Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, μετά από συνομιλίες, δήλωσαν ότι το τέλος του πολέμου στη Γάζα είναι πιο κοντά από ποτέ. Ο Νετανιάχου φέρεται να συμφώνησε σε ένα σχέδιο 20 σημείων που καθορίζει τους όρους της εκεχειρίας, το οποίο παρουσίασε δημοσίως ο Τραμπ. Ωστόσο, η πρόταση αυτή απαιτεί ακόμη την έγκριση της Χαμάς, η οποία, σύμφωνα με το CNN, έχει απορρίψει ορισμένα σημεία του σχεδίου στο παρελθόν.

Παρά τις προκλήσεις, ο Τραμπ εξέφρασε αισιοδοξία ότι μετά από σχεδόν δύο χρόνια πολέμου, η σύγκρουση στη Γάζα, που έχει αφήσει πίσω της δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και την περιοχή σε ερείπια, μπορεί να φτάνει στο τέλος της. «Νομίζω ότι είμαστε πολύ κοντά», δήλωσε ο Τραμπ στην αρχή της συνάντησης με τον Νετανιάχου, προσθέτοντας: «Δεν έχουμε τελειώσει ακόμα. Πρέπει να φέρουμε τη Χαμάς».

Το σχέδιο εκεχειρίας προβλέπει την απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς, ζωντανών και νεκρών, εντός 72 ωρών από την αποδοχή της συμφωνίας από το Ισραήλ. Αυτό σημαίνει ότι, θεωρητικά, ο χρόνος για τη Χαμάς έχει ήδη αρχίσει να μετράει αντίστροφα.

Τραμπ και Νετανιάχου προειδοποίησαν για σοβαρές συνέπειες εάν η Χαμάς απορρίψει την πρόταση. «Ελπίζω ότι θα καταλήξουμε σε συμφωνία για την ειρήνη, και αν η Χαμάς απορρίψει τη συμφωνία, κάτι που είναι πάντα πιθανό - είναι η μόνη που απομένει, όλοι οι άλλοι την έχουν αποδεχτεί - αλλά έχω την αίσθηση ότι θα έχουμε μια θετική απάντηση», δήλωσε ο Τραμπ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Λευκό Οίκο. Ο Νετανιάχου συμπλήρωσε: «Αν η Χαμάς απορρίψει το σχέδιό σας, κύριε Πρόεδρε, ή αν το αποδεχτεί και στη συνέχεια κάνει τα πάντα για να το αντιστρέψει, τότε το Ισραήλ θα ολοκληρώσει το έργο από μόνο του. Αυτό μπορεί να γίνει με τον εύκολο τρόπο ή με τον δύσκολο τρόπο, αλλά θα γίνει».

Ο Τραμπ διαβεβαίωσε ότι το Ισραήλ θα έχει την «πλήρη υποστήριξή» του για να συνεχίσει να καταδιώκει τη Χαμάς, σε περίπτωση που η οργάνωση απορρίψει τη συμφωνία. Και οι δύο ηγέτες απέφυγαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις, δηλώνοντας ότι είναι προτιμότερο να περιμένουν μέχρι την οριστικοποίηση του σχεδίου και την επίτευξη συμφωνίας από όλα τα μέρη.

Μια συμφωνία για τον τερματισμό του σχεδόν διετούς πολέμου στη Γάζα θα αποτελούσε μια σημαντική διπλωματική νίκη για τον Τραμπ, ο οποίος έχει εκφράσει την επιθυμία του να λάβει το Νόμπελ Ειρήνης. Θα μπορούσε επίσης να προωθήσει ένα ευρύτερο σχέδιο για τη μεταμόρφωση της Μέσης Ανατολής, ανοίγοντας το δρόμο για την επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ, που οδήγησαν στην ομαλοποίηση των σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν. Αυτές οι συμφωνίες θεωρούνται το σημαντικότερο επίτευγμα της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του.

Πριν από την ανακοίνωση της Δευτέρας, ο Τραμπ είχε εκφράσει δημοσίως την πεποίθησή του ότι η συμφωνία ήταν κοντά, παρά το γεγονός ότι ο Νετανιάχου δεν είχε ακόμη υποστηρίξει την πρόταση. «Εργαζόμαστε πάνω σε αυτό», δήλωσε ο Νετανιάχου το Σαββατοκύριακο. «Δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη». Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου χαρακτήρισαν την πρόταση ως το καλύτερο σχέδιο που θα μπορούσαν να περιμένουν το Ισραήλ και η Χαμάς.

Η προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα έρχεται σε μια στιγμή που αρκετές δυτικές χώρες αναγνώρισαν παλαιστινιακό κράτος κατά τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών την περασμένη εβδομάδα.

Ένα προηγούμενο σχέδιο που κυκλοφόρησε η αμερικανική κυβέρνηση τις τελευταίες ημέρες προέβλεπε την απελευθέρωση και των 48 εναπομεινάντων ομήρων – 20 από τους οποίους πιστεύεται ότι είναι ακόμα ζωντανοί – σε αντάλλαγμα για τον τερματισμό του πολέμου και τη σταδιακή απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα. Το σχέδιο αυτό, όπως και αυτό που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, αρνιόταν στη Χαμάς οποιονδήποτε μελλοντικό ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας, προτείνοντας αντ' αυτού δύο επίπεδα προσωρινής διακυβέρνησης: Έναν διεθνή οργανισμό και μια παλαιστινιακή επιτροπή.

Το σχέδιο της Δευτέρας περιγράφει τον διεθνή οργανισμό ως «Συμβούλιο Ειρήνης», υπό την προεδρία του Τραμπ, «με άλλα μέλη και αρχηγούς κρατών που θα ανακοινωθούν», συμπεριλαμβανομένου του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας Τόνι Μπλερ.

Ο Τραμπ είπε ότι δεν ήταν δική του απόφαση να ηγηθεί του οργανισμού και πρόσθεσε: «Οι ηγέτες του αραβικού κόσμου και του Ισραήλ και όλοι οι εμπλεκόμενοι μου ζήτησαν να το κάνω αυτό».

Ο τελευταίος γύρος διαπραγματεύσεων στα τέλη Ιουλίου κατέρρευσε όταν οι ΗΠΑ αποχώρησαν απροσδόκητα από τις συνομιλίες, με το Ισραήλ να ακολουθεί με τη σειρά του αμέσως μετά. Και οι δύο χώρες κατηγόρησαν τη Χαμάς ότι δεν διαπραγματευόταν με καλή πίστη.

Για μήνες, ο Τραμπ έχει εκφράσει την ενόχλησή του για την αντίσταση του Νετανιάχου να τερματίσει τον πόλεμο και από τη διεύρυνση των στρατιωτικών του επιχειρήσεων στη Μέση Ανατολή. Αφού ήταν σίγουρος ότι η προσωπική του σχέση με τον Νετανιάχου θα ωθούσε τον Ισραηλινό ηγέτη προς μια λύση, ο Τραμπ αναρωτήθηκε δημοσίως τους τελευταίους μήνες αν τον εκμεταλλεύεται ένας άνθρωπος που έχει περιγράψει ως φίλο του.

Αυτά τα συναισθήματα εντάθηκαν όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε επιθέσεις στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα, για να εξοντώσει ηγέτες της Χαμάς νωρίτερα αυτό το μήνα. Ο Τραμπ ήταν εξοργισμένος με την επιχείρηση, φοβούμενος ότι θα μπορούσε να εμποδίσει τις προσπάθειες διαμεσολάβησης για τον τερματισμό του πολέμου, ειδικά λίγες μέρες μετά την υποβολή μιας προηγούμενης πρότασης εκεχειρίας από την κυβέρνηση Τραμπ, σύμφωνα με άτομα που έχουν γνώση της κατάστασης. Τη Δευτέρα, πριν από την ανακοίνωση του Τραμπ και του Νετανιάχου, ο Ισραηλινός ηγέτης «εξέφρασε τη βαθιά του λύπη» σε τηλεφωνική συνομιλία με τον πρωθυπουργό του Κατάρ για το γεγονός ότι η επίθεση σκότωσε έναν στρατιώτη του Κατάρ, σύμφωνα με το Λευκό Οίκο.

Ωστόσο, ο Τραμπ μέχρι στιγμής δεν έχει προχωρήσει σε δημόσια ρήξη με τον Νετανιάχου και δεν έχει σταματήσει την αμερικανική στρατιωτική ή οικονομική υποστήριξη προς το Ισραήλ, η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μέσο πίεσης προς τον Ισραηλινό πρωθυπουργό.

Ο Τραμπ έχει εκφράσει ανοιχτά την αισιοδοξία του για κατάπαυση του πυρός στο παρελθόν, προβλέποντας επανειλημμένα ότι η παύση της σύγκρουσης ήταν θέμα λίγων ημερών ή εβδομάδων. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, οι προβλέψεις του δεν έχουν επαληθευτεί και ο πόλεμος συνεχίζεται. Τον Αύγουστο, το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας του Ισραήλ ενέκρινε την κατάληψη και την κατοχή της πόλης της Γάζας, η οποία, σύμφωνα με τον Νετανιάχου, αποτελεί ένα από τα τελευταία οχυρά της Χαμάς.

Η μαζική στρατιωτική επίθεση στην μεγαλύτερη αστική περιοχή της Γάζας συνέτριψε τις ελπίδες για επικείμενο τέλος του πολέμου. Σύμφωνα με το Παλαιστινιακό Υπουργείο Υγείας, από την αρχή του πολέμου έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 66.000 Παλαιστίνιοι, μεταξύ των οποίων και περισσότερα από 17.000 παιδιά. Στην επίθεση που πυροδότησε τη σύγκρουση στις 7 Οκτωβρίου 2023, η Χαμάς και άλλες μαχητικές ομάδες σκότωσαν περίπου 1.200 άτομα στο Ισραήλ και απήγαγαν περισσότερα από 250 άτομα.

Από τότε, έχουν υπάρξει μόνο δύο εκεχειρίες. Η πρώτη εκεχειρία τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 2023, αλλά διήρκεσε μόνο μία εβδομάδα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, 105 όμηροι απελευθερώθηκαν από τη Γάζα, σε αντάλλαγμα για δεκάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους.

Μια δεύτερη εκεχειρία επιτεύχθηκε τον Ιανουάριο του 2025. Σε λίγο περισσότερο από οκτώ εβδομάδες – στην πρώτη «φάση» της εκεχειρίας – η Χαμάς απελευθέρωσε 33 ομήρους, ενώ το Ισραήλ απελευθέρωσε περίπου 50 Παλαιστίνιους κρατούμενους για κάθε Ισραηλινό που απελευθερώθηκε. Σύμφωνα με το δεύτερο στάδιο του σχεδίου, το Ισραήλ έπρεπε να συμφωνήσει σε μόνιμη κατάπαυση του πυρός. Ωστόσο, το Ισραήλ επανέλαβε την επίθεσή του στις 18 Μαρτίου, παραβιάζοντας την κατάπαυση του πυρός και εκτροχιάζοντας τις συνομιλίες, με την αιτιολογία ότι το έκανε για να πιέσει τη Χαμάς να απελευθερώσει τους υπόλοιπους ομήρους.

Ο Λευκός Οίκος έδωσε από τη μεριά του στη δημοσιότητα το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, την απελευθέρωση των ομήρων της Χαμάς και τη μελλοντική διακυβέρνηση του παλαιστινιακού θύλακα.