμενο βήμα είναι να κατανοήσουμε πώς να αντιστρέψουμε αυτές τις αλλαγές για να μην έχουμε γκρίζα μαλλιά». Θεωρητικά, αν τα υγιή βλαστικά κύτταρα διατηρηθούν, το γκριζάρισμα μπορεί να είναι προσωρινό.

Το εργαστήριό της εξέτασε αυτή την ιδέα σε μια μελέτη του 2023 στην Nature, παρατηρώντας το μοτίβο τοποθέτησης των βλαστικών κυττάρων σε νεαρά και ηλικιωμένα ποντίκια. Η ομάδα της τώρα εξετάζει δείγματα ανθρώπινων τριχών για να δει αν η μετακίνηση των μελανοκυττάρων μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή του γκριζαρίσματος.

Παρόλο που υπάρχουν τοπικά προϊόντα που ισχυρίζονται ότι αντιστρέφουν το γκριζάρισμα, «κανένα από αυτά δεν έχει αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα», σύμφωνα με την Χε. Οι τοπικές θεραπείες γενικά είναι δύσκολες γιατί τα μελανοκύτταρα βρίσκονται στο βαθύτερο μέρος του θυλάκου της τρίχας.

Μια μελέτη του 2023 από τη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι βρήκε ότι η τοπική ραπαμυκίνη μπορεί να βοηθήσει στην επανενεργοποίηση της μελανίνης. Η Μίλαρ προειδοποιεί ότι το φάρμακο αυτό, το οποίο είναι ανοσοκατασταλτικό, είναι «ένα αρκετά ισχυρό φάρμακο».

Η Μεσινκόβσκα συνιστά να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν νομίζετε ότι έχετε πρώιμο γκριζάρισμα. «Αν κάποιος έρθει σε μένα και πει, ‘Έχω πρώιμο γκριζάρισμα’, ψάχνω για τον λόγο», εξηγεί. Η διόρθωση ελλείψεων θρεπτικών συστατικών, κάποιας δυσλειτουργίας του θυρεοειδούς ή φλεγμονής μπορεί να βοηθήσει.

Η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας συνιστά να ελαχιστοποιείτε τη φθορά αποφεύγοντας θεραπείες όπως οι περμανάντ, καθώς και χτενίσματα που τραβούν το τριχωτό της κεφαλής.